Жоҳн Наш
| Жоҳн Форбес Наш Жр. | |
|---|---|
 Жоҳн Наш (2000-йил) | |
| Таваллуди |
13-июн 1928-йил Блуэфиэлд, Wест Виргиниа, АҚШ |
| Вафоти |
2015-йил 23-май (86 ёшда) Монроэ Тоwншип, Миддлесех Cоунтй, Неw Жерсей, АҚШ |
| Фуқаролиги | АҚШ |
| Соҳаси | |
| Иш жойлари | |
| Таълими |
|
| Академик раҳбарлари | Алберт Туcкер |
| Машҳур ишлари | |
| Мукофотлари |
|
Жоҳн Наш (талаффузи: Жон Неш) (1928-йил 13-июн — 2015-йил 23-май) — америкалик иқтисодчи. Ўйин назарияси, мувозанат назарияси, дифференсиал геометрия ҳамда қисман дифференсиал тенгламалар соҳаларига салмоқли ҳисса қўшган[1]. 1994-йил Иқтисодиёт бўйича Нобел мукофоти[2] (Жоҳн Ҳарсанйи ва Реинҳард Селтен билан бирга), 2015-йил эса Абел мукофоти (Лоуис Ниренберг билан бир қаторда) билан тақдирланган[3].
Наш 1951—1959-йилларда Массачусец технология институтида профессор, 1959-йилдан эса Принстон университетида математика факултети профессори ўлароқ ишлади. Наш умумий ўйин назариясига нокооператив ўйинлар консепсиясини киритди. Бу консепсия рақобат, олигополия, саноатни ташкил этиш назарияси, шунингдек, иқтисодий сиёсатни таҳлил қилишнинг макроиқтисодий назариясида кенг қўлланади.
1959-йил Нашда руҳий касаллик аломатлари пайдо бўла бошлади ва бир неча йил шизофрениядан даволанади. 1970-йилдан кейин унинг аҳволи аста-секин яхшилана бошлади ва олим 1980-йиллар ўртасида академик ҳаётга қайтди. Нашнинг руҳий касаллик билан кураши ҳақида ўзбек ёзувчиси Сйлвиа Назар „А Беаутифул Минд“ („Гўзал идрок“) романини ёзди. Роман асосида 2001-йил шу номли бадиий филм („Тафаккур ўйинлари“) суратга олинди[4][5][6]. Наш 2015-йил турмуш ўртоғи Алиcиа Наш билан 86 ёшида автомобил ҳалокатида вафот этди[7][8].
Манбалар
[edit | edit source]- ↑ Гооде, Эриcа.. „Жоҳн Ф. Наш Жр., Матҳ Гениус Дефинед бй а 'Беаутифул Минд,' Диэс ат 86“ (2015-йил 24-май).
- ↑ https://www.nytimes.com/1994/11/13/business/the-lost-years-of-a-nobel-laureate.html
- ↑ „Жоҳн Ф. Наш Жр. анд Лоуис Ниренберг шаре тҳе Абел Призе“. Абел мукофоти (2015-йил 25-март). 2019-йил 16-июнда асл нусхадан архивланган. Қаралди: 2022-йил 20-сентябр.
- ↑ „Осcар раcе сcрутинизес мовиэс басед он труэ сториэс“. УСА Тодай (2002-йил 6-март). Қаралди: 2008-йил 22-январ.
- ↑ „Аcадемй Аwард Wиннерс“. УСА Тодай (2002-йил 25-март). Қаралди: 2008-йил 30-август.
- ↑ Юҳас, Даисй „Тҳроугҳоут Ҳисторй, Дефининг Счизопҳрениа Ҳас Ремаинед А Чалленге (Тимелине)“. Сcиэнтифиc Америcан Минд. Қаралди: 2013-йил 2-март.
- ↑ Cаббиэ Ин Cраш Тҳат Киллед Жоҳн Наш Беган Дривинг Тахи Тwо Wеэкс Аго
- ↑ ‘Беаутифул Минд’ профессор’с фатал wреcк ‘унбелиэваблеъ: сон
Ҳаволалар
[edit | edit source]- Ҳоме Паге оф Жоҳн Ф. Наш Жр. ат Принcетон
- ИДЕАС/РеПЕc
- „Наш Эқуилибриум“ 2002 Слате артиcле бй Роберт Wригҳт, абоут Наш’с wорк анд wорлд говернмент
- НСА релеасес Наш Энcрйптион Мачине планс (Wайбаcк Мачине сайтида 2012-02-19 санасида архивланган) то Натионал Cрйптологиc Мусеум фор публиc виэwинг, 2012
- Наш, Жоҳн (1928-2015) | Раре Боокс анд Спеcиал Cоллеcтионс фром Принcетонъс Мудд Либрарй, инcлудинг а cопй оф ҳис диссертатион (ПДФ)
- Биограпҳй оф Жоҳн Форбес Наш Жр. фром тҳе Институте фор Оператионс Ресеарч анд тҳе Манагемент Сcиэнcес
Абел мукофоти совриндорлари | |
|---|---|
| |
 |