Przejdź do zawartości

Diecezja kaliska

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Ten artykuł dotyczy diecezji katolickiej erygowanej w 1992. Zobacz też: diecezja kujawsko-kaliska, superintendentura kaliska.
Diecezja kaliska
Dioecesis Calissiensis
Ilustracja
Herb diecezji kaliskiej
Państwo

 Polska

Siedziba

Kalisz
ul. Widok 80–82
62-800 Kalisz

Data powołania

25 marca 1992

Wyznanie

katolicyzm

Kościół

rzymskokatolicki

Metropolia

poznańska

Katedra

św. Mikołaja Biskupa

Biskup diecezjalny

Damian Bryl

Biskup pomocniczy

Łukasz Buzun

Biskup senior

Stanisław Napierała

Dane statystyczne (2017[1])
Liczba wiernych

732 000

Liczba kapłanów
• w tym diecezjalnych
• w tym zakonnych

615
529
86

Liczba osób zakonnych

473

Liczba dekanatów

33

Liczba parafii

283

Powierzchnia

10 800 km²

Mapa
Strona internetowa

Diecezja kaliska (łac. Dioecesis Calissiensis) – jedna z dwóch diecezji obrządku łacińskiego w metropolii poznańskiej. Erygowana 25 marca 1992 przez papieża Jana Pawła II bullą Totus Tuus Poloniae populus.

Diecezja kaliska powstała w wyniku podziału archidiecezji poznańskiej (9 dekanatów), diecezji włocławskiej (5 dekanatów), archidiecezji gnieźnieńskiej (3 dekanaty), archidiecezji częstochowskiej (3 dekanaty), archidiecezji wrocławskiej (2,5 dekanatu) i diecezji opolskiej (1,5 dekanatu)[2].

Instytucje

[edytuj | edytuj kod]
  • Kuria diecezjalna
  • Wyższe Seminarium Duchowne w Kaliszu (czasowo zamknięte od 2020; klerycy przeniesieni do Arcybiskupiego Seminarium Duchownego w Poznaniu)
  • Sąd diecezjalny
  • Instytut teologiczny w Kaliszu
  • Wydział Katechetyczny
  • Studium Józefologiczne
  • Studium Organistowskie
  • Studium Duchowości Chrześcijańskiej
  • Studium Życia Rodzinnego
  • Góra Krzyża Jubileuszowego pod Kobylą Górą z Samotnią, Pustelnią św. Józefa oraz Domem Rekolekcyjnym św. Jana Pawła II[3]
  • Dom Księży Emerytów Jana Pawła II w Ostrowie Wielkopolskim
  • Kaliska Kapituła Katedralna
  • Ostrowska Kapituła Konkatedralna
  • Kaliska Kapituła Kolegiacka
  • Caritas diecezjalne: Dom św. Franciszka Schronisko dla bezdomnych mężczyzn w Ostrowie Wlkp.; Stacja Opieki w Ostrowie Wlkp.; Dom Bartymeusza w Domaniewie; Kaliski Dom Opieki; Świetlica Samarytanin w Kaliszu; Powiatowy Ośrodek Interwencji Kryzysowej w Słupi pod Kępnem; Ostrowskie Centrum Pomocy Caritas; Caritas Diecezji Kaliskiej Warsztat Terapii Zajęciowej w Słupi pod Kępnem; Ośrodek Szkoleniowo-Wypoczynkowy „Pascha” w Przedborowie – Ośrodek Formacyjny; Dom Opieki dla Seniorów im. św. Józefa w Złoczewie; Okna Życia w Kaliszu, Ostrzeszowie i Ostrowie Wielkopolskim
  • Diecezjalne Radio Rodzina w Kaliszu
  • Dwutygodnik diecezji kaliskiej „Opiekun” w Kaliszu
  • Muzeum Diecezjalne w Kaliszu
  • Archiwum
  • Szkoła Nowej Ewangelizacji św. Rodziny w Ostrowie Wielkopolskim
  • Diecezjalna Telewizja Internetowa Dom Józefa
  • Kwartalnik Opiekuna Okno Wiary
  • Zespół Szkół Technicznych im. Świętego Józefa w Kaliszu[4]

Biskupi

[edytuj | edytuj kod]
 Osobny artykuł: Biskupi kaliscy.
Damian Bryl – biskup diecezjalny

Biskup diecezjalny

[edytuj | edytuj kod]

Biskup pomocniczy

[edytuj | edytuj kod]

Biskup senior

[edytuj | edytuj kod]

Główne świątynie

[edytuj | edytuj kod]

Sanktuaria z koronowanymi wizerunkami Maryi

[edytuj | edytuj kod]
  • Żegocin 5 września 1965 – koronował kardynał prymas Polski Stefan Wyszyński
  • Skalmierzyce 4 września 1966 – koronował kardynał Stefan Wyszyński, od 15 sierpnia 2020 dekretem Administratora Apostolskiego Diecezji Kaliskiej, abpa Grzegorza Rysia podniesione do rangi Diecezjalnego Sanktuarium Najświętszej Maryi Panny Skalmierzyckiej
  • Tursko 1 września 1968 – koronował kardynał Stefan Wyszyński i arcybiskup poznański Antoni Baraniak
  • Golina 23 sierpnia 1970 – koronował kardynał Stefan Wyszyński
  • Lutynia 13 sierpnia 1972 – koronował kardynał Stefan Wyszyński
  • Kalisz-Niedźwiady 7 czerwca 1991 – koronował święty Jan Paweł II w czasie pielgrzymki we Włocławku
  • Twardogóra 24 września 1995 – koronował nuncjusz apostolski w Polsce arcybiskup Józef Kowalczyk, kardynał Józef Glemp prymas Polski, kardynał Henryk Gulbinowicz metropolita wrocławski, biskup Stanisław Napierała biskup kaliski, pierwsza koronacja diecezji kaliskiej
  • Lutogniew 29 sierpnia 1999 – koronował arcybiskup Juliusz Paetz metropolita poznański, biskup Stanisław Napierała biskup kaliski
  • Chełmce 7 września 2008 – koronował biskup Wiesław Mering biskup włocławski, biskup Stanisław Napierała biskup kaliski, biskup Teofil Wilski biskup pomocniczy diecezji kaliskiej
  • Kotłów 13 września 2009 – koronował arcybiskup Stanisław Gądecki metropolita poznański, biskup Wiesław Mering biskup włocławski, biskup Stefan Regmunt biskup zielonogórsko-gorzowski, biskup Stanisław Napierała biskup kaliski, biskup Teofil Wilski biskup pomocniczy diecezji kaliskiej
  • Półko pod Bralinem 7 września 2013 – koronował arcybiskup Stanisław Gądecki metropolita poznański, biskup Edward Janiak biskup kaliski

Sanktuaria z niekoronowanymi wizerunkami Maryi

[edytuj | edytuj kod]

Sanktuaria ku czci Pana Jezusa

[edytuj | edytuj kod]

Sanktuaria ku czci Świętych

[edytuj | edytuj kod]

Grupy Duszpasterskie

[edytuj | edytuj kod]

Ważne wydarzenia w historii diecezji

[edytuj | edytuj kod]
  • 25 marca 1992 Jan Paweł II Bullą Totus Tuus Poloniae Populus utworzył diecezję kaliską. Biskupem ordynariuszem został mianowany dotychczasowy biskup pomocniczy archidiecezji poznańskiej bp Stanisław Napierała
  • 12 kwietnia 1992 ingres księdza biskupa ordynariusza Stanisława Napierały do katedry w Kaliszu (kościół pw. św. Mikołaja)
  • 26 kwietnia 1992 ingres biskupa ordynariusza do konkatedry w Ostrowie Wielkopolskim (kościół pw. św. Stanisława BM)
  • 17-21 kwietnia 1993 pielgrzymka diecezji kaliskiej do Rzymu (wizyta u papieża Jana Pawła II, który pobłogosławił obraz Świętej Rodziny)
  • 17 kwietnia 1994 arcybiskup Józef Kowalczyk, nuncjusz apostolski w Polsce, na placu św. Józefa w Kaliszu zainaugurował peregrynację kopii obrazu św. Józefa w parafiach diecezji kaliskiej
  • 8 maja 1995 święcenia biskupie ks. Teofila Wilskiego, biskupa pomocniczego diecezji kaliskiej w kaliskiej katedrze. Głównym konsekratorem był abp Jerzy Stroba
  • 3 czerwca 1996 zakończenie peregrynacji kopii obrazu św. Józefa w roku 200. rocznicy koronacji kaliskiego wizerunku koronami papieskimi
  • 13-20 lipca 1996 peregrynacja figury Matki Bożej Fatimskiej (Kalisz, Ostrów Wielkopolski, Wieruszów, Twardogóra, Krotoszyn, Jarocin)
  • 4 czerwca 1997 wizyta Ojca Świętego Jana Pawła II w Kaliszu; nawiedzenie bazyliki św. Józefa oraz katedry, msza św. na pl. Kilińskiego (obecnie Jana Pawła II), poświęcenie budynku Wyższego Seminarium Duchownego
  • 31 maja 1998 ukazuje się pierwszy numer Dwutygodnika Diecezji Kaliskiej „Opiekun”
  • 4 listopada 1998 inauguracja działalności Wyższego Seminarium Duchownego w Kaliszu
  • 27 grudnia 1998 rozpoczęło działalność Radio Diecezji Kaliskiej „Rodzina”
  • 16 kwietnia 2000 diecezjalne spotkanie młodzieży i poświęcenie krzyża na Górze Błogosławieństw (koło Kobylej Góry).
  • 28 kwietnia 2001 poświęcenie placu budowy i rozpoczęcia prac budowlanych przy Domu im. Jana Pawła II dla księży seniorów w Ostrowie Wielkopolskim
  • 3 marca 2002 kliknięciem myszki ksiądz biskup ordynariusz Stanisław Napierała oficjalnie otworzył stronę internetową diecezji kaliskiej
  • 17 sierpnia 2002 przed mszą świętą w Łagiewnikach Ojciec Święty pobłogosławił obraz Jezusa Miłosiernego z kaliskiego Sanktuarium Serca Jezusa Miłosiernego
  • 21 września 2002 w Diecezjalnym Sanktuarium Miłosierdzia Bożego w Kaliszu rozpoczęły się Misje Miłosierdzia Bożego
  • 18 – 19 maja 2003 w dziękczynnej pielgrzymce za 25 lat pontyfikatu Jana Pawła II do Rzymu uczestniczyła 200-osobowa grupa diecezjan pod przewodnictwem bpa ordynariusza Stanisława Napierały
  • 9 marca 2004 w Watykanie odbyła się uroczystość wręczenia tytułu Honorowego Obywatela Miasta i Gminy Pleszew Ojcu Świętemu Janowi Pawłowi II
  • 7 kwietnia 2005 około 20 tysięcy osób modliło się podczas mszy św. dziękczynnej za pontyfikat Jana Pawła II oraz w intencji jego szybkiej beatyfikacji
  • 22 maja 2005 Sanktuarium Matki Bożej Wspomożycielki Wiernych w Twardogórze zostało ogłoszone bazyliką mniejszą. Mszy św., podczas której odczytano dekret Jana Pawła II, przewodniczył nuncjusz apostolski w Polsce abp Józef Kowalczyk
  • 5 października 2006 uczestnicy I pielgrzymki Rodziny Radia Maryja i wierni diecezji kaliskiej upamiętnili 10. rocznicę warszawskich Marszów Życia i modlili się w intencji Ojczyzny; przed bazyliką św. Józefa zgromadziło się ok. 5 tys. wiernych z całej Polski
  • 25 marca 2007 Dekret Biskupa Kaliskiego zwołujący pierwszy Synod Diecezji Kaliskiej
  • 14 czerwca 2008 pierwsza msza św. w reliktach romańskiej kolegiaty św. Pawła w Kaliszu po 7 wiekach
  • 25 marca 2009 17. rocznica powstania diecezji kaliskiej połączona z promulgacją prawa I Synodu Diecezji Kaliskiej i prezentacją księgi Prawa Diecezjalnego
  • 27 września 2009 W bazylice kolegiackiej Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Kaliszu odprawiono mszę rozpoczynającą X Międzynarodowy Kongres Józefologiczny w Kaliszu i oficjalne otwarcie oraz poświęcenie Centrum Józefologicznego w Kaliszu
  • 26 kwietnia 2010 jubileusz 50-lecia kapłaństwa i 15-lecia sakry biskupiej bpa Teofila Wilskiego, relikwie św. Jana Marii Vianneya w Kaliszu (wcześniej także w kilku innych miejscach diecezji)
  • 11 września 2010 powitanie obrazu MB Częstochowskiej w diecezji kaliskiej i rozpoczęcie peregrynacji po wszystkich parafiach
  • 1 stycznia 2011 rozpoczęcie działalności Sądu Biskupiego w Kaliszu
  • 9 maja 2011 Złoty Jubileusz kapłaństwa i 30-lecia sakry biskupiej bpa Stanisława Napierały w bazylice kolegiackiej Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Kaliszu
  • 5 czerwca 2011 Diecezjalne dziękczynienie za Misje Miłosierdzia Bożego
  • 29 października 2011 zakończenie peregrynacji kopii obrazu Pani Jasnogórskiej w diecezji kaliskiej
  • 31 października 2011 papież Benedykt XVI przyjął rezygnację bpa Teofila Wilskiego z obowiązków biskupa pomocniczego diecezji kaliskiej
  • 23 kwietnia 2012 diecezjalna pielgrzymka dziękczynna za peregrynacje obrazu MB Częstochowskiej na Jasną Górę
  • 21 lipca 2012 papież Benedykt XVI przyjął rezygnację bpa Stanisława Napierały z obowiązków biskupa ordynariusza diecezji kaliskiej. Nowym biskupem został bp Edward Janiak, dotychczasowy biskup pomocniczy archidiecezji wrocławskiej
  • 12 września 2012 ingres bpa Edwarda Janiaka do katedry św. Mikołaja w Kaliszu
  • 7 października 2012 ingres biskupa ordynariusza do konkatedry w Ostrowie Wielkopolskim (kościół św. Stanisława BM)
  • 25-27 października 2013 Forum Nowej Ewangelizacji Diecezji Kaliskiej
  • 16 sierpnia 2014 święcenia biskupie ojca Łukasza Buzuna OSPPE, biskupa pomocniczego diecezji kaliskiej w bazylice jasnogórskiej. Głównym konsekratorem był abp Celestino Migliore
  • kwiecień- czerwiec 2015 Kongres Eucharystyczny
  • 11 stycznia 2016 rozpoczęcie działalności Diecezjalnej Telewizji Internetowej Dom Józefa
  • 20-25 lipca 2016 Światowe Dni Młodzieży w diecezji
  • 18-23 października 2016 Narodowa Pielgrzymka do Rzymu
  • 30 listopada 2016 20-lecie sakry biskupiej bpa Edwarda Janiaka[6]
  • 19 marca 2017 nadanie diecezji herbu[potrzebny przypis]
  • 3 czerwca 2017 uroczystości 25-lecia powstania diecezji i 20-lecie pielgrzymki Jana Pawła II do Kalisza pod przewodnictwem kard. Stanisława Dziwisza
  • 1 września 2017 inauguracja Zespołu Szkół Technicznych diecezji Kaliskiej
  • 2 grudnia 2017 rozpoczęcie Nadzwyczajnego Roku Świętego Józefa Kaliskiego, który potrwa do 6 stycznia 2019 roku [1]
  • 19 marca 2018 podczas mszy św. sprawowanej przez abpa Józefa Kowalczyka prymasa Polski seniora odbyło się uroczyste nadanie imienia św. Józefa Zespołowi Szkół Technicznych Diecezji Kaliskiej[7]
  • 26 grudnia 2018 biskup Edward Janiak ustanowił w Kobylinie Sanktuarium Matki Bożej przy Żłóbku[8]
  • 6 stycznia 2019 zakończenie Nadzwyczajnego Roku Świętego Józefa Kaliskiego[9]
  • 19 maja 2019 40. rocznica święceń kapłańskich bpa Edwarda Janiaka[10]
  • 25 maja 2019 50. Ogólnopolskie Sympozjum Józefologiczne[11]
  • 23 czerwca 2019 Kościół św. Jana Chrzciciela w Krotoszynie został ogłoszony bazyliką mniejszą. Mszy, podczas której odczytano dekret papieża Franciszka, przewodniczył metropolita poznański abp Stanisław Gądecki[12]
  • 26 sierpnia 2019 I Biegowa Pielgrzymka Ministrantów Diecezji Kaliskiej na Jasną Górę
  • 12 września 2019 W 7. rocznicę ingresu bp Edward Janiak poświęcił w Ostrowie Wielkopolskim dobudowaną część Domu Księży Emerytów im. Św. Jana Pawła II oraz figurę św. Józefa[13]
  • 21 września 2019 biskup Edward Janiak wyniósł do rangi Sanktuarium Matki Bożej Dębskiej, Wychowawczyni i Opiekunki kościół w Dębem pod Kaliszem[14]
  • 27-19 września 2019 III Forum Nowej Ewangelizacji w Diecezji Kaliskiej[15]
  • 25-26 października 2019 Międzynarodowa Konferencja Naukowa „Inkulturacja drogą dialogu Kościoła z kulturami świata”[16]
  • 4-11 listopada 2019 Diecezjalna Pielgrzymka do Ziemi Świętej jako dziękczynienie za Nadzwyczajny Rok Świętego Józefa w diecezji kaliskiej[17]
  • 8 maja 2020 25-lecie sakry biskupiej bpa seniora Teofila Wilskiego[18]
  • 16 maja 2020 Premiera filmu Zabawa w chowanego, w którym przedstawiono dowody na to, że bp Edward Janiak pomimo wiedzy o czynach pedofilskich księdza Arkadiusza H. nie zgłosił jego sprawy do Watykanu, jak nakazuje prawo kościelne. Nie pozbawił też duchownego prawa do pełnienia posługi kapłańskiej[19]. Ze względu na przedstawione w filmie informacje, jako delegat Episkopatu Polski ds. Ochrony Dzieci i Młodzieży prymas abp Wojciech Polak, zwrócił się poprzez Nuncjaturę do Stolicy Apostolskiej o wszczęcie postępowania nakazanego przez motu proprio papieża Franciszka dotyczącego zaniechania wymaganego prawem działania[20].
  • 25 maja 2020 Członkowie Rady Kapłańskiej Diecezji Kaliskiej odmówili podpisania listu poparcia dla bpa Edwarda Janiaka[21]
  • 26 maja 2020 Kongregacja ds. Biskupów upoważniła abpa Stanisława Gądeckiego do przeprowadzenia dochodzenia wstępnego w sprawie zasygnalizowanych zaniedbań bpa Edwarda Janiaka w prowadzeniu spraw o nadużycia seksualne na szkodę osób małoletnich ze strony niektórych duchownych. Kongregacja przeniosła na arcybiskupa metropolitę poznańskiego wyłączną kompetencję do zajmowania się sprawami oskarżeń o nadużycia seksualne, wysuwanych wobec duchownych diecezji kaliskiej[22]
  • 4 czerwca 2020 1 część reportażu Więzi „Jak to się robiło w diecezji kaliskiej”, w którym ustalono, że przez 15 lat od ujawnienia przestępstwa Diecezja Kaliska nie rozpoczęła dochodzenia kanonicznego w sprawie duchownego prawomocnie skazanego za znęcanie się nad ośmiolatkami i molestowanie ich[23].
  • 11 czerwca 2020 60. rocznica święceń kapłańskich bpa seniora Teofila Wilskiego[18]
  • 16 czerwca 2020 Upubliczniono list bpa Edwarda Janiaka do biskupów, w którym skrytykował prymasa Polski Wojciecha Polaka za zgłoszenie jego zaniedbań Watykanowi tuż po emisji filmu Zabawa w chowanego oraz rzekome nadużycia Fundacji św. Józefa powołanej przez Episkopat[24]
  • 21 czerwca 2020 W piśmie diecezjalnym Opiekun ukazuje się wywiad bpa seniora Stanisława Napierały, w którym stwierdza, że wyrządzono mu krzywdę, odpiera liczne zarzuty na temat pedofili, wśród duchownych w czasie jego posługi w latach 1992–2012, do zarzutów, które pod jego adresem sformułowała Więź nie odnosi się w ogóle[25]
  • 22 czerwca 2020 2 część reportażu Więzi „Jak to się robiło w diecezji kaliskiej”, w którym opisano skargę na biskupa Edwarda Janiaka, którą w lutym 2018 do nuncjatury przekazał rektor kaliskiego seminarium duchownego; postawił biskupowi zarzuty tolerowania wśród księży wykorzystywania seksualnego osób małoletnich i aktywnego homoseksualizmu[26]
