Jean-Claude Juncker

Jean-Claude Juncker
	; Jean-Claude Juncker (2019)
Data i miejsce urodzenia	9 grudnia 1954 ; Redange-sur-Attert
	Premier Luksemburga
Okres	od 20 stycznia 1995; do 4 grudnia 2013
Przynależność polityczna	Chrześcijańsko-Społeczna Partia Ludowa
Poprzednik	Jacques Santer
Następca	Xavier Bettel
	Przewodniczący Komisji Europejskiej
Okres	od 1 listopada 2014; do 30 listopada 2019
Przynależność polityczna	Europejska Partia Ludowa
Poprzednik	José Manuel Barroso
Następca	Ursula von der Leyen
	Odznaczenia
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Cytaty w Wikicytatach

Jean-Claude Juncker (ur. 9 grudnia 1954 w Redange-sur-Attert) – luksemburski polityk i prawnik, w latach 1995–2013 premier Luksemburga, w latach 1984–2013 członek rządu luksemburskiego. Przewodniczący Komisji Europejskiej w latach 2014–2019.

Życiorys

Wykształcenie i działalność do 1995

Ukończył szkołę średnią Lycée Michel Rodange, następnie studia prawnicze na Uniwersytecie w Strasburgu. Uzyskał uprawnienia zawodowe w ramach krajowego samorządu prawniczego, zajął się jednak działalnością polityczną w ramach Chrześcijańsko-Społecznej Partii Ludowej (CSV). Był sekretarzem parlamentarnym tego ugrupowania. W 1984 po raz pierwszy uzyskał mandat posła do Izby Deputowanych. Od tego czasu skutecznie ubiegał się o reelekcję w kolejnych wyborach krajowych, w tym także w 2013.

Również od 1984 nieprzerwanie wchodzi w skład kolejnych rządów. W trzech gabinetach Jacques’a Santera pełnił funkcję ministra pracy, a następnie od lipca 1989 do stycznia 1995 ministra finansów i ministra pracy. W 1990 przejął kierownictwo partii chadeckiej, zastępując Jeana Spautza.

Premier Luksemburga

20 stycznia 1995 stanął na czele luksemburskiego rządu, kontynuując koalicję z Luksemburską Socjalistyczną Partią Robotniczą (LSAP), której jeden z liderów Jacques Poos pozostał wicepremierem. Jean-Claude Juncker kontynuował jednocześnie pracę jako minister finansów oraz pracy i zatrudnienia. W tym samym roku zrezygnował z przywództwa w CSV (funkcję tę przejęła Erna Hennicot-Schoepges). Po zwycięstwie chadeków w 1999 ponownie stanął na czele gabinetu (przy zachowaniu teki ministra finansów), tym razem współtworzonego przez Partię Demokratyczną (wicepremierem została Lydie Polfer). Doprowadził tym samym do zakończenia współpracy z LSAP trwającej łącznie 15 lat.

W 2004 po słabym wyniku wyborczym demokratów odnowił koalicję z socjalistami (na stanowisko zastępcy powołał Jeana Asselborna), po raz trzeci obejmując urząd premiera wraz z resortem finansów. W 2005 przed referendum dotyczącym tzw. eurokonstytucji publicznie zadeklarował rezygnację w przypadku jej odrzucenia^[1] (ostatecznie za jej przyjęciem opowiedziało się około 57% głosujących).

W wyborach w 2009 partia chrześcijańsko-społeczna odnotowała najlepszy wynik od 45 lat, Jean-Claude Juncker po raz czwarty został premierem, przejmując też ministerstwo skarbu. 11 lipca 2013 przedłożył swoją rezygnację wielkiemu księciu Henrykowi. Doszło do tego na skutek utraty poparcia ze strony koalicyjnych socjalistów Aleksa Bodry’ego w związku z ujawnionym w raporcie parlamentarnym skandalem korupcyjnym w służbach specjalnych Service de Renseignement de l’Etat i brakiem w ocenie koalicjanta wyciągnięcia przez premiera konsekwencji wobec kierownictwa SREL^[2]^[3]. Pozostał na czele rządu, rozpisując jednak przedterminowe wybory, w których CSV ponownie odniosła zwycięstwo.

Pomimo wygranej chadeków partia ta znalazła się w opozycji. Nową koalicję zawiązali demokraci, socjaliści i zieloni. 4 grudnia 2013 nowym premierem został Xavier Bettel.

Przewodniczący Komisji Europejskiej

7 marca 2014 na kongresie Europejskiej Partii Ludowej został oficjalnym kandydatem EPP na nowego przewodniczącego Komisji Europejskiej^[4]. 27 czerwca 2014 nominowany do objęcia tego stanowiska^[5]. 15 lipca 2014 Parlament Europejski wybrał go na ten urząd^[6]^[7]^[8].

22 października 2014 Parlament Europejski przy 423 głosach za, 209 przeciw i 67 wstrzymujących się zaaprobował zaproponowany przez Jean-Claude’a Junckera skład Komisji Europejskiej^[9]. Rozpoczął urzędowanie 1 listopada 2014. Wkrótce po objęciu funkcji media obiegła tzw. afera LuxLeaks, związana z systemem obchodzenia podatków w Luksemburgu w okresie premierostwa Jeana-Claudea Junckera. Członkowie eurosceptycznej frakcji Europa Wolności i Demokracji Bezpośredniej złożyli wniosek o wotum nieufności wobec przewodniczącego KE, który został zdecydowaną większością głosów odrzucony^[10]^[11]^[12]. Uwagę medialną wywołało także jego zachowanie w trakcie spotkania w Rydze z 22 maja 2015. Wówczas to doszło do incydentów m.in. z udziałem Aleksisa Tsiprasa, któremu przewodniczący KE przymierzał swój krawat^[13], Karla-Heinza Lambertza, którego klepał po brzuchu i zwracał uwagę na jego nadwagę, Charles’a Michela, którego całował w łysinę, a także Viktora Orbána, którego określił mianem dyktatora^[14]. Urzędowanie na stanowisku przewodniczącego KE zakończył 30 listopada 2019.

Odznaczenia i wyróżnienia

Ordery i odznaczenia

1985: Kawaler Orderu Sztuki i Literatury (Francja)
1988: Krzyż Wielki Orderu Zasługi Wielkiego Księstwa Luksemburga (Luksemburg)
1988: Krzyż Wielki Orderu Infanta Henryka (Portugalia)
1996: Krzyż Wielki Orderu Zasługi (Norwegia)^[15]
2002: Wielki Oficer Legii Honorowej (Francja)
2003: Krzyż Wielki Orderu Gwiazdy Rumunii (Rumunia)
2005: Krzyż Wielki Orderu Chrystusa (Portugalia)
2006: Krzyż Wielki Orderu Trzech Gwiazd (Łotwa)
2007: Krzyż Wielki Orderu Izabeli Katolickiej (Hiszpania)
2007: Krzyż Wielki Orderu Zasługi Republiki Włoskiej (Włochy)
2008: Order Amílcara Cabrala I klasy (Republika Zielonego Przylądka)
2010: Łańcuch Orderu Pro Merito Melitensi (Zakon Maltański)
2010: Wielka Złota na Wstędze Odznaka Honorowa za Zasługi dla Republiki Austrii (Austria)^[16]
2010: Order Zasługi Saary^[17]
2011: Order Zasługi Badenii-Wirtembergii^[18]
2011: Order Zasługi Nadrenii-Palatynatu
2013: Krzyż Wielki Orderu Zbawiciela (Grecja)^[19]
2013: Krzyż Wielki Orderu Zasługi Republiki Federalnej Niemiec (Niemcy)^[20]
2013: Krzyż Wielki Orderu Witolda Wielkiego (Litwa)^[21]
2014: Order „Przyjaźń” I klasy (Kazachstan)
2019: Order Księcia Jarosława Mądrego I klasy (Ukraina)^[22]

Nagrody i wyróżnienia

2006: Nagroda Karola Wielkiego

Zobacz też

Komisja Jean-Claude’a Junckera

Przypisy

↑ Luxembourg rebuffs eurosceptics. bbc.co.uk, 3 czerwca 2005. [dostęp 2013-07-12]. (ang.).
↑ Luxembourg PM Juncker offers government resignation. bbc.co.uk, 11 lipca 2013. [dostęp 2013-07-12]. (ang.).
↑ Premier Luksemburga podał się do dymisji przez skandal w służbach. wyborcza.pl, 2013-07-11. [dostęp 2013-07-11].
↑ EU veteran Juncker wins centre-right backing for top Brussels job. reuters.com, 7 marca 2014. [dostęp 2014-03-07]. (ang.).
↑ Jean-Claude Juncker soll neie Kommissiounspresident ginn. rtl.lu, 27 czerwca 2014. [dostęp 2014-07-15]. (luks.).
↑ Juncker: Wspólna waluta chroni Europę. Pomyślmy o budżecie dla strefy euro. wyborcza.pl, 15 lipca 2014. [dostęp 2014-07-15].
↑ Parlament wybiera Jean-Claude Junckera na Przewodniczącego Komisji Europejskiej. europarl.europa.eu, 15 lipca 2014. [dostęp 2014-07-15].
↑ Europaparlament: Juncker zum neuen EU-Kommissionschef gewählt. spiegel.de, 15 lipca 2014. [dostęp 2014-07-15]. (niem.).
↑ EU’s Juncker Wins Parliament Approval for Commission Team. bloomberg.com, 22 października 2014. [dostęp 2014-10-22]. (ang.).
↑ Luxembourg tax files: how tiny state rubber-stamped tax avoidance on an industrial scale. theguardian.com, 5 listopada 2014. [dostęp 2016-02-06]. (ang.).
↑ Eurosceptycy chcą odwołania szefa KE Jean-Claude’a Junckera. polskieradio.pl, 22 listopada 2014. [dostęp 2016-02-06].
↑ Jean-Claude Juncker saved from censure over Luxembourg tax schemes. theguardian.com, 27 listopada 2014. [dostęp 2016-02-06]. (ang.).
↑ EU Commission boss Jean-Claude Juncker tried to convince the Greek Prime Minister to wear a tie. businessinsider.com, 22 maja 2015. [dostęp 2016-02-06]. (ang.).
↑ Itt a teljes Juncker-videó!. index.hu, 26 maja 2015. [dostęp 2016-02-06]. (węg.).
↑ Svein Askheim: Jean-Claude Juncker. snl.no. [dostęp 2016-01-15]. (norw.).
↑ Bundeskanzler Anfragebeantwortung. parlament.gv.at. s. 1978. [dostęp 2014-07-24]. (niem.).
↑ Treffen der luxemburgischen Staatsregierung und der saarländischen Landesregierung in Senningen. mae.lu, 10 listopada 2010. [dostęp 2016-10-06]. (niem.).
↑ Verleihung des Verdienstordens des Landes Baden-Württemberg am 30. April 2011: Liste der Ordensprätendenten 2011. baden-wuerttemberg.de. [dostęp 2016-10-06]. (niem.).
↑ „Großkreuz des Erlösers” für Jean-Claude Juncker. wort.lu, 11 czerwca 2013. [dostęp 2016-10-06]. (niem.).
↑ Bundeskanzlerin ehrt Jean-Claude Juncker. bundeskanzlerin.de, 8 listopada 2013. [dostęp 2016-10-06]. (niem.).
↑ Remise d'une très haute décoration lituanienne au Premier ministre luxembourgeois. gouvernement.lu, 3 grudnia 2013. [dostęp 2016-10-06]. (fr.).
↑ УКАЗ ПРЕЗИДЕНТА УКРАЇНИ № 211/2019 Про нагородження Ж.-К. Юнкера орденом князя Ярослава Мудрого. president.gov.ua, 11 maja 2019. [dostęp 2021-08-25]. (ukr.).

Bibliografia

Nota biograficzna na stronie Rządu Wielkiego Księstwa Luksemburga. [dostęp 2013-07-12]. (fr.).

[1] Luxembourg rebuffs eurosceptics. bbc.co.uk, 3 czerwca 2005. [dostęp 2013-07-12]. (ang.).

[2] Luxembourg PM Juncker offers government resignation. bbc.co.uk, 11 lipca 2013. [dostęp 2013-07-12]. (ang.).

[3] Premier Luksemburga podał się do dymisji przez skandal w służbach. wyborcza.pl, 2013-07-11. [dostęp 2013-07-11].

[4] EU veteran Juncker wins centre-right backing for top Brussels job. reuters.com, 7 marca 2014. [dostęp 2014-03-07]. (ang.).

[5] Jean-Claude Juncker soll neie Kommissiounspresident ginn. rtl.lu, 27 czerwca 2014. [dostęp 2014-07-15]. (luks.).

[6] Juncker: Wspólna waluta chroni Europę. Pomyślmy o budżecie dla strefy euro. wyborcza.pl, 15 lipca 2014. [dostęp 2014-07-15].

[7] Parlament wybiera Jean-Claude Junckera na Przewodniczącego Komisji Europejskiej. europarl.europa.eu, 15 lipca 2014. [dostęp 2014-07-15].

[8] Europaparlament: Juncker zum neuen EU-Kommissionschef gewählt. spiegel.de, 15 lipca 2014. [dostęp 2014-07-15]. (niem.).

[9] EU’s Juncker Wins Parliament Approval for Commission Team. bloomberg.com, 22 października 2014. [dostęp 2014-10-22]. (ang.).

[10] Luxembourg tax files: how tiny state rubber-stamped tax avoidance on an industrial scale. theguardian.com, 5 listopada 2014. [dostęp 2016-02-06]. (ang.).

[11] Eurosceptycy chcą odwołania szefa KE Jean-Claude’a Junckera. polskieradio.pl, 22 listopada 2014. [dostęp 2016-02-06].

[12] Jean-Claude Juncker saved from censure over Luxembourg tax schemes. theguardian.com, 27 listopada 2014. [dostęp 2016-02-06]. (ang.).

[13] EU Commission boss Jean-Claude Juncker tried to convince the Greek Prime Minister to wear a tie. businessinsider.com, 22 maja 2015. [dostęp 2016-02-06]. (ang.).

[14] Itt a teljes Juncker-videó!. index.hu, 26 maja 2015. [dostęp 2016-02-06]. (węg.).

[15] Svein Askheim: Jean-Claude Juncker. snl.no. [dostęp 2016-01-15]. (norw.).

[16] Bundeskanzler Anfragebeantwortung. parlament.gv.at. s. 1978. [dostęp 2014-07-24]. (niem.).

[17] Treffen der luxemburgischen Staatsregierung und der saarländischen Landesregierung in Senningen. mae.lu, 10 listopada 2010. [dostęp 2016-10-06]. (niem.).

[18] Verleihung des Verdienstordens des Landes Baden-Württemberg am 30. April 2011: Liste der Ordensprätendenten 2011. baden-wuerttemberg.de. [dostęp 2016-10-06]. (niem.).

[19] „Großkreuz des Erlösers” für Jean-Claude Juncker. wort.lu, 11 czerwca 2013. [dostęp 2016-10-06]. (niem.).

[20] Bundeskanzlerin ehrt Jean-Claude Juncker. bundeskanzlerin.de, 8 listopada 2013. [dostęp 2016-10-06]. (niem.).

[21] Remise d'une très haute décoration lituanienne au Premier ministre luxembourgeois. gouvernement.lu, 3 grudnia 2013. [dostęp 2016-10-06]. (fr.).

[22] УКАЗ ПРЕЗИДЕНТА УКРАЇНИ № 211/2019 Про нагородження Ж.-К. Юнкера орденом князя Ярослава Мудрого. president.gov.ua, 11 maja 2019. [dostęp 2021-08-25]. (ukr.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]

[21]

[22]

Przewodniczący Wysokiej Władzy Wspólnoty Węgla i Stali	Jean Monnet (1952–1955) René Mayer (1955–1958) Paul Finet (1958–1959) Piero Malvestiti (1959–1963) Rinaldo Del Bo (1963–1967) Albert Coppé (p.o., 1967)
Przewodniczący Komisji Wspólnoty Energii Atomowej	Louis Armand (1958–1959) Étienne Hirsch (1959–1962) Pierre Chatenet (1962–1967)
Przewodniczący Komisji Wspólnoty Gospodarczej	Walter Hallstein (1958–1967)
Przewodniczący Komisji Wspólnot	Jean Rey (1967–1970) Franco Maria Malfatti (1970–1972) Sicco Mansholt (1972–1973) François-Xavier Ortoli (1973–1977) Roy Jenkins (1977–1981) Gaston Thorn (1981–1985) Jacques Delors (1985–1995) Jacques Santer (1995–1999) Manuel Marín (p.o., 1999) Romano Prodi (1999–2004) José Manuel Barroso (2004–2009)
Przewodniczący Komisji	José Manuel Barroso (2009–2014) Jean-Claude Juncker (2014–2019) Ursula von der Leyen (od 2019)