Shivit

Shivit, ukrop (Anethum) — soyabongullilar oilasiga mansub bir yillik, baʼzan ikki yillik oʻtsimon oʻsimlik; sabzavot ekini. Osiyo va Afrikada 4 turi o'sadi. Bir yillik xushboʻy shivit (A. graveolens) turi Yevrosiyo, Amerika va Afrikada, Oʻrta Osiyoda keng Tarqalgan. Oʻzbekistonda shivit qadimiy ekin hisoblanadi. Ildizi oʻq ildiz, yer ustki qismi oʻrtacha shoxlangan, balandligi 18 — 36 sm, 6 —12 ta tik turuvchi sochma barglardan iborat. Guli soyabon, ikki jinsli. Urugi mayda, och va toʻq jigarrang. U. sovuqka chidamli, yerugsevar, dastlabki rivojlanish paytida namlikka ayniqsa talabchan. Barglari tarkibida S, V,, V2, RR, R vitaminlari, karotin, folat kislota, temir, kaliy, kaltsiy, fosfor tuzlari, efir moylari mavjud. Shivit kundalik oziq-ovqat isteʼmolida, bodring, pomidor va boshqa sabzavotlarni tuzlashda ishlatiladi, tibbiyotda turli dorilar tayyorlanadi, sanoatda shivit yogʻi olinadi. Urugʻi 7—20 kunda unib chiqadi, 30—40 kunda oʻriladi, 60—70 kunda toʻliq gullaydi. Oʻsuv davri qisqa boʻlganligi uchun shivitni bir necha marta ekib, hosil olish mumkin. Qishda issiqxonalarda, ochiq dalaga erta bahorda ekiladi. Ekish chuqurligi 2 —3 sm. Oʻzbekistonda shivitning Oʻzbekiston243 va Orom navlari ekiladi.

Adabiyot

• Hakimov S. A., Hakimov A. S, Toshmuhamedov A. A., Ukrop, sabzavot va poliz ekinlari urugchiligi, T., 2003.