Antoni Majcherczyk
kapitan pilot | |
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Data i miejsce śmierci | |
Przebieg służby | |
Siły zbrojne | |
Formacja | |
Jednostki | |
Główne wojny i bitwy | |
Odznaczenia | |
Antoni Robert Majcherczyk (ur. 6 maja 1913 w Dąbrowie Górniczej, zm. 2 lipca 1946 w Porton) – kapitan pilot Wojska Polskiego, polski pilot doświadczalny i sportowy.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Syn Teofila i Józefy. W 1930 roku zdał egzamin maturalny w Gimnazjum im. Jana Śniadeckiego w Kielcach i rozpoczął naukę na Wydziale Mechanicznym Politechniki Warszawskiej[1]. Już jako student rozpoczął szkolenie lotnicze, w grudniu 1933 roku został członkiem Aeroklubu Warszawskiego. Przeszedł szkolenie szybowcowe, uzyskał kategorię D pilota szybowcowego. W 1935 roku ukończył kurs akrobacji szybowcowej i brał udział w licznych imprezach sportowych. Przeszedł również przeszkolenie w pilotażu samolotów turystycznych[2]. Na przełomie czerwca i lipca 1936 roku wystartował na szybowcu CW-5 bis/35 w IV Krajowych Zawodach Szybowcowych w Ustjanowej[3]. W klasyfikacji generalnej zajął 27. miejsce (na 29. uczestników)[4]. Podczas zlotu szybowcowego w sierpniu 1936 roku, rozegranego podczas zawodów Gordona Bennetta w Warszawie, zajął drugie miejsce w konkursie na celność lądowania[5]. Wiosną i jesienią 1936 roku był uczestnikiem badawczej wyprawy szybowcowej w Góry Świętokrzyskie. 25 kwietnia wykonał sześciogodzinny lot żaglowy, 8 września wyróżnił się wykonaniem czterogodzinnego lotu na Komarze nad Pasmem Masłowskim[6][7]. W maju i czerwcu 1937 roku na szybowcu Sokół-bis wziął udział w rajdzie propagującym polskie lotnictwo w Rumunii, Bułgarii, Grecji, Jugosławii, Austrii i na Węgrzech zorganizowanym przez Aeroklub Warszawski. Pilotując szybowiec na zmianę z Janem Pełką pokonał trasę o długości 3400 kilometrów[8][9]. Za udział w tym rajdzie rząd jugosłowiański nadał mu order św. Sawy kl. V[10].
W latach 1936–1937 był asystentem profesora Gustawa Mokrzyckiego, w latach 1937-1938 znalazł zatrudnienie jako konstruktor w Biurze Studiów w PLL LOT. W czerwcu 1939 roku ukończył studia uzyskując dyplom inżyniera i został zatrudniony jako konstruktor w PZL Wytwórni Silników nr 1 na Okęciu. W międzyczasie intensywnie latał sportowo, do sierpnia 1939 roku wylatał ok. 100 godzin na szybowcach i ok. 300 godzin na samolotach[1].
Z chwilą wybuchu II wojny światowej został ewakuowany, przez Rumunię, Jugosławię i Włochy, do Francji. Zgłosił się do służby w Wojsku Polskim, otrzymał przydział do Szkoły Podchorążych Armii Polskiej w Coëtquidan, którą ukończył z 10. lokatą. W trybie nadzwyczajnym otrzymał awans do stopnia podporucznika[11].
Po upadku Francji, został ewakuowany na pokładzie MS „Sobieski” z Saint-Jean-de-Luz do Plymouth w Wielkiej Brytanii, gdzie zgłosił się do służby w Polskich Siłach Powietrznych. Po krótkim przeszkoleniu w Eastchurch otrzymał w lipcu 1940 roku przydział w charakterze mechanika lotniczego do dywizjonu 303 na lotnisku Northolt[11]. Otrzymał numer służbowy RAF P-1801[12].
6 kwietnia 1941 roku został skierowany do 15. Elementary Flying Training School (SFTS) w Carlisle, następnie w okresie od maja do lipca przeszedł szkolenie na samolotach dwusilnikowych w 3. SFTS w South Cerney[13]. Po jego ukończeniu został skierowany na przeszkolenie bojowe w 18. Operational Training Unit (OTU) w Bramcote, które ukończył w październiku i został przydzielony do 301. dywizjonu bombowego „Ziemi Pomorskiej”[14]. Wziął udział w 35 wyprawach bombowych nad Niemcy i lotach operacyjnych[15].
28 marca 1942 roku brał udział w bombardowaniu Lubeki, podczas tego lotu tylny strzelec sierż. Andrzej Rudel zestrzelił Ju-88, który spadł do morza[16]. 22 lipca 1942 roku na ochotnika wziął udział w poszukiwaniu na Morzu Północnym dwóch załóg, które wodowały po nalocie na Duisburg. Wystartował samolotem Vickers Wellington GR-H z załogą: por. obs. Władysław Szymanowski, st. sierż. strz. Andrzej Rudel, plut. radiooperator Wiktor Jabłoński i plut. strz. Jan Michał Nowak. Ich samolot w pobliżu wybrzeża Holandii został zaatakowany przez dwa myśliwce Focke-Wulf Fw 190 i zestrzelony. Jedynie Antoni Majcherczyk i Wiktor Jabłoński zdołali się wydostać z tonącego samolotu, po sześciu godzinach pływania zostali uratowani przez łódź ratunkową RAF[17].
W sierpniu 1942 roku został przydzielony w charakterze pilota doświadczalnego do Aircraftand Armament Experimental Establishment (AAEE) w Boscombe Down. Latał w eskadrze A i zajmował się badaniem samolotów myśliwskich. Dzięki swej wiedzy technicznej i doświadczeniu bojowym przyczynił się do usunięcia usterek i błędów w konstrukcji różnych typów samolotów myśliwskich. Wspólnie z dr. G.S. Hilsopem opracował i wydał w styczniu 1944 roku raport pt. „The determination of Propeller Power Coefficients by Flight Tests on Spitfire Vc Aircraft” („Określenie współczynników mocy śmigła przez próby w locie samolotu Spitfire Vc”)[18]. W połowie 1944 roku przeprowadzał w Kenii testy samolotu Hawker Typhoon w warunkach tropikalnych[19].
Po zakończeniu II wojny światowej nie zdecydował się na powrót do Polski i pozostał na emigracji. W randze angielskiej Squadron Leadera został zatrudniony w Boscombe Down jako pilot doświadczalny. 2 lipca 1946 roku testował spadochron przeciwkorkociągowy w samolocie Gloster Meteor F.Mk.3 (nr EE312). Spadochron uległ uszkodzeniu i Majcherczyk nie zdołał wyprowadzić samolotu z korkociągu. Maszyna rozbiła się w pobliżu Porton, pilot zginął na miejscu[20]. Został pochowany na cmentarzu w Durrington (grób 828)[21].
Życie prywatne
[edytuj | edytuj kod]Był żonaty z Zofią[20].
Ordery i odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]- Krzyż Srebrny Orderu Wojennego Virtuti Militari nr 9439,
- Krzyż Walecznych – czterokrotnie,
- Medal Lotniczy – dwukrotnie,
- Distinguished Flying Cross,
- 1939-1945 Star,
- Air Crew Europe Star,
- Defence Medal,
- War Medal 1939-1945,
- Order Świętego Sawy kl. V.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Jędrzejewski 2014 ↓, s. 367.
- ↑ Konieczny, Malinowski 1988 ↓, s. 69.
- ↑ Skrzydlata Polska i 7'1936 ↓, s. 178.
- ↑ 1936 Ustianowa IV KZSz. Zawody szybowcowe Polska 1923-2010. [dostęp 2020-11-17].
- ↑ Skrzydlata Polska i 11'1936 ↓, s. 284.
- ↑ Skrzydlata Polska i 11'1936 ↓, s. 327.
- ↑ Skrzydlata Polska i 6'1937 ↓, s. 140.
- ↑ Skrzydlata Polska i 6'1937 ↓, s. 146.
- ↑ Skrzydlata Polska i 7'1937 ↓, s. 153-155.
- ↑ Skrzydlata Polska i 11'1937 ↓, s. 277.
- ↑ a b Płoszajski Cz. 1 1993 ↓, s. 9.
- ↑ Krzystek 2012 ↓, s. 364.
- ↑ Płoszajski Cz. 2 1998 ↓, s. 25.
- ↑ Konieczny, Malinowski 1988 ↓, s. 70.
- ↑ Hodyra 2016 ↓, s. 138.
- ↑ Hodyra 2016 ↓, s. 103.
- ↑ Hodyra 2016 ↓, s. 77.
- ↑ Skrzydlata Polska i 6'1985 ↓, s. 10.
- ↑ Płoszajski Cz. 1 1993 ↓, s. 117.
- ↑ a b Accident Gloster Meteor F.4 EE312, 02 Jul 1946. AviationSafetyNetwork. [dostęp 2020-11-12].
- ↑ Cmentarz Durrington Cemetery w Durrington hr. Wiltshire (Anglia). Polskie Siły Powietrzne w II wojnie światowej. [dostęp 2020-11-12].
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Piotr Hodyra: 301 Dywizjon Bombowy 1940-1943. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Alma-Press, 2016. ISBN 978-83-7020-664-2. OCLC 971435802.
- Jerzy Jędrzejewski: Polscy piloci doświadczalni. Warszawa: Wydawnictwa Naukowe Instytutu Lotnictwa, 2014. ISBN 978-83-63539-05-4. OCLC 883576680.
- Jerzy R. Konieczny, Tadeusz Malinowski: Mała encyklopedia lotników polskich. T. Tomik II. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, 1988, seria: Biblioteczka Skrzydlatej Polski. ISBN 83-206-0734-5. OCLC 750788921.
- Tadeusz Jerzy Krzystek, [Anna Krzystek]: Polskie Siły Powietrzne w Wielkiej Brytanii w latach 1940-1947 łącznie z Pomocniczą Lotniczą Służbą Kobiet (PLSK-WAAF). Sandomierz: Stratus, 2012. ISBN 978-83-61421-59-7. OCLC 276981965.
- Jerzy Płoszajski: Technicy lotnictwa polskiego na Zachodzie 1939-1946. Cz. 1. Londyn: Stowarzyszenie Techników Polskich w Wielkiej Brytanii, 1993. ISBN 0-9522473-0-5. OCLC 749530918.
- Jerzy Płoszajski: Technicy lotnictwa polskiego na Zachodzie 1939-1946. Cz. 2. Londyn: Stowarzyszenie Techników Polskich w Wielkiej Brytanii, 1998. ISBN 0-9522473-2-1. OCLC 749530912.
- Przed Zawodami Szybowcowemi 1936. „Skrzydlata Polska”. 7/1936, lipiec 1936. Warszawa: Liga Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej. ISSN 0137-866X. OCLC 839207783.
- Wyprawa szybowcowa w Góry Święłokrzyski. „Skrzydlata Polska”. 11/1936, listopad 1936. Warszawa: Liga Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej. ISSN 0137-866X. OCLC 839207783.
- Zlot na zawody Gordon-Bennett. „Skrzydlata Polska”. 11/1936, listopad 1936. Warszawa: Liga Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej. ISSN 0137-866X. OCLC 839207783.
- Kronika ogólna. „Skrzydlata Polska”. 6/1937, czerwiec 1937. Warszawa: Liga Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej. ISSN 0137-866X. OCLC 839207783.
- O terenach szybowcowych w Górach Świętokrzyskich. „Skrzydlata Polska”. 6/1937, czerwiec 1937. Warszawa: Liga Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej. ISSN 0137-866X. OCLC 839207783.
- Akademicki raid bałkański. „Skrzydlata Polska”. 7/1937, lipiec 1937. Warszawa: Liga Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej. ISSN 0137-866X. OCLC 839207783.
- Odznaczenia jugosłowiańskie dla polskich lotników. „Skrzydlata Polska”. 11/1937, listopad 1937. Warszawa: Liga Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej. ISSN 0137-866X. OCLC 839207783.
- Antoni Robert Majcherczyk (1913-1946). „Skrzydlata Polska”. 6/1985, 20 lutego 1985. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności. ISSN 0137-866X. OCLC 839207783.
- Kapitanowie Polskich Sił Powietrznych
- Odznaczeni Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari (władze RP na uchodźstwie)
- Odznaczeni Krzyżem Walecznych (czterokrotnie)
- Odznaczeni Medalem Lotniczym (dwukrotnie)
- Odznaczeni Polową Odznaką Pilota
- Polacy odznaczeni Krzyżem Wybitnej Służby Lotniczej
- Polacy odznaczeni Gwiazdą za Wojnę 1939–45
- Polacy odznaczeni Gwiazdą Lotniczych Załóg w Europie
- Polacy odznaczeni Medalem Obrony
- Polacy odznaczeni Medalem Wojny 1939–1945
- Polscy szybownicy
- Polscy konstruktorzy lotniczy
- Polscy piloci bombowi
- Piloci doświadczalni
- Ofiary badań w locie
- Ofiary katastrof lotniczych w Wielkiej Brytanii
- Żołnierze Wojska Polskiego na emigracji w Wielkiej Brytanii po II wojnie światowej
- Ludzie urodzeni w Dąbrowie Górniczej
- Urodzeni w 1913
- Zmarli w 1946
- Absolwenci II Liceum Ogólnokształcącego w Kielcach