Iyun (grigu simimanta: Ιόν (ion), "puriq") nisqaqa pinchikilla chaqnayuq iñukum icha iñuwam. