Хант теле
(Ханты теле битеннән юнәлтелде)
| Ханты теле | |
| Илләр: | |
|---|---|
| Төбәкләр: |
Хант-Манси — Югра автономияле округы, Ямал-Ненец автономияле округы, Төмән өлкәсе, Тум өлкәсе |
| Сөйләшүчеләр саны: |
9584 (2010)[1] |
| Классификация | |
| Төркем: | |
| Язу: | |
| Тел кодлары | |
| ГОСТ 7.75–97: |
хан 760 |
| ISO 639-1: |
— |
| ISO 639-2: |
— |
| ISO 639-3: | |
Ханты теле - хантларның милли теле. 1930 елдан 1937 елга хәтле латин әлифбасы кулланылышта була. Хәзерге вакытта кирилл әлифбасы кулланыла. Хант телендә Хант-Манси автоном округында һәм Ямал-Ненец автоном округында һәм шулай ук Томск өлкәсенең Александровский һәм Каргосокский районнарында сөйләшәләр.
Гомумиләштерелгән сыйфатлама
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]Күп сөйләшләр эченә ала. Cүзңе тәртип SOV (ия - өстәмә - хәбәр).Өч сан эченә ала: бердәнбер, икеле, күплек.
Ханты әлифбасы
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]| А а | Ӓ ӓ | Ӑ ӑ | Б б | В в | Г г | Д д | Е е |
| Ё ё | Ә ә | Ӛ ӛ | Ж ж | З з | И и | Й й | К к |
| Қ қ (Ӄ ӄ) | Л л | Ӆ ӆ (Ԓ ԓ) | М м | Н н | Ң ң (Ӈ ӈ) | Н’ н’ | О о |
| Ӧ ӧ (Ŏ ŏ) | Ө ө | Ӫ ӫ | П п | Р р | С с | Т т | У у |
| Ӱ ӱ | Ў ў | Ф ф | Х х | Ҳ ҳ (Ӽ ӽ) | Ц ц | Ч ч | Ҷ ҷ |
| Ш ш | Щ щ | Ъ ъ | Ы ы | Ь ь | Э э | Є є | Є̈ є̈ |
| Ю ю | Ю̆ ю̆ | Я я | Я̆ я̆ |
| Хәзерге кириллица |
Атама | IPA |
|---|---|---|
| А а | а | |
| Ӓ ӓ | ӓ | |
| Ӑ ӑ | ӑ | |
| Б б | бэ | b |
| В в | вэ | w, v |
| Г г | гэ | ɣ, ɡ |
| Д д | дэ | d |
| Е е | е | je, ʲe |
| Ё ё | ё | jo, ʲo |
| Ә ә | ә | ə̱ |
| Ӛ ӛ | ӛ | ɘ |
| Ж ж | жэ | ʒ |
| З з | зэ | z |
| И и | и | i, ʲi |
| Й й | j | |
| К к | кa | k |
| Қ қ (Ӄ ӄ) | қa | q |
| Л л | эл | ɫ, lʲ |
| Ӆ ӆ (Ԓ ԓ) | эӆ | ɬ |
| М м | эм | m |
| Н н | эн | n, nʲ |
| Ң ң (Ӈ ӈ) | эң | ŋ |
| Н’н' | эн' | |
| О о | о | o |
| Ӧ ӧ (Ŏ ŏ) | ӧ | ø |
| Ө ө | ө | ө̱ |
| Ӫ ӫ | ӫ | ɵ~ɞ |
| П п | пэ | p |
| Р р | эр | r |
| С с | эс | s,ɕ |
| Т т | тэ | t, tʲ |
| У у | у | u |
| Ӱ ӱ | ӱ | y |
| Ў ў | ў | |
| Ф ф | эф | f |
| Х х | хa | x |
| Ҳ ҳ (Ӽ ӽ) | ҳа | χ |
| Ц ц | цэ | ts |
| Ч ч | чэ | tɕ |
| Ҷ ҷ | ҷэ | tʃ |
| Ш ш | шa | ʃ |
| Щ щ | щa | ɕ, ɕː |
| Ъ ъ | ||
| Ы ы | ы | ə, i |
| Ь ь | ʲ | |
| Э э | э | e |
| Є є | є | |
| Є̈ є̈ | є̈ | |
| Ю ю | ю | ju, ʲu |
| Ю̆ ю̆ | ю̆ | |
| Я я | я | ja, ʲa |
| Я̆ я̆ | я̆ |