10e eeuw v.Chr.

De 10e eeuw v.Chr. is de 10e periode van 100 jaar voor het jaar des Heren, dus bestaande uit de jaren 1000 tot en met 901 v.Chr. De 10e eeuw v.Chr. behoort tot het 1e millennium v.Chr.

Overzicht

Deze periode volgde op de ineenstorting van de bronstijd in het Nabije Oosten en in deze eeuw begon de vroege ijzertijd daar. De Griekse duistere eeuwen die begonnen waren in 1200 v.Chr. bleven aanhouden. Het Nieuw-Assyrische Rijk werd gevestigd op het einde van deze eeuw. In India tijdens de ijzertijd is de Vedische periode aan de gang. In China is de Zhou-dynastie aan de macht. De Europese bronstijd is aan de gang (Urnenveldencultuur). In Japan loopt de Jomonperiode ten einde.

Belangrijke gebeurtenissen

Midden-Oosten

970 v.Chr. - Koning David van Israël sterft, hij wordt opgevolgd door zijn zoon Salomo.
965 v.Chr. - De Fenicische koning Hiram I van Tyrus is een bondgenoot van Salomo. Hiram levert het merendeel van het bouwmateriaal en de bouwvakkers om de Joodse Tempel mee te bouwen.
Tyrus wordt rijk door de handel met onder meer Israël en Cilicië, ook is het het eindpunt van karavaanroutes naar het oosten; later zal het handelsrijk ook naar het westen worden uitgebouwd, tot aan Spanje toe.
ca. 950 v.Chr. - Tempel van Salomo wordt ingehuldigd.
930 v.Chr. - Als koning Salomo sterft, valt het koninkrijk Israël uiteen in het zuidelijke koninkrijk Juda en het noordelijke koninkrijk Israël.
911 v.Chr. - Adad-nirari II, koning van het Nieuw-Assyrische Rijk, breidt zijn rijk uit ten nadele van de Arameeërs en de Babyloniërs.

Griekenland

952 v.Chr. - Thersippus, archont van Athene, sterft na een regeringsperiode van 41 jaar en wordt opgevolgd door zijn zoon Phorbas.
922 v.Chr. - Phorbas, archont van Athene, sterft na een regeringsperiode van 30 jaar en wordt opgevolgd door zijn zoon Megacles.
Stichting van Sparta.
De geneeskunde uit de "Ilias" van Homerus (Grieks: Homeros) heeft het karakter van "volksgeneeskunde". Ziektebeelden en verwondingen worden natuurgetrouw, maar zonder werkelijke kennis van anatomie en fysiologie beschreven. De medicijnen bestaan uit "genezende dranken" en "verzachtende middelen".

China

1046-770 - Westelijke Zhou-dynastie was een zuiver feodale staat. De koning zetelt letterlijk centraal, daaromheen liggen de gebieden van de vazallen.
995 v.Chr. - Zhou Zhaowang wordt koning van de Zhou-dynastie van China.
976 v.Chr. - Zhou Muwang wordt koning van China.
922 v.Chr. - Zhou Gongwang wordt koning van China.

Zuid-Azië

In Indië begint de Laat-Vedische tijd (tot 600 v.Chr), waarbij men verder doordringt in het Gangesgebied. Men legt grote rijstvelden aan in de vallei van de Ganges. In deze streek zal later de stad Delhi gesticht worden. In deze periode ontstaat ook het kastensysteem, als gevolg van goddelijke verordening: de krijgers, de priesters, de boeren, de onderworpenen, de mensen van gemengd ras. Er wordt ook ruimte voorzien voor de "kastelozen" of paria's.

Afrika

924 v.Chr. - Osorkon I volgt zijn vader Shoshenq I op als koning van Egypte.
Het koninkrijk Ethiopië wordt gesticht door Menelik I, volgens een legende de zoon van Salomo en de koningin van Seba.

Europa

ca. 900 v.Chr. - de Villanovacultuur verschijnt in Noord-Italië
De urnenveldencultuur verspreidt zich verder over westelijk Europa (België, Nederland en Duitsland). Ook wordt brons nu algemeen bewerkt. Vanuit het Midden-Oosten komen bewerkingstechnieken voor ijzer - eerst in het zuiden (Griekenland).
Vervaardiging van ceremoniële gouden hoeden in Midden-Europa.
Ontstaan van de Villanovacultuur (1000 - 700 v.Chr.) uit de ijzertijd vernoemd naar de Italiaanse stad Villanova.
- de Latijns-Faliskische groep (in Latium en het dal van de Tiber)
- de Umbrisch-Sabellijnse groep (in Umbrië Campagna, Zuid Italië)
- de Illyrische groep (uit het Donaugebied, naar de Adriatische kust).
Rond deze tijd ontstaan de handelskolonies van de Feniciërs, o.a. de stad Kition (nu Larnaca) op Cyprus. Vnl. koper wordt verhandeld.
In Oxfordshire wordt het Witte paard van Uffington gemaakt. De heuvelfiguur is in elegante lijnen uitgesneden en ruim 123 meter lang.

Amerika

De Maya's verspreiden zich over Mexico (Yucatán). Ze ontginnen de moerassen en de mangrovebossen, zodat deze gebieden kunnen worden gebruikt voor landbouw.

Oceanië

Het Lapita-volk (1000 - 550 v.Chr.) vestigt zich op Tonga en Samoa. Ze brengen varkens, pluimvee en honden mee.

Belangrijke personen

Koning David, tweede koning van het koninkrijk Israël.
Salomo, derde koning van het koninkrijk Israël, zoon van koning David.
Zarathustra, Bactrische profeet en grondlegger van het zoroastrisme.

Overzicht van de jaren in en rond de 10e eeuw v.Chr.
Jaren 00	1009	1008	1007	1006	1005	1004	1003	1002	1001	1000
Jaren 90	999	998	997	996	995	994	993	992	991	990
Jaren 80	989	988	987	986	985	984	983	982	981	980
Jaren 70	979	978	977	976	975	974	973	972	971	970
Jaren 60	969	968	967	966	965	964	963	962	961	960
Jaren 50	959	958	957	956	955	954	953	952	951	950
Jaren 40	949	948	947	946	945	944	943	942	941	940
Jaren 30	939	938	937	936	935	934	933	932	931	930
Jaren 20	929	928	927	926	925	924	923	922	921	920
Jaren 10	919	918	917	916	915	914	913	912	911	910
Jaren 00	909	908	907	906	905	904	903	902	901	900
Jaren 90	899	898	897	896	895	894	893	892	891	890