İçeriğe atla

Waffen-SS

Vikipedi, özgür ansiklopedi
09.31, 3 Eylül 2024 tarihinde Grüne Augen1980 (mesaj | katkılar) tarafından oluşturulmuş 33745618 numaralı sürüm (düzenleme yapıldı)
(fark) ← Önceki hali | Güncel sürüm (fark) | Sonraki hali → (fark)
Sayfanın 3 Eylül 2024 tarihinde onaylanmış olan kontrol edilmiş bir sürümü, bu revizyonu temel almıştır.
Waffen-SS
Etkin17 Mart 1933 – 10 Mayıs 1945
Ülke Almanya
Bağlılık Adolf Hitler
Sınıfı Schutzstaffel
TipiPanzer
Panzergrenadier
Süvari
Piyade
Dağcı Piyadesi
Polis
BüyüklükYabancı gönüllüler ve erler de dahil olmak üzere 900.000
KarargâhSS Führungshauptamt, Berlin
SloganMeine Ehre heißt Treue
("Sadakatim Şerefimdir")
Renkleri    Siyah, Beyaz, Kırmızı
SavaşlarıII. Dünya Savaşı
Komutanlar
Ünlü
komutanları
Bir Waffen-SS propaganda afişi.
Waffen-SS Komutanı Sepp Dietrich, Leibstandarte SS Adolf Hitler'in 3. yıl dönümü geçit töreninde, Mayıs 1935.
Waffen SS Tümeni "Das Reich" (Sovyetler Birliği, 1942)

Waffen-SS (Türkçe: Silahlı SS), Nazi Partisi'nin yarı askeri Schutzstaffel (SS) örgütünün muharebe koluydu. Oluşumları arasında Nazi Almanyası'ndan gelenler, Alman işgali altındaki Avrupa'dan ve işgal edilmemiş topraklardan gelen gönüllüler ve askerler vardı.[1] Mayıs 1945'te dağıtıldı.

Waffen-SS, Nazi Partisi'nin Schutzstaffel (SS) örgütünün alaydan 38'den fazla tümene yükseldi ve Alman Ordusu (Heer), Ordnungspolizei (üniformalı polis) ve diğer güvenlik birimlerinin yanında hizmet verdi. Başlangıçta, SS başkanı Reichsführer-SS Heinrich Himmler'in altındaki SS Führungshauptamt'ın (SS operasyonel komuta ofisi) kontrolü altındaydı. II. Dünya Savaşı'nın başlamasıyla birlikte, taktik kontrol Oberkommando der Wehrmacht (OKW, "Silahlı Kuvvetlerin Yüksek Komutanlığı") tarafından uygulandı ve bazı birimler doğrudan Himmler'in komutasındaki Kommandostab Reichsführer-SS'ye (Komuta Kurmay Reichsführer-SS) bağlıydı.[2]

Başlangıçta, Nazi Almanya'sının ırksal politikasına uygun olarak, üyelik yalnızca Germen kökenli insanlara ("Aryan soy" denir) açıktı.[3] Kurallar 1940'ta kısmen gevşetildi[4][5] ve Haziran 1941'de Barbarossa Harekatı'nın Sovyetler Birliği'ni işgalinden sonra, Nazi propagandası savaşın "Bolşevizme karşı bir Avrupa haçlı seferi" olduğunu iddia etti[6] ve ardından büyük ölçüde veya yalnızca yabancı gönüllülerden birlikler oluşturdu.[1] Bu Waffen-SS birimleri, çoğunlukla Nazi işgali altındaki Avrupa vatandaşları arasından erkeklerden oluşuyordu. Kuralların gevşetilmesine rağmen, Waffen-SS hala Nazizm'in ırkçı ideolojisine dayanıyordu ve (insan altı olarak görülen) etnik Polonyalıların oluşumlara girmesi özellikle yasaklandı.[7][8][9]

Waffen-SS üyeleri çok sayıda vahşete ve zulme karıştı.[10] Holokost, Porajmos ve işkence, insan deneyleri,[11][12] çocukların kaçırılması,[13] toplu tecavüz, çocuklara yönelik cinsel istismar[14][15] ve toplu cinayet[16][17] nedeniyle 1946'da, savaş sonrası kurulan Nürnberg Duruşmaları'nda, Waffen-SS, Nazi Partisi ile bağlantısı ve çok sayıda savaş suçu ve insanlığa karşı suça doğrudan karışması nedeniyle bir suç örgütü olduğuna karar verildi. Üyeliğin yaklaşık üçte birini oluşturan askere alınanlar dışındaki eski Waffen-SS üyeleri, eski askerlere tanınan hakların çoğundan mahrum bırakıldı.[18][19][20]

Kökenler (1929–39)

[değiştir | kaynağı değiştir]

Waffen-SS'nin kökenleri, 17 Mart 1933'te Sepp Dietrich'in 120 SS adamından oluşan bir grubun Sonderkommando Berlin'i oluşturmak üzere seçilmesine kadar uzanabilir.[21] Kasım 1933'e gelindiğinde formasyonun 800 adamı vardı ve başarısız Birahane Darbesi'nin onuncu yıldönümü için Münih'te düzenlenen bir anma töreninde alay, Adolf Hitler'e bağlılık yemini etti. Verilen yeminler, "Yalnızca ona sadakat sözü vermek" ve "Ölümüne kadar itaat" idi.[21] Birliğe Leibstandarte (çeviri: Koruma Alayı) Adolf Hitler (LAH) unvanı verildi.[22] 13 Nisan 1934'te Himmler'in emriyle alay, Leibstandarte SS Adolf Hitler (LSSAH) olarak tanındı.[22]

Leibstandarte, 1934'te, Nazi rejiminin bir dizi siyasi cinayet gerçekleştirdiği ve Sturmabteilung'u (SA) tasfiye ettiği "Uzun Bıçaklar Gecesi" sırasında Hitler'e olan sadakatini gösterdi.[21] Hitler'in en eski yoldaşlarından biri olan Ernst Röhm'ün liderliğindeki SA, Hitler tarafından yeni kazandığı siyasi güce yönelik bir tehdit olarak görülüyordu. Hitler aynı zamanda Reichswehr'in (Weimar Cumhuriyeti'nin silahlı kuvvetleri) liderlerini ve ülkenin muhafazakarlarını, yani Hitler'in konumunu sağlamlaştırmak için desteğine ihtiyaç duyduğu kişileri yatıştırmak istiyordu. Hitler SA'ya karşı harekete geçmeye karar verdiğinde, SS, Röhm'ü ve diğer yüksek rütbeli SA subaylarını öldürmekle görevlendirildi.[23] Uzun Bıçaklar Gecesi 30 Haziran ile 2 Temmuz 1934 tarihleri arasında gerçekleşti, 200'e kadar kurban verildi ve SA liderliğinin neredeyse tamamı öldürülerek iktidarı fiilen sona erdirildi. Bu eylem büyük ölçüde SS personeli (Leibstandarte dahil) ve Gestapo tarafından gerçekleştirildi.[24]

Eylül 1934'te Hitler, Nazi Partisi'nin paramiliter kanadının kurulmasına izin verdi ve Hitler'in genel komutası altında özel bir hizmet birliği olan SS-Verfügungstruppe'nin (SS-VT) kurulmasını onayladı.[21] SS-VT, silah temini ve askeri eğitim konusunda Alman Ordusuna bağlı olmak zorundaydı vve Alman Yüksek Komutanlığı (Oberkommando der Wehrmacht veya Almanca OKW) tarafından belirlenen kotaları karşılamak üzere Wehrmacht'ın farklı şubelerine zorunlu asker atamaktan sorumlu yerel taslak kurulları; Askere alınacaklar için en düşük öncelik SS'e verildi.[25]

Kota sisteminin getirdiği zorluklara rağmen Heinrich Himmler, Leibstandarte ve bir iletişim birimiyle birlikte SS-VT'yi oluşturan iki yeni SS alayı, SS Germania ve SS Deutschland'ı kurdu.[25] Aynı zamanda Himmler, eski Korgeneral Paul Hausser'in yönetimi altında geleceğin SS liderlerini hazırlayan iki SS-Junker Okulu (SS subayı eğitim kampları) kurdu.[26] Kurslar, askeri eğitimin yanı sıra, antisemitizmi ana ilke olarak benimseyen uygun bir ideolojik dünya görüşünü aşılamayı da hedefliyordu. Matthias Kleinheisterkamp gibi eğitmenlerin ya da kötü şöhretli SS Süvari Tugayı'ndan Franz Magill gibi geleceğin savaş suçlularının yetkinliği şüpheliydi.[27]

1934'te Himmler, işe alımlar için katı gereksinimler belirledi. Bunlar, Aryan soyunun 1800 yılına kadar dayandığını, bekar ve sabıka kaydının bulunmadığını kanıtlayabilecek Alman vatandaşları olacaktı. SS-VT ve LSSAH için dört yıllık bir taahhüt gerekiyordu. Askere alınanların 17 ile 23 yaşları arasında, en az 1,74 metre (5 ft 9 inç) boyunda (LSSAH için 1,78 metre (5 ft 10 inç)) olması gerekiyordu. Toplama kampı gardiyanlarının bir yıllık taahhütte bulunmaları, 16 ile 23 yaşları arasında olmaları ve en az 1,72 metre (5 ft 8 inç) boyda olmaları gerekiyordu. Tüm acemi askerlerin 20/20 görüşe sahip olmaları, diş dolgusu yapmamaları ve sağlık sertifikası sunmaları gerekiyordu.[28] 1938'e gelindiğinde boy sınırlamaları gevşetildi, altı adede kadar diş dolgusuna izin verildi ve astigmatizma ve hafif görüş düzeltmesi için gözlük takılmasına izin verildi. Savaş başladıktan sonra fiziksel gereklilikler artık katı bir şekilde uygulanmadı ve temel tıbbi muayeneyi geçebilen herhangi bir asker askere alındı. SS üyeleri Yahudilik dışında herhangi bir dinden olabilirdi ancak Himmler'e göre 1937'de ateistlere izin verilmiyordu.[29] Hitler, Kurt İni'nde yaptığı bir konuşmada istediği tutumu şöyle açıkladı: "Din meselelerinde kesinlikle kayıtsız adamlardan oluşan altı SS tümenim var. Bu onların ruhlarında huzurla ölüme gitmelerine engel olmuyor."[30]

Tarihçi Bernd Wegner, subaylar üzerinde yaptığı araştırmada, Waffen-SS'nin kıdemli subaylarının büyük çoğunluğunun üst-orta sınıf kökenli olduğunu keşfetti ve geleneksel standartlara göre devreye alınması düşünülebilirdi. Daha sonraki Waffen-SS generalleri arasında yaklaşık on kişiden altısı "üniversiteye giriş yeterliliğine (Abitur) ve en az beşte biri üniversite diplomasına" sahipti.[31]

Hausser, 1936'da SS-VT'nin Müfettişi oldu.[32] Bu görevde Hausser, birliklerin askeri ve ideolojik eğitiminden sorumluydu ancak komuta yetkisine sahip değildi. Birliklerin konuşlandırılmasına ilişkin karar Himmler'in elinde kaldı. Bu, Hitler'in 17 Ağustos 1938 tarihli emrine göre, Hitler'in bu birlikleri yalnızca "ne ordunun ne de polisin bir kısmı" olarak kendi emrinde tutma niyetiyle uyumluydu.[31]

17 Ağustos 1938'de Hitler, SS-VT'nin dış ilişkilerde olduğu kadar iç ilişkilerde de rol alacağını ilan etti ve bu, büyüyen silahlı kuvveti ordunun korktuğu bir rakibe dönüştürdü.[33] SS-Totenkopfverbände'deki (SS-TV) hizmet olmasa da, SS-VT'deki hizmetin askerlik hizmeti yükümlülüklerini yerine getirmeye uygun olduğuna karar verdi. SS-TV'nin bazı birimleri, savaş durumunda, kendi rezervleri olmayan SS-VT için yedek olarak kullanılacaktı.[34] Tüm eğitimine rağmen SS-VT savaşta test edilmemişti. 1938'de, Anschluss sırasında Avusturya'nın işgalinde ordu birliklerine eşlik etmek üzere bir Leibstandarte taburu seçildi ve SS-VT'nin üç alayı aynı yılın Ekim ayında Sudetenland'ın işgaline katıldı. Her iki eylemde de herhangi bir direnişle karşılaşılmadı.[34][35]

Diğer ülkelerden etnik Almanların askere alınması Nisan 1940'ta başladı ve 1942'den itibaren Germen olmayan askerlerden oluşan birimler oluşturuldu.[36] Germen olmayan birimler, hâlâ ırksal kriterlerini koruyan SS'in bir parçası olarak kabul edilmiyor, bunun yerine SS'in komutası altında görev yapan yabancı uyruklular olarak kabul ediliyordu.[37] Genel bir kural olarak, "SS Tümeni" Almanlardan veya diğer Germen halklarından oluşurken, "SS Tümeni" Germen olmayan gönüllülerden ve askere alınanlardan oluşuyordu.[38]

Eğitim

[değiştir | kaynağı değiştir]

SS-Junkerschule Bad Tölz'de eğitim gören SS subayları mükemmel bir askeri eğitimin yanı sıra ciddi bir siyasi eğitime de tabi tutulurlardı. Bunların yanında yoğun bir kültürel eğitim verilir, bu eğitimi istisnasız her gün yapılan sportif faaliyetler takip ederdi. Sonuna kadar sadık olmaları için eğitilen SS subaylarının eğitimlerinin detayları bugün bile tam olarak bilinmemektedir.

Kuruluş

[değiştir | kaynağı değiştir]

Waffen-SS doğrudan doğruya Adolf Hitler'e bağlılık yemini etmiş gönüllü savaşçılardan oluşmuştur. Bu yönüyle resmi Alman ordusu olan Wehrmacht'ın bir parçası değildi. Asker sayısı önceleri 200.000'den az sayıda iken 1944 sonrası bir milyonu aşmış, elit ve seçkin askerlerden oluşurdu. En üstün silah ve ekipmanlar ilk olarak Waffen-SS'e verilirdi. Müttefik ordularının en korktukları ve çekinerek savaştığı birliklerdi.Çoğu tarihçinin ittifak ettiği üzere Waffen SS tümenleri II. Dünya Savaşı'nın en iyi donanıma sahip ve en başarılı birlikleriydi.

II. Dünya Savaşı'nın bitimi yaklaşırken Waffen-SS birliklerine ölüm görevleri (başarılması imkânsız görevler) verilmiş, daha sonra bu görevler başarılamayınca Hitler kendi ismini taşıyan tüm Waffen-SS tümenlerini dağıtmış, onurlarını onlardan almıştır.

Kayıplar

[değiştir | kaynağı değiştir]

Askeri tarihçi Rüdiger Overmans, Waffen-SS'nin 314.000 kişinin öldüğünü tahmin ediyor.[39] Kayıp oranları genel olarak Wehrmacht'takinden önemli ölçüde yüksek değildi ve ordunun zırhlı tümenleri ve Luftwaffe paraşütçü oluşumları arasındakilerle karşılaştırılabilir düzeydeydi.[40]

Savaş sonrası

[değiştir | kaynağı değiştir]

Federal Almanya Cumhuriyeti'nde propaganda malzemelerinin yayılması ve SS sembollerinin kullanılması suçtur ve Alman Ceza Kanunu'nun 86 ve 86a[41] Maddeleri uyarınca cezalandırılır.

Şarkılar

[değiştir | kaynağı değiştir]

Konuyla ilgili yayınlar

[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ a b Stein 2002, ss. xxiv, xxv, 150, 153.
  2. ^ Marrus 1989, s. 459.
  3. ^ Stackelberg 2002, s. 116.
  4. ^ Langer & Rudowski 2008, s. 263.
  5. ^ Król 2006, ss. 452, 545.
  6. ^ Müller & Ueberschär 1997, s. 244.
  7. ^ Borodziej 1985a.
  8. ^ Król 2006, s. 452.
  9. ^ Borodziej 1985, s. 86.
  10. ^ Spajić 2010, s. 9.
  11. ^ "Timeline of Dachau". www.jewishvirtuallibrary.org. 17 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Şubat 2024. 
  12. ^ Wynne Parry (21 Şubat 2014). "Did Nazis Study Insects for Use in Biological Warfare?". livescience.com (İngilizce). 17 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Şubat 2024. 
  13. ^ "Stolen Children". www.jewishvirtuallibrary.org. 13 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Şubat 2024. 
  14. ^ Serena, Katie (27 Kasım 2017). "Meet The Nazi Who Even Other Nazis Thought Was Cruel And Depraved". All That's Interesting (İngilizce). 26 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Şubat 2024. 
  15. ^ Ghert-Zand, Renee (15 Nisan 2015). "Holocaust film reveals long-hushed child sex abuse". The Times of Israel (İngilizce). 17 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Şubat 2024. 
  16. ^ "Einsatzgruppen". www.holocaustresearchproject.org. 8 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Şubat 2024. 
  17. ^ "Operation Reinhard". encyclopedia.ushmm.org (İngilizce). Erişim tarihi: 17 Şubat 2024. 
  18. ^ Laar 2005.
  19. ^ "Nuremberg Trial Proceedings, Volume 22 'Two Hundred and Seventeenth Day: Monday, 30 September 1946'". Avalon Project. Lillian Goldman Law Library. 19 Ocak 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mayıs 2024. 
  20. ^ McDonald & Swaak-Goldman 2000, s. 695.
  21. ^ a b c d Flaherty 2004, s. 144.
  22. ^ a b Cook & Bender 1994, ss. 17, 19.
  23. ^ Kershaw 2008, ss. 306–313.
  24. ^ Kershaw 2008, ss. 309–313.
  25. ^ a b Flaherty 2004, s. 145.
  26. ^ Westemeier 2007, s. 25.
  27. ^ Parker 2014, ss. 14–17.
  28. ^ Weale 2012, ss. 201–204.
  29. ^ Longerich 2012, s. 220.
  30. ^ Trevor-Roper, Hugh (2000). HITLER'S TABLE TALK 1941–1944 His Private Conversations. Enigma Books. s. 143. 
  31. ^ a b Wegner 1990, ss. 240 – table 14.2, 243–244, 247, 248 – table 14.4, 261, 262.
  32. ^ Flaherty 2004, s. 146.
  33. ^ Flaherty 2004, s. 147.
  34. ^ a b Flaherty 2004, s. 148.
  35. ^ Windrow & Burn 1992, ss. 7–8.
  36. ^ Longerich 2012, ss. 500, 674.
  37. ^ Longerich 2012, s. 769.
  38. ^ Gerwarth & Böhler 2016, s. 200.
  39. ^ Overmans 2000, s. 266.
  40. ^ Neitzel & Welzer 2012, s. 300.
  41. ^ Stegbauer, Andreas (2007). "The Ban of Right-Wing Extremist Symbols According to Section 86a of the German Criminal Code". German Law Journal (İngilizce). 8 (2). ss. 173-184. doi:10.1017/S2071832200005496. ISSN 2071-8322. 4 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mayıs 2024. 
Wikimedia Commons'ta Waffen-SS ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Waffen-SS&oldid=33745618" sayfasından alınmıştır