  • 23 czerwca 2020 Gazeta Wyborcza ujawniła, że biskup kaliski Edward Janiak 2 czerwca został zabrany na szpitalny oddział ratunkowy w Kaliszu z podejrzeniem udaru mózgu. Okazało się, że biskup cierpi jedynie na upojenie alkoholowe. We krwi miał 3,44 promila alkoholu[27]
  • 25 czerwca 2020 Papież Franciszek mianował administratora apostolskiego sede plena diecezji kaliskiej w osobie metropolity łódzkiego, arcybiskupa Grzegorza Rysia, który otrzymał w niej uprawnienia biskupa diecezjalnego. Nominalnie biskupem kaliskim pozostał biskup Edward Janiak, który otrzymał polecenie przebywania poza diecezją kaliską na czas prowadzenia dochodzenia w sprawie zaniedbań o nadużycia seksualne niektórych duchownych diecezji. Zachowały moc postanowienia, zawarte w komunikacie arcybiskupa poznańskiego Stanisława Gądeckiego z dnia 2 czerwca 2020 (metropolita poznański otrzymał: upoważnienie do przeprowadzenia dochodzenia w sprawie zasygnalizowanych zaniedbań biskupa kaliskiego oraz wyłączną kompetencję w sprawach oskarżeń o nadużycia seksualne, wysuwanych wobec duchownych diecezji kaliskiej)[28].
  • 27 czerwca 2020 Arcybiskup Grzegorz Ryś przejął rządy w diecezji kaliskiej. W porozumieniu w Prezydium Konferencji Episkopatu Polski poinformował, że uroczysty Akt Zawierzenia Narodu Polskiego i Kościoła w Polsce świętemu Józefowi zostanie dokonany w późniejszym czasie, nie zaś jak było planowane w czwartek 2 lipca 2020[29]
  • 29 czerwca 2020 Kongregacja ds. Duchowieństwa zarządziła wizytację apostolską w wyższym seminarium duchownym diecezji kaliskiej. Obowiązki wizytatora apostolskiego powierzyła arcybiskupowi Stanisławowi Gądeckiemu, metropolicie poznańskiemu[30].
  • 5 lipca 2020 List do wiernych diecezji kaliskiej administratora apostolskiego Grzegorza Rysia, w którym arcybiskup pisze: „Macie prawo pytać: Kościele Święty, to naprawdę Ty?” [2]
  • 31 sierpnia 2020 W piśmie diecezjalnym Opiekun ukazuje się wywiad administratora apostolskiego arcybiskupa Grzegorza Rysia, w którym przekazał, że Papież błogosławi tej diecezji oraz jest „na bieżąco” z tym, co się dzieje z Kościołem w Polsce[31]
  • 1 września 2020 Biskup pomocniczy Łukasz Buzun podczas inauguracji nowego roku szkolnego poświęcił nowy budynek szkoły diecezjalnej – Technikum im. Św. Józefa w Kaliszu
  • 21-23 września 2020 Rekolekcje dla duchowieństwa diecezji kaliskiej wygłoszone przez Arcybiskupa Grzegorza Rysia, administratora diecezji[32]
  • 12 października 2020 Biskup kaliski senior Stanisław Napierała przewodniczył w Archikatedrze Poznańskiej Mszy świętej dziękczynnej z okazji 40-lecia swojej sakry biskupiej, którą obchodził 5 października[33]
  • 17 października 2020 Papież Franciszek przyjął rezygnację biskupa Edwarda Janiaka z obowiązków biskupa ordynariusza diecezji kaliskiej i mianował arcybiskupa Grzegorza Rysia administratorem apostolskim sede vacante diecezji kaliskiej. Podtrzymano zakaz przebywania poza diecezją biskupowi Janiakowi, zaś Kongregacja ds. Duchowieństwa poinformowała o czasowym zamknięciu Wyższego Seminarium Duchownego Diecezji Kaliskiej i przeniesieniu kleryków do Arcybiskupiego Seminarium Duchownego w Poznaniu[34].
  • 25 października 2020 Arcybiskup łaciński Lwowa Mieczysław Mokrzycki poświęcił i wmurował kamień węgielny pod budowę kościoła św. Jana Pawła II wznoszonego jako wotum wdzięczności diecezji kaliskiej za wizytę Jana Pawła II w dniu 4 czerwca 1997 r. w Kaliszu i nawiedzenie Narodowego Sanktuarium św. Józefa[35]
  • 7 grudnia 2020 Administrator diecezji kaliskiej abp Grzegorz Ryś przeprosił wszystkich, których dotknęła wypowiedź o. Tadeusza Rydzyka dnia 05 grudnia. „Bagatelizowanie grzechu, a jeszcze bardziej jego konsekwencji w życiu osób poszkodowanych, nie ma nic wspólnego z drogą Ewangelii. Ewangeliczną drogą Kościoła jest uznanie win i nawrócenie oraz solidarność z najmniejszymi i cierpiącymi” – napisał w oświadczeniu Arcybiskup[36]
  • 8 grudnia 2020 51. Sympozjum Józefologiczne w 150. rocznicę ogłoszenia Świętego Józefa Patronem i Opiekunem Kościoła Świętego przez bł. Piusa IX. Papież Franciszek ogłosił tego dnia Rok Świętego Józefa[37]
  • 25 stycznia 2021 W święto Nawrócenia św. Pawła Nuncjatura Apostolska w Polsce podała do wiadomości komunikat o decyzji papieża Franciszka. Biskupem kaliskim został bp Damian Bryl, biskup pomocniczy archidiecezji poznańskiej[38]
  • 11 lutego 2021 Biskup Damian Bryl kanonicznie objął diecezję kaliską[39]
  • 14 lutego 2021 Pierwszy list bpa Damiana Bryla do diecezjan[40]
  • 14 lutego 2021 W piśmie diecezjalnym „Opiekun” ukazał się wywiad z bpem Damianem Brylem, w którym podzielił się swoimi pierwszymi spostrzeżeniami na temat nowej misji[41]
  • 19 marca 2021 W czasie uroczystej sumy odpustowej ku czci św. Józefa, Oblubieńca NMP i Opiekuna Zbawiciela w Narodowym Sanktuarium Świętego Józefa w Kaliszu bp Damian Bryl dokonał poświęcenia odrestaurowanej kaplicy Cudownego Obrazu Świętego Józefa Kaliskiego[42]
  • 24 marca 2021 Diecezjalne obchody 100. rocznicy urodzin Sługi Bożego ks. Franciszka Blachnickiego założyciela Ruchu Światło – Życie[43]
  • 27 marca 2021 Ingres bpa Damiana Bryla do katedry św. Mikołaja w Kaliszu[44]
  • 29 marca 2021 Komunikat Nuncjatury Apostolskiej w sprawie biskupa seniora kaliskiego Edwarda Janiaka. W wyniku zakończonego dochodzenia w sprawach nadużyć seksualnych popełnionych przez niektórych duchownych wobec osób małoletnich, oraz innych kwestii związanych z zarządzaniem diecezją, Stolica Apostolska podjęła w stosunku do niego następujące decyzje: nakaz zamieszkania poza diecezją kaliską; zakaz uczestniczenia w jakichkolwiek publicznych celebracjach religijnych lub spotkaniach świeckich na terenie diecezji kaliskiej; nakaz wpłaty z osobistych funduszy odpowiedniej sumy na rzecz „Fundacji św. Józefa”, z przeznaczeniem na działalność prewencyjną i pomoc ofiarom nadużyć[45].
  • 23 kwietnia 2021 52. Ogólnopolskie Sympozjum Józefologiczne[46]
  • 29 kwietnia 2021 Biskup Edward Janiak zapewnił Nuncjusza Apostolskiego w Polsce i biskupa kaliskiego, że z dniem 27 kwietnia 2021 opuścił definitywnie teren diecezji kaliskiej. O jego miejscu pobytu została poinformowana Stolica Apostolska. W myśl przepisów prawa o ochronie danych osobowych nie zostanie ono podane do publicznej wiadomości[47]
  • 14 maja 2021 9-dniowa nieustanna nowenna przed Zesłaniem Ducha Świętego – Wieczernik w Narodowym Sanktuarium Świętego Józefa w Kaliszu[48]
  • 24 maja 2021 Rekolekcje Projekt Józef w Narodowym Sanktuarium Świętego Józefa w Kaliszu[49]
  • 27 maja 2021 60. rocznica święceń kapłańskich bpa seniora Stanisława Napierały[50]
  • 4 czerwca 2021 Międzynarodowa Konferencja Teologiczna o św. Józefie „Patris corde” w formie online[51]
  • 6 czerwca 2021 Biskup Damian Bryl poświęcił plac pod budowę Domu Matki Teresy z Kalkuty dla przewlekle chorych[52]
  • 8 czerwca 2021 25. rocznica święceń kapłańskich bpa pomocniczego Łukasza Buzuna[53]
  • 25 czerwca 2021 Komunikat Archidiecezji Poznańskiej dotyczący sygnalizowanych zaniedbań bpa Stanisława Napierały. Działając na podstawie przepisów Kodeksu Prawa Kanonicznego i motu proprio papieża Franciszka Vos estis lux mundi, Stolica Apostolska – w następstwie formalnych zgłoszeń – przeprowadziła postępowanie dotyczące sygnalizowanych zaniedbań bpa Stanisława Napierały w sprawach nadużyć seksualnych popełnionych wobec osób małoletnich przez dwóch kapłanów diecezji kaliskiej. Po dokładnej analizie zebranej dokumentacji Stolica Apostolska uznała, że tylko w jednym z w/w przypadków doszło do niezamierzonego zaniedbania. W związku z powyższym Stolica Apostolska poleciła zasugerować bpowi Stanisławowi Napierale: 1. wpłacenie, według uznania – z prywatnych środków – odpowiedniej sumy na rzecz Fundacji Świętego Józefa; 2. nieobecność na publicznych celebracjach lub wydarzeniach[54].
  • 27 czerwca 2021 Ingres bpa ordynariusza Damiana Bryla do konkatedry w Ostrowie Wielkopolskim (kościół pw. św. Stanisława BM)[55]
  • 1 sierpnia 2021 10. edycja Festiwalu Abba Pater[56]
  • 5 września 2021 Dożynki Diecezjalno-Gminne w diecezjalnym Sanktuarium NMP Skalmierzyckiej[57]
  • 23 września 2021 Zmarł bp Edward Janiak, biskup kaliski senior przebywający poza diecezją[58]
  • 26 września 2021 Diecezja kaliska przekazała 75 tys. złotych dla młodych matek z ośrodka „Londo, mo luti”, czyli „Wstań i stój” w Republice Środkowoafrykańskiej, konkretniej w diecezji Bouar[59]
  • 28 września 2021 Msza żałobna w intencji bpa Edwarda Janiaka w katedrze w Kaliszu. Mszy przewodniczył metropolita poznański abp Stanisław Gądecki[60]
  • 29 września 2021 Uroczystości pogrzebowe bpa Edwarda Janiaka w kościele św. Wawrzyńca we Wrocławiu. Ceremonii przewodniczył metropolita wrocławski abp Józef Kupny. Drugi biskup kaliski został pochowany na cmentarzu przy ul. Bujwida, obok biskupów pomocniczych archidiecezji wrocławskiej[61]
  • 3 października 2021 Msza pod przewodnictwem bpa Damiana Bryla na rozpoczęcie Narodowych Rekolekcji przed Zawierzeniem Narodu i Kościoła w Polsce Świętemu Józefowi[62]
  • 6 października 2021 Biskup Damian Bryl poświęcił nowoczesną halę sportową w Zespole Szkół Technicznych Diecezji Kaliskiej[63]
  • 7 października 2021 Zawierzenie Narodu i Kościoła w Polsce Świętemu Józefowi w Narodowym Sanktuarium Świętego Józefa w Kaliszu. Zawierzenia dokonał przewodniczący Konferencji Episkopatu Polski abp metropolita poznański Stanisławem Gądecki w obecności nuncjusza apostolskiego abpa Salvatore Pennacchio, prymasa Polski abpa metropolity gnieźnieńskiego Wojciecha Polaka, wiceprzewodniczącego Konferencji Episkopatu abpa metropolity krakowskiego Marka Jędraszewskiego, abpa metropolity gdańskiego Tadeusza Wojdy, abpa metropolity częstochowskiego Wacława Depo, bpa kaliskiego Damiana Bryla, bpa pomocniczego archidiecezji katowickiej Grzegorza Olszowskiego, bpa pomocniczego archidiecezji poznańskiej Grzegorza Balcerka, bpa pomocniczego diecezji kaliskiej Łukasza Buzuna, bpa pomocniczego seniora archidiecezji poznańskiej Zdzisława Fortuniaka i bpa pomocniczego seniora diecezji zielonogórsko-gorzowskiej Pawła Sochy[64]
  • 11 października 2021 Biskup Damian Bryl oraz bp pomocniczy Łukasz Buzun wraz z biskupami z metropolii poznańskiej, gdańskiej, szczecinsko-kamińskiej oraz wrocławskiej udali się z wizytą ad limina Apostolorum do Rzymu[65]
  • 17 października 2021 Biskup Damian Bryl zainaugurował w katedrze kaliskiej etap diecezjalny XVI Zwyczajnego Zgromadzenia Ogólnego Synodu Biskupów „Ku Kościołowi synodalnemu: komunia, uczestnictwo i misja”[66]
  • 26 marca 2022 W szpitalu w Ostrowie Wielkopolskim zmarł pierwszy bp pomocniczy diecezji kaliskiej Teofil Wilski[67]

Odszkodowanie

[edytuj | edytuj kod]

W 2020 roku miał premierę film braci Sekielskich Zabawa w chowanego. Jedna z historii, którą ukazywał film, dotyczyła molestowania seksualnego chłopców przez księdza z diecezji kaliskiej w latach 1999–2000. Sprawa została zgłoszona prokuraturze przez jednego z poszkodowanych. Wyrokiem sądu w Pleszewie, oskarżony ksiądz, który przyznał się do winy, został skazany na 3 lata więzienia i zakaz pracy z dziećmi przez okres 10 lat. Obrona duchownego wniosła apelacje, która została uwzględniona. Sąd okręgowy w Kaliszu uznał, iż sprawa uległa przedawnieniu w 2015 roku. Zdaniem sądu, o działalności księdza pedofila wiedzieli zaangażowani w sprawę ministranci, rodzice, biskup diecezji kaliskiej i proboszcz parafii w Pleszewie[68]. Poszkodowani wytoczyli proces cywilny przeciwko diecezji kaliskiej o zadośćuczynienie za molestowanie w dzieciństwie przez księdza z Pleszewa. Jeden z poszkodowanych wycofał swoje roszczenia. 21 maja 2022 rok, Sąd Okręgowy w Kaliszu zasądził od diecezji kaliskiej na rzecz powoda kwotę 300 tys. zł wraz z odsetkami ustawowymi. Wyrok nie jest prawomocny[69][70].

Patron

[edytuj | edytuj kod]
  • Wyższe Seminarium Duchowne w Kaliszu
    Wyższe Seminarium Duchowne w Kaliszu
  • Święty Józef, patron diecezji
    Święty Józef, patron diecezji

Kult Świętego Józefa

[edytuj | edytuj kod]
  • Pielgrzymka Księży „Dachauowczyków” do Świętego Józefa Dziękczynna za wyzwolenie Obozu w Dachau. Obecnie Dzień Męczeństwa Duchowieństwa Polskiego. Ogólnopolska modlitwa w Sanktuarium św. Józefa w Kaliszu 29 kwietnia.
  • Pierwszoczwartkowa modlitwa za rodziny i ochronę życia poczętego w Sanktuarium św. Józefa w Kaliszu.
  • Liczne pielgrzymki z całej Polski.

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ Konferencja Episkopatu Polski, Informator 2017, Biblos 2017, ISBN 978-83-7793-478-4.
  2. ↑ Utworzenie i organizacja diecezji kaliskiej [online] [dostęp 2011-01-30].
  3. ↑ Góra Krzyża Jubileuszowego. [dostęp 2017-09-17].
  4. ↑ Zespół Szkół Technicznych Diecezji Kaliskiej [online], www.technikum.kalisz.pl [dostęp 2018-04-05] (pol.).
  5. ↑ Biskup kaliski ustanowił Sanktuarium Matki Bożej przy Żłóbku w Kobylinie [online], Radio Rodzina Kalisz [dostęp 2019-01-04] (pol.).
  6. ↑ 20. rocznica sakry biskupiej [online], Opiekun Kalisz [dostęp 2019-05-23] (pol.).
  7. ↑ Radio Rodzina [online], www.radiorodzina.kalisz.pl [dostęp 2018-04-05].
  8. ↑ Bp Janiak ustanowił Sanktuarium Matki Bożej przy Żłóbku [online], opoka.news [dostęp 2020-01-21] (pol.).
  9. ↑ Radio Rodzina, Uroczyste zakończenie Nadzwyczajnego Roku Świętego Józefa Kaliskiego [online], Radio Rodzina Kalisz [dostęp 2019-05-23] (pol.).
  10. ↑ Biskup kaliski Edward Janiak dziękował za 40 lat posługi kapłańskiej [online], Radio Rodzina Kalisz [dostęp 2019-05-23] (pol.).
  11. ↑ Katolicka Agencja Informacyjna KAI, Kalisz: sympozjum z okazji 50 lat polskiej józefologii | eKAI.pl [online], eKAI, 25 maja 2019 [dostęp 2020-01-21].
  12. ↑ Kościół pw. św. Jana Chrzciciela w Krotoszynie otrzymał tytuł Bazyliki Mniejszej [online], Radio Rodzina Kalisz [dostęp 2019-06-26] (pol.).
  13. ↑ Biskup kaliski Edward Janiak poświęcił dobudowaną część Domu Księży Emerytów w Ostrowie Wielkopolskim [online], Radio Rodzina Kalisz [dostęp 2020-01-21] (pol.).
  14. ↑ Kościół w Dębem ustanowiony Sanktuarium Matki Bożej Dębskiej – Wychowawczyni i Opiekunki [online], Radio Rodzina Kalisz [dostęp 2020-01-21] (pol.).
  15. ↑ III Forum Nowej Ewangelizacji Diecezji Kaliskiej – dzień I [online], Radio Rodzina Kalisz [dostęp 2020-01-21] (pol.).
  16. ↑ Konferencja naukowa: „Inkulturacja drogą dialogu Kościoła z kulturami świata” – dzień I [online], Radio Rodzina Kalisz [dostęp 2020-01-21] (pol.).
  17. ↑ Diecezjalna Pielgrzymka do Ziemi Świętej razem z Radiem Rodzina – cz. 1 [online], Radio Rodzina Kalisz [dostęp 2020-01-21] (pol.).
  18. ↑ a b Komunikat Biskupa Kaliskiego w związku z jubileuszem 25-lecia święceń biskupich Jego Ekscelencji Księdza Biskupa Teofila Wilskiego [online], diecezja.kalisz.pl [dostęp 2020-11-25].
  19. ↑ „Zabawa w chowanego”. Obejrzyj nowy film braci Sekielskich [online], Więź [dostęp 2020-11-25] (pol.).
  20. ↑ Abp Polak: Dziękuję osobom pokrzywdzonym i zwracam się o wszczęcie postępowania [online], Więź [dostęp 2020-11-25] (pol.).
  21. ↑ Czerwona kartka dla bp. Janiaka od kaliskiej Rady Kapłańskiej [online], Więź [dostęp 2020-11-25] (pol.).
  22. ↑ Abp Gądecki upoważniony do dochodzenia ws. zaniedbań biskupa kaliskiego [online], Polska Agencja Prasowa SA [dostęp 2020-11-25] (pol.).
  23. ↑ Jak to się robiło w diecezji kaliskiej (1) [online], Więź [dostęp 2020-11-25] (pol.).
  24. ↑ Bp Janiak atakuje prymasa za zawiadomienie Watykanu o jego sprawie [online], oko.press [dostęp 2020-11-25].
  25. ↑ „Wyrządzono mi krzywdę”. Kaliski biskup senior odpiera zarzuty w wywiadzie diecezjalnej prasy [online], Więź [dostęp 2020-11-25] (pol.).
  26. ↑ Jak to się robiło w diecezji kaliskiej (2) [online], Więź [dostęp 2020-11-25] (pol.).
  27. ↑ Bp Janiak był w szpitalu. Miał 3,44 promila alkoholu we krwi [online], Więź [dostęp 2020-11-25] (pol.).
  28. ↑ Nuncjatura Apostolska wyjaśnia sytuację prawną... [online], www.gosc.pl [dostęp 2020-06-25].
  29. ↑ Komunikat Administratora Apostolskiego Diecezji Kaliskiej [online], diecezja.kalisz.pl [dostęp 2020-11-25].
  30. ↑ Komunikat Nuncjatury Apostolskiej w Polsce [online], diecezja.kalisz.pl [dostęp 2020-11-25].
  31. ↑ Abp Ryś: Papież jest „na bieżąco” z tym, co się dzieje z Kościołem w Polsce [online], Więź [dostęp 2020-11-25] (pol.).
  32. ↑ Abp Ryś do księży w Kaliszu: Chcę wam służyć tak, jak umiem [online], Więź [dostęp 2020-11-25] (pol.).
  33. ↑ Wielkie rzeczy uczynił mi Pan [online], Opiekun Kalisz [dostęp 2020-11-25] (pol.).
  34. ↑ Wyjaśnienia związane z rezygnacją biskupa kaliskiego. nuncjatura.pl, 2020-10-17. [dostęp 2021-01-12].
  35. ↑ Katolicka Agencja Informacyjna KAI, Kalisz: abp Mokrzycki wmurował kamień węgielny pod budowę kościoła św. Jana Pawła II | eKAI.pl [online], eKAI, 25 października 2020 [dostęp 2020-11-25].
  36. ↑ Oświadczenie Arcybiskupa Administratora Apostolskiego Diecezji Kaliskiej [online], diecezja.kalisz.pl [dostęp 2021-02-09].
  37. ↑ 51. Sympozjum Józefologiczne odbyło się w Narodowym Sanktuarium Św. Józefa w Kaliszu [online], Radio Rodzina Kalisz [dostęp 2021-02-09] (pol.).
  38. ↑ Kalisz: Bp Damian BRYL – nowym biskupem kaliskim | Nuncjatura Apostolska w Polsce [online], 25 stycznia 2021 [dostęp 2021-01-25] (pol.).
  39. ↑ Bp Damian Bryl kanonicznie objął diecezję kaliską [online], Radio Rodzina Kalisz [dostęp 2021-04-08] (pol.).
  40. ↑ List Biskupa Kaliskiego do Diecezjan [online], diecezja.kalisz.pl [dostęp 2021-04-08].
  41. ↑ Najpierw rozeznanie [online], Opiekun Kalisz [dostęp 2021-04-08] (pol.).
  42. ↑ Suma odpustowa ku czci św. Józefa, Oblubieńca NMP i Opiekuna Zbawiciela [online], Radio Rodzina Kalisz [dostęp 2021-04-08] (pol.).
  43. ↑ Diecezjalne obchody 100. rocznicy urodzin założyciela Ruchu Światło-Życie [online], Radio Rodzina Kalisz [dostęp 2021-04-08] (pol.).
  44. ↑ Ingres biskupa kaliskiego Damiana Bryla do katedry pw. św. Mikołaja [online], Radio Rodzina Kalisz [dostęp 2021-04-08] (pol.).
  45. ↑ Komunikat Nuncjatury Apostolskiej w sprawie biskupa seniora kaliskiego Edwarda Janiaka [online], Radio Rodzina Kalisz [dostęp 2021-04-08] (pol.).
  46. ↑ 52. Sympozjum Józefologiczne w Kaliszu [online], Radio Rodzina Kalisz [dostęp 2021-05-05] (pol.).
  47. ↑ Komunikat Rzecznika prasowego diecezji kaliskiej [online], diecezja.kalisz.pl [dostęp 2021-05-05].
  48. ↑ Rozpoczęcie 9-dniowej nieustannej nowenny przed Zesłaniem Ducha Świętego [online], Radio Rodzina Kalisz [dostęp 2021-06-16] (pol.).
  49. ↑ Rekolekcje „Projekt JÓZEF” w Narodowym sanktuarium św. Józefa [online], Radio Rodzina Kalisz [dostęp 2021-06-16] (pol.).
  50. ↑ Katolicka Agencja Informacyjna KAI, Bp Bryl do księży-jubilatów: jesteście potrzebni Kościołowi kaliskiemu | eKAI [online], eKAI | Portal Katolickiej Agencji Informacyjnej, 27 maja 2021 [dostęp 2021-06-16].
  51. ↑ Międzynarodowa konferencja o św. Józefie [online], Radio Rodzina Kalisz [dostęp 2021-06-16] (pol.).
  52. ↑ Poświęcenie placu pod budowę Domu św. Matki Teresy z Kalkuty dla przewlekle chorych [online], Radio Rodzina Kalisz [dostęp 2021-06-16] (pol.).
  53. ↑ 25. rocznica święceń kapłańskich bpa Łukasza Buzuna [online], diecezja.kalisz.pl [dostęp 2021-06-16].
  54. ↑ BePeKeP 1, Komunikat Archidiecezji Poznańskiej dotyczący sygnalizowanych zaniedbań Biskupa Stanisława Napierały | Konferencja Episkopatu Polski [online] [dostęp 2021-06-25] (pol.).
  55. ↑ Ingres biskupa kaliskiego Damiana Bryla do ostrowskiej konkatedry [online], Radio Rodzina Kalisz [dostęp 2021-06-28] (pol.).
  56. ↑ 10. Festiwal Abba Pater w Kaliszu [online], Radio Rodzina Kalisz [dostęp 2021-09-23] (pol.).
  57. ↑ Dożynki Diecezjalno-Gminne 2021 w Skalmierzycach [online], Radio Rodzina Kalisz [dostęp 2021-09-23] (pol.).
  58. ↑ Zmarł biskup kaliski senior Edward Janiak [online], diecezja.kalisz.pl [dostęp 2021-09-23].
  59. ↑ 75 tys. zł trafi do młodych mam w diecezji Bouar [online], Radio Rodzina Kalisz [dostęp 2021-10-18] (pol.).
  60. ↑ Msza św. żałobna w intencji śp. bpa Edwarda Janiaka w katedrze kaliskiej [online], Radio Rodzina Kalisz [dostęp 2021-10-18] (pol.).
  61. ↑ Msza św. pogrzebowa za śp. bpa Edwarda Janiaka we Wrocławiu [online], Radio Rodzina Kalisz [dostęp 2021-10-18] (pol.).
  62. ↑ Rozpoczęły się narodowe rekolekcje przed Zawierzeniem Narodu i Kościoła w Polsce św. Józefowi [online], Radio Rodzina Kalisz [dostęp 2021-10-18] (pol.).
  63. ↑ Biskup Damian Bryl poświęcił halę sportową w diecezjalnym technikum [online], Radio Rodzina Kalisz [dostęp 2021-10-18] (pol.).
  64. ↑ Zawierzenie Narodu i Kościoła w Polsce Świętemu Józefowi - 7 października 2021 roku [online], Radio Rodzina Kalisz [dostęp 2021-10-18] (pol.).
  65. ↑ BP KEP, Abp Gądecki: kto chce zreformować świat, musi zacząć od samego siebie | Konferencja Episkopatu Polski [online] [dostęp 2021-10-18] (pol.).
  66. ↑ Inauguracja etapu diecezjalnego XVI Zwyczajnego Zgromadzenia Ogólnego Synodu Biskupów [online], Radio Rodzina Kalisz [dostęp 2021-10-18] (pol.).
  67. ↑ 26 marca 2022 r. w szpitalu w Ostrowie Wielkopolskim zmarł biskup senior Teofil Wilski. diecezja.kalisz.pl, 2022-03-26. [dostęp 2022-03-26].
  68. ↑ Magda Domańska, Pedofilia w Kościele. Diecezja kaliska może zapłacić nawet milion zł odszkodowania [online], wydarzenia.interia.pl, 1 kwietnia 2022 [dostęp 2022-05-26] (pol.).
  69. ↑ Kuria kaliska musi zapłacić odszkodowanie ofierze wykorzystania przez księdza [online], www.gosc.pl, 23 maja 2022 [dostęp 2022-05-26] (pol.).
  70. ↑ Piotr Fehler, Pleszew. Proces braci Pankowiaków. Diecezja kaliska będzie musiała słono zapłacić. Jest wyrok w sprawie braci Pankowiaków [online], pleszew.naszemiasto.pl, 23 maja 2022 [dostęp 2022-05-26] (pol.).

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]
Dekanaty diecezji kaliskiej
Diecezje metropolii poznańskiej
Diecezje katolickie w Polsce
rzymskokatolickie
archidiecezje
diecezje
greckokatolickie
archieparchie
eparchie

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Diecezja_kaliska&oldid=75222885”