Kraton

Verzija za štampanje više nije podržana i može davati greške. Podnovite oznake i koristite ugrađenu mogućnost štampanja preglednika.

Kraton je stari i stabilni dio kontinentalne kore koje je preživio stvaranje i razbijanje kontinenata i superkontinenata barem 500 miliona godina. Kratoni su uglavnom pronađeni u unutrašnjosti kontinenta i sastoje se od kore sačinjene od lagane felzične magmatske stijene kao što je granit pričvršćene uz dio gornjeg plašta. Kraton se može prostirati u dubinu od 200 km.

Kratoni su po geografskim kriterijima podijeljeni u geološke provincije, od kojih je svaka prema godištu klasificirana kao Arhon, Proton i Tekton:

Arhoni: sastoje se od stijena iz Arhejske ere, starijih od 2,5 milijarde godina (2.5 Ga).
Protoni: sastoje se od stijena od rane do srednje proterozojske ere, starijih od 1.6 Ga.
Tektoni: sastoje se od stijena iz kasnog Proterozoika, starih između 1.6 Ga i 800 miliona godina (800 Ma).

S obzirom da minerali (uključujući plemenite metale i dijamante) u Zemljinoj kori imaju običaj da se razdvoje s vrmeneom, najstariji kratoni su predmet najvećeg zanimanja rudarskih tvrtki. Kratone dan-danas otkrivaju prospektori širom globusa.

Imenovani kratoni, navedeni po kontinetima, uključuju:

Australija
- Altjawarra kraton
- Central kraton
- Curnamona kraton, Južna Australija
- Gawler kraton, centralna Južna Australija
- Pilbara kraton, Zapadna Australija
- Yilgarn craton, Zapadna Australija
Amerike
Sjevernoamerički kraton i podrumske stijene.
Sjevernoamerički kraton.
- Amazonski kraton
- Kanadski štit (ili Laurentijski ili Prakambrijski štit)
- Guiana Štit
- Sjevernoamerički kraton
- Slave kraton, sjeverozapadna Kanada
- Superior kraton, Kanada
- Wyoming kraton
Afrika
- Arabijski kraton
- Congo kraton, centralna južna Afrika
  - Bangweulu Blok, Zambija
- Kaapvaal craton, Južna Afrika (3.6 - 2.5 Ga)
- Kalahari kraton
- Saharan kraton, Alžir
- Tanzanijski kraton
- Zapadnoafrički kraton
- Zairski kraton
- Zimbabveanski kraton (3.5 Ga)
Eurazija
- Istočnoevropski kraton
  - Baltički štit (ili Fenoskandijski štit), dio Istočnoevropskog kratona
- Dharwar kraton, Indija (3.4 - 2.6 Ga)
- Istočnoindijski kraton
- Indijski kraton
- Karelijski kraton, Finska (3.1 - 2.7 Ga)
- Midland kraton u Engleskoj i Walesu
- Sjevernokineski kraton (2.5 Ga)
- Sarmatski kraton (3.7 - 2.8 Ga)
- Sibirski kraton
- Sino-korejski kraton, Sjeverna Kina
- Tarim kraton, Kina
- Volgo-uralski kraton, Rusija (3.0 - 2.7 Ga)
- Yangtze kraton
- Sjevernoatlantski Craton