Kuyruk

Bir lemurun kuyruğu

Kuyruk, hayvanların vücutlarının arka bölgesinde, genelde bedenden bağımsız hareket edebilen, esnek, kuyruk sokumu kemiğine (sakrum ya da koksiks) bağlı bir organdır. Kuyruklar genel olarak omurgalı canlıların karakteristik bir özelliği olmasına rağmen akrepler ve pek çok yaykuyruklu türününde de kuyruk benzeri organlar gelişmiştir.

İşlevi

Her hayvanda kuyruk pek çok ayrı görevde kullanılır. Balıklarda ve diğer pek çok deniz canlısında hareket edebilme yeteneğini sağlayan ana organdır. Kara hayvanlarının büyük çoğunluğu kuyruklarını sinek ve diğer ısıran parazitleri kovmak için kullanırlar. Kangurular ve kediler familyasının üyeleri olan türlerde kuyruk dengeyi sağlar. Maymunlar ve keseli sıçanlar (opossum) ağaçlara asılı kalabilmek için kuyruklarını dallara dolarlar.

Kuyruğunu tümüyle açmış olan bir tavuskuşu

Kuyruklar ayrıca hayvanlar arasında sosyal işaretleşme amacıyla da kullanılır. Bazı geyik ve karaca türleri sürünün yakınlarında olası bir tehlike sezdiğinde kuyruğunun aly bölümündeki beyazlığı sürüye sallayarak onları tehlikeye karşı uyarır. Ev köpekleri de dâhil olmak üzere köpek türlerinin pek çoğu ruh hâllerini kuyruklarının durumuyla belli ederler. Çevresel etmenlerden dolayı kuyruğa sahip olan akrep vb. canlıların kuyruklarında zehir de oluşmuştur.

Kertenkele türlerinin bazıları kuyruklarnı tehlike anlarında vücutlarından ayırarak, bırakır ve kaçarlar. Bu peşlerinde olan avcıyı bir an için oyalar ve hayvana olay yerinden uzaklaşmak için yeterince vakit kazandırır. Şaşırtma amaçlı bu tip kuyruk bırakma olaylarına ototomi adı verilir ve bu olayın sonrasında kuyruk kısa süre içinde eski biçiminde yeniden büyür. Ancak sonradan çıkan kuyruktaki renk ilkinden daha koyu olur.

Kuş türlerinin pek çoğunda kuyruk uzun tüylerle biter. Kuşların kuyruklarındaki bu tüyler, uçuşları sırasında dönüş ve manevra kabiliyeti vermede bir dümen gibi kullanılır. Ayrıca dallarda tüneyen kuşların dengede kalabilmesi için kuyruk önemli bir denge sağlayıcıdır. Kuyrukların gösterişli ve geniş bir biçimde gelişmiş olduğu, tavus kuşu ve lir kuşu gibi türlerde, kur yapma ve çiftleşme dönemlerinde kuyruğun kullanımı önemlidir. Bu tip kuşlarda avcı tehlikelere karşı kuyruk kabartılarak üzerindeki desenler -genelde iki büyük göz biçimi bu türlerin kuyruklarına görülür- avcıyı korkutmak için kullanılır.

Galeri

• 
  Bir akrep kuyruğu
• 
  Bir kuş kuyruğu
• 
  Bir köpek kuyruğu
• 
  Bir kertenkelenin bıraktığı kuyruğu
• 
  Bir domuz kuyruğu
• 
  Bir sincap kuyruğu

Dış bağlantılar

Wikimedia Commons'ta Kuyruk ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur.