Tjóðveldi
.svg?lang=pl)
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Terytorium zależne | |
| Skrót |
T |
| Lider | |
| Data założenia | |
| Ideologia polityczna | |
| Poglądy gospodarcze | |
| Członkostwo międzynarodowe |
|
| Młodzieżówka |
Unga Tjóðveldið |
| Barwy | |
| Strona internetowa | |
_Island,_Nordiska_radets_session_2011.jpg?lang=pl)
Tjóðveldi, wym. [ˈtʃoʊvɛldɪ]; wcześniej Tjóðveldisflokkurin, wym. [ˈtʃoʊvɛldɪsˌfloʰkʊrɪn]) – farerska partia polityczna. Reprezentuje poglądy socjaldemokratyczne oraz separatystyczne[1]. Partia używa wielobarwnego loga, podpisanego pod spodem Tjóðveldi i jasnozielonej barwy.
Historia
[edytuj | edytuj kod]14 września 1946 roku Farerowie w referendum opowiedzieli się przeciw utrzymaniu unii z Danią, ta jednak nie uznała ważności tego głosowania[2]. Po głosowaniu powstała nierównowaga w polityce archipelagu - dwie partie Sambandsflokkurin oraz Javnaðarflokkurin opowiadały się za unią z Danią, podczas gdy Fólkaflokkurin i znacznie mniej licząca się Sjálvstýrisflokkurin. Tjóðveldi, wówczas nazywane Tjóðveldisflokkurin (far. Partia Republikańska) założono w nocy z 22 na 23 maja 1948 roku, a jej celem miało być wyrównanie powstałej dysproporcji[2]. Nowa partia chciała poza dążeniem do niepodległości chciała także dbać o rybaków i innych pracowników.
Po raz pierwszy partia wystawiła swoich przedstawicieli w wyborach w 1950 roku, kiedy uzyskała dwa miejsca w parlamencie. W roku 1954 było ich już sześciu, a w 1958 siedmiu[2]. Rok po wyborach w 1962 partia po raz pierwszy weszła w skład koalicji rządzącej poza nią Fólkaflokkurin, Sjálvstýrisflokkurin oraz Framburðsflokkurin. W rządzie Wysp Owczych znaleźli się wówczas: Erlendur Patursson i Karsten Hoydal[2].
Partia wchodziła także w koalicje w latach: 1975, 1979, 1985, 1988, 1989 (dwukrotnie), 1993, 1998, 2002 i 2008[2]. W wyborach w roku 2011 uzyskała 5 589 głosów (18,3%) i uzyskała sześć mandatów[3]. Nie weszła wówczas do koalicji rządowej. W kolejnych wyborach partia uzyskała 6 691 głosów (20,7%) i siedem mandatów[4]. Partia weszła do koalicji z Javnaðarflokkurin oraz Framsókn i wprowadziła do rządu trzech ministrów. W 2007 roku partia zmieniła nazwę z Tjóðveldisflokkurin na Tjóðveldi.
Partia otrzymywała jeden mandat do Folketingu w latach: 1973 i 1975, a następnie przez wiele lat wybory przegrywała. W wyborach w roku 2001 Tjóðveldisflokkurin uzyskała 6 565 głosów (24,9%) i jeden parlamentarzysta wszedł w skład duńskiego parlamentu - Høgni Hoydal[5]. Hoydal dostał się ponownie w: 2005, 2007[5] i 2015 roku[6].
Program
[edytuj | edytuj kod]Partia opowiada się za zniesieniem unii z Danią, a także w przypadku uzyskania niepodległości odejście od systemu monarchistycznego. Jednocześnie Tjóðveldi ma poglądy silnie socjalistyczne, co kłóci się z podejściem Javnaðarflokkurin, która uważa, że utrzymanie unii z Królestwem jest gwarantem utrzymania wysokich świadczeń społecznych. Od 2007 roku, po zmianie nazwy, partia opowiedziała się po stronie Zielonych.
Organizacja Tjóðveldi
[edytuj | edytuj kod]Przewodniczący[7]:
Wiceprzewodniczący[7]:
Przewodniczący regionów[8]:
- Lone Høeg Bejer - Norðoyar (Norðya Tjóðveldisfelag)
- Hallur Ellingsgaard - Eysturoy (Eysturoyar Tjóðveldisfelag)
- Heini Holm - Północne Streymoy (Norðstreymoyar Tjóðveldisfelag)
- Andrea Heindriksdóttir - Południowe Streymoy (Suðurstreymoyar Tjóðveldisfelag)
- Maria Jacobsen - Vágar (Vága Tjóðveldisfelag)
- Kristian Oskar Henriksen - Sandoy (Sandoyar Tjóðveldisfealg)
- Ása Mikkelsen - Suðuroy (Suðuroyar Tjóðveldisfelag)
Przewodniczący Tjóðveldi
[edytuj | edytuj kod]Następujące osoby sprawowały funkcję przewodniczącego (od 1986):
- Signar Hansen (1986–1989)
- Heini O. Heinesen (1994–2004)
- Høgni Hoydal (2004–2008)
- Annita á Fríðriksmørk (2008)
- Bergtóra Høgnadóttir Joensen (2008)
- Sjúrður Skaale (2008–2009)
- Annita á Fríðriksmørk (2009–2011)
- Høgni Hoydal (od 2011)
Obecni parlamentarzyści Tjóðveldi
[edytuj | edytuj kod]Ostatnie wybory odbyły się na Wyspach Owczych 1 września 2015 roku[4]. Partia Tjóðveldi uzyskała w nich 20,7% głosów, co dało jej siedem mandatów w Løgtingu, czyli o jeden więcej względem poprzednich wyborów[4]. Lista posłów obecnie sprawujących urząd z ramienia Tjóðveldi przedstawia się następująco[9]:
- Annita á Fríðriksmørk
- Katrin Kallsberg
- Óluva Klettskarð
- Ingolf S. Olsen
- Pauli Trond Petersen
- Páll á Reynatúgvu
- Bjørt Samuelsen
Obecni ministrowie z ramienia Tjóðveldi
[edytuj | edytuj kod]Po wyborach z 2015 roku następujący ministrowie zostali wybrani z ramienia partii Tjóðveldi[10]:
- Kristina Háfoss - Minister Finansów
- Høgni Hoydal - Minister Rybołówstwa
- Sirið Stenberg - Minister Zdrowia i Spraw Wewnętrznych
Obecni parlamentarzyści Tjóðveldi do Folketingu
[edytuj | edytuj kod]Ostatnie wybory odbyły się w całym Królestwie Danii 18 czerwca 2015 roku[4]. Partia Tjóðveldi uzyskała w nich 24,5% głosów, co dało jej jeden mandat w Folketingu, czyli tyle samo względem poprzednich wyborów[4]. Do parlamentu dostał się Høgni Hoydal, jednak 20 września zdecydował się zrezygnować z mandatu na rzecz stanowiska Ministra Rybołówstwa w rządzie Wysp Owczych, a jego miejsce zajął Magni Arge[11].
Poparcie w wyborach
[edytuj | edytuj kod]Wybory parlamentarne
[edytuj | edytuj kod]Wyniki Partii Socjaldemokratycznej w wyborach parlamentarnych przedstawiały się następująco[2][12][13]:
| Wybory | Løgting | Folketing | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Głosy | Mandaty | Głosy | Mandaty | |||||||
| Liczba | % | +/– | Liczba | +/– | Liczba | % | +/– | Liczba | +/– | |
| 1950 | 1 145 | 9,8 (4.) | — | 2/25
|
— | — | — | — | — | — |
| 1954 | 3 028 | 23,8 (2.) |  14,0
|
6/27
|
4
|
— | — | — | — | — |
| 1958 | 3 323 | 23,9 (2.) | 0,1
|
7/30
|
1
|
— | — | — | — | — |
| 1962 | 3 281 | 21,6 (2.) |  2,3
|
6/29
|
1
|
— | — | — | — | — |
| 1966 | 3 529 | 20,0 (4.) | 1,6
|
5/26
|
1
|
— | — | — | — | — |
| 1970 | 3 962 | 21,9 (2.) | 1,9
|
6/26
|
1
|
— | — | — | — | — |
| 1973 | — | — | — | — | — | 3 312 | 25,1 (2.) | — | 1/2
|
— |
| 1974 | 4 461 | 22,5 (2.) | 0,6
|
6/26
|
|
— | — | — | — | — |
| 1975 | — | — | — | — | — | 3 563 | 25,7 (2.) | 0,6
|
1/2
|
|
| 1977 | — | — | — | — | — | 3 057 | 18,7 (3.) | 7,0
|
0/2
|
1
|
| 1978 | 4 614 | 20,3 (3.) | 2,2
|
6/32
|
|
— | — | — | — | — |
| 1979 | — | — | — | — | — | 3 386 | 18,1 (3.) | 0,6
|
0/2
|
|
| 1980 | 4 415 | 19,0 (3.) | 1,3
|
6/32
|
|
— | — | — | — | — |
| 1981 | — | — | — | — | — | 3 441 | 20,7 (3.) | 2,6
|
0/2
|
|
| 1984 (F) | 4 921 | 19,5 (4.) | 0,5
|
6/32
|
|
3 646 | 19,9 (4.) | 0,8
|
0/2
|
|
| 1987 | — | — | — | — | — | 3 478 | 15,6 (4.) | 4,3
|
0/2
|
|
| 1988 (F) | 5 520 | 19,2 (4.) | 0,3
|
6/32
|
|
4 690 | 20,5 (4.) | 4,9
|
0/2
|
|
| 1990 (F) | 4 178 | 14,7 (4.) | 4,5
|
4/32
|
2
|
2 377 | 13,3 (4.) | 7,2
|
0/2
|
|
| 1994 (F) | 3 501 | 13,7 (4.) | 1,0
|
4/32
|
|
1 798 | 9,4 (5.) | 3,9
|
0/2
|
|
| 1998 (F) | 6 584 | 23,8 (1.) | 10,1
|
8/32
|
4
|
4 325 | 20,9 (4.) | 11,5
|
0/2
|
|
| 2001 | — | — | — | — | — | 6 578 | 24,9 (2.) | 4,0
|
1/2
|
1
|
| 2002 | 7 229 | 23,7 (2.) | 0,1
|
8/32
|
|
— | — | — | — | — |
| 2004 | 6 890 | 21,7 (3.) | 2,0
|
8/32
|
|
— | — | — | — | — |
| 2005 | — | — | — | — | — | 6 301 | 25,4 (1.) | 0,5
|
1/2
|
|
| 2007 | — | — | — | — | — | 5 849 | 25,4 (1.) |
|
1/2
|
|
| 2008 | 7 250 | 23,3 (1.) | 1,6
|
8/32
|
|
— | — | — | — | — |
| 2011 (F) | 5 589 | 18,3 (1.) | 5,0
|
6/33
|
2
|
3 998 | 19,4 (3.) | 6,0
|
0/2
|
1
|
| 2015 (F) | 6 691 | 20,7 (2.) | 2,4
|
7/33
|
1
|
5 730 | 24,5 (1.) | 5,1
|
1/2
|
1
|
Wybory samorządowe
[edytuj | edytuj kod]Wyniki partii Tjóðveldi w wyborach samorządowych przedstawiały się następująco[12][14]:
| Wybory | Rady gmin | |||
|---|---|---|---|---|
| Głosy | Mandaty | |||
| % | +/– | Liczba | +/– | |
| 1996 | — | — | 8/277
|
— |
| 2000 | 14,4 | — | 14/272
|
6
|
| 2004 | 16,0 | 1,6
|
16/220
|
2
|
| 2008 | 15,6 | 0,4
|
15/210
|
1
|
| 2012 | 14,1 | 1,5
|
13/203
|
2
|
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Legislative elections. parties-and-elections.eu. [dostęp 2015-10-19]. (ang.).
- ↑ a b c d e f Søga floksins í stuttum. Tjóðveldi. [dostęp 2015-10-19]. (far.).
- ↑ Løgtingsval 2011. Kringvarp Føroya. [dostęp 2015-10-19]. (far.).
- ↑ a b c d e Løgtingsval 1. september 2015. Kringvarp Føroya. [dostęp 2015-10-19]. (far.).
- ↑ a b Gomul valúrslit (2000-2008). Kringvarp Føroya. [dostęp 2015-10-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-03-26)]. (far.).
- ↑ Fólkatingsval 18. juni 2015. Kringvarp Føroya. [dostęp 2015-10-19]. (far.).
- ↑ a b Starvsnevnd. Tjóðveldi. [dostęp 2015-10-19]. (far.).
- ↑ Aðalstjórn. Tjóðveldi. [dostęp 2015-10-19]. (far.).
- ↑ Tingmenn. Løgting. [dostęp 2015-10-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-10-20)]. (far.).
- ↑ Ministers. Landsstýrið. [dostęp 2015-10-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-10-23)]. (ang.).
- ↑ Jóanis Nielsen: Ingolf S. Olsen verður tingmaður mánadagin. jn.fo, 2015-09-15. [dostęp 2015-10-19]. (far.).
- ↑ a b Valúrslit. Kringvarp Føroya. [dostęp 2015-10-19]. (far.).
- ↑ Election for the Faroese Parlament by districts and parties. Hagstova. [dostęp 2015-10-18]. (ang.).
- ↑ Kommunufrágreiðingar. W: Frágreiðing um kommunurnar. Helge Justinussen (red.). T. I. Cz. 2. Tórshavn: Føroya landsstýri, czerwiec 1998, s. 16-456. ISBN 99918-3-044-8. [dostęp 2015-10-19]. (far.).
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Tjóðveldi. [dostęp 2015-10-19]. (far.).