Belgjika

Mbretëria e Belgjikës
Koninkrijk België; Royaume de Belgique; Königreich Belgien
Flamuri	Stema
	Moto: Bashkimi bënë fuqinë
	Himni kombëtar: Brabançonne; noiconnoicon
	Situata e Belgjikës
Kryeqyteti	Brukseli;
Qyteti më i madh	Brukseli
Gjuha zyrtare	holandishtja, frëngjishtja, gjermanishtja
Forma e qeverisë	Monarki parlamentare
President	Mbreti ;
Kryeministër	Kryeministri
Sipërfaqja	; 30,528 km²
ZEE	km²
Popullsia; • totale; • dendësia	; 10 839 905 (2010); 355 banorë/km²
IZHNJ	0.867
Monedha	Euro
Zona kohore; • në verë	UTC+1; UTC+2
Kodi i internetit	.be
Targat e automjeteve	B
Prefiksi telefonik	+32

A checked version of this page, approved on 10 nëntor 2011, was based on this revision.

Mbretëria Belge (flamenisht: Koninkrijk België; frëngjisht: Royaume de Belgique; gjermanisht: Königreich Belgien) ndodhet në pjesën perëndimore të Evropës dhe kufizohet me Holandën, Gjermaninë, Luksemburgun dhe Francën. Belgjika ka mbi dhjetë milion banorë që jetojnë në një sipërfaqe prej rreth tridhjetë mijë kilometra katror. Ndikimi i përhershëm i gjermanishtes dhe asaj romake kanë përshkruar dhe ndarë kulturën dhe linguistiken belge. Belgët flasin kryesisht dy gjuhë: gjuhën flame (neederlands) e folur në veri dhe frëngjishtja në regjionin Valon, në jug të Belgjikës. Regjioni kryesor i saj është ai i Brukselit në të cilin zyrtarisht fliten të dy gjuhët. Pakicë e njohur zyrtarisht janë folësit e gjermanishtes që në ditët e sotshme jetojnë në lindje të vendit. Këto dallime gjuhësore reflektohen edhe në politiken e tanishme të Belgjikës dhe në jetën belge.

Termi Belgjikë vije nga banuesit e parë të këtij vendi "belgët", fis keltë të njohur nga provinca romake, Galia belge. në të kaluarën e largët, Belgjika ka qenë pjesë e tokave të ulëta (Beneluksi) në të cilat bënte pjesë edhe Holanda dhe Luksemburgu. Që nga gjysma e mesjetës deri në shekullin e XVII, ky vend ka qenë qendër kulturore dhe tregtare e këtij regjioni evropianë. Nga shekulli i XVI deri në kohën e pavarësisë së Belgjiks, nga rrethina e saj thirrej "Holanda jugore" dhe ishte fushëbetejë e fuqive evropiane.

Belgjika është një ndër anëtaret dhe themeluesit e Bashkësisë Evropiane (BE) dhe në tokën e saj ka kryeqendra organizatave të ndryshme evropiane dhe botërore, të tilla si p.sh. NATO.

Popullsia

Popullsia e Belgjikë sipas gjuhes që flet, ndahet në

flaman përafërsisht 60% të popullsisë
valonët frengjisht-folës nga Brukseli dhe rrethina e tij nga rreth 40% të banorëve të vendit.
gjerman në lindje të vendit me më pak se një përqind
dhe një pjesë shumë e vogël luksemburgas në Arlon.

Historia

Artikulli kryesor: Historia e Belgjikës

Njësit administrative

Sipas kushtetutës dhe ligjit belgë janë pesë njësi administrative. Përposë njësive administratve në bazë të kushtetutes ka dhe disa forma tjera që janë krijuar në baza praktike.

Belgjika është një shtet federal dhe përbëhet nga tri komunitete, tri regjione dhe tri regjione gjuhësore. Dy nga tri regjionet kanë nga pesë krahina kështu që Belgjika ka dhjetë krahina. Pos ndarjes në krahina ajo ndahet edhe në 589 komuna të cilat ndahen në bashkësi të komunave (këto kanë qenë para reformës së 1977-ës komuna të pavarura) . Gjitha format tjera janë lidhje komunale elektorale, politike, juridike si dhe forma më e re e lidhjeve në bazë të shërbimit policorë.

Gjeografia

Artikulli kryesor: Gjeografia e Belgjikës

Sipërfaqja e përgjithshme e Belgjikës është 30,528 km² dhe shtrihet rreth koordinatave gjeografike 50 50 v, 4 00 L. Kjo sipërfaqe përbëhet nga 30,278km² tokë dhe 250km² ujë me një vijë bregdetare prej 66.5 km.

Klima është e butë me dimër të lehtë dhe verë të freskët.

Në pjesën veri-perëndimore, relievi i Belgjikës ka një teren të rrafshët bregdetar i cili ngrihen në male në pjesën qendrore. Pika më e ultë e Belgjikës gjendet në brigjet e detit veriorë (0m) dhe ajo më e lara në lartësi mbidetare prej 694 metrave në Signal de Botrange.

Demografia

Artikulli kryesor: Demografia e Belgjikës

Belgjika ka 10.2 milion banorë. Përbëhet nga Flamanët të cilët kanë prejardhje gjermane dhe flasin gjuhën holandeze. Në strukturën e popullsisë marrin pjese me afërsisht 60%^[1]. Valonët janë keltët e romanizuar që flasin gjuhën frenge dhe marrin pjesë me 40% të popullsisë së Belgjikës. Sa i përket dendësisë së popullsisë Belgjika është ndër vendet e para në botë me 322 banorë në km 2. Përqindja e punësimit në sektorë; Bujqësi e pylltari:3%, Xehtari: 0.3%, Fabrika: 23.3%, Rryma, gasi, uji: 0.9 %, Ndërtimtari: 7 %, Tregëti, shërbime e turizëm: 18.1%, Transport, komunikim:7.6% Financa, sigurime, shitblerje të pasurisë sëpatundshme, shërbime afariste: 9.4%, Shërbime sociale, komunale, personale:30.4%. Struktura e popullsisë sipas gjinisë: 48.9% femra, dhe 51.1% meshkuj.

Personazhe

Referenca

^ Shënim: Nga banuesit e Belgjikës, gati 59% i përkasin Komunitetit të Flamanëve, 40% Komunitetit Francezë dhe 1% Komunitetit të Gjuhës Gjermane, dhe gjat gjuhëve belge zyrtare dalin numra të pa përcaktuara imigrantësh dhe fëmijëve të tyre flasin gjuhë të huaja ose native si primare.

Shih dhe këtë

Portal:Belgjika – Informacione të mëtejshme mbi Belgjika

Lidhje të jashtme

Commons: Belgjika – Album me fotografi dhe/apo video dhe materiale multimediale

Ky artikull me tematikë në lidhje me gjeografinë e Evropës është një faqe cung. Ju mund të ndihmoni Wikipedia-n duke e përmirësuar atë.

[1] Shënim: Nga banuesit e Belgjikës, gati 59% i përkasin Komunitetit të Flamanëve, 40% Komunitetit Francezë dhe 1% Komunitetit të Gjuhës Gjermane, dhe gjat gjuhëve belge zyrtare dalin numra të pa përcaktuara imigrantësh dhe fëmijëve të tyre flasin gjuhë të huaja ose native si primare.

[1]