Ziemia Adeli
Szablon:Państwo stary szablon infobox Ziemia Adeli, Wybrzeże Adeli[1] (fr. Terre-Adélie) – region fizycznogeograficzny na Antarktydzie Wschodniej, pomiędzy Ziemią Wilkesa a Ziemią Jerzego V. Leży nad Morzem Dumont d’Urville’a (na południe od Oceanu Indyjskiego).
Geografia
Powierzchnia Ziemi Adeli to ok. 432 tys. km², zaś wysokość sięga ok. 2500 m n.p.m. Ma ona charakter płaskowyżu zbudowanego ze skał metamorficznych, całkowicie pokrytego lądolodem. Znana jest z najsilniejszych wiatrów na Antarktydzie (maksymalna zaobserwowana prędkość wiatru 90 m/s). Latem są tam kolonie fok, pingwinów Adeli i niektórych ptaków oceanicznych. U jej wybrzeży na wyspie Petrel znajduje się francuska stacja naukowa Dumont d’Urville na której zamieszkuje kilkadziesiąt osób.
Wybrzeże Adeli rozciąga się od Pourquoi Pas Point (136°11′E), który oddziela je od Wybrzeża Klary, do Point Alden (142°02′E), za którym znajduje się Wybrzeże Jerzego V. Zostało odkryte w styczniu 1840 roku przez francuskiego podróżnika Jules’a Dumont d’Urville’a i nazwane tak na cześć jego żony[2].
W pobliżu Wybrzeża Adeli znajduje się biegun magnetyczny Ziemi. Na Ziemi Adeli znaleziono pierwszy meteoryt odkryty na Antarktydzie, nazwany Adélie Land.
Status polityczny
Francja rości sobie pretensje do tego terytorium na Antarktydzie, Ziemia Adeli administracyjnie jest jednym z dystryktów Francuskich Terytoriów Południowych i Antarktycznych. Szef dystryktu ma siedzibę w stacji Dumont d’Urville. Na mocy Układu Antarktycznego roszczenia są jednak obecnie zawieszone i francuska jurysdykcja ma raczej znaczenie symboliczne.
Przypisy
- ↑ Komisja Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami Rzeczypospolitej Polskiej: Urzędowy wykaz polskich nazw geograficznych Świata. Maciej Zych (redaktor). Warszawa: Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 2019, s. 650, 655. ISBN 978-83-254-2578-4.
- ↑ Adélie Coast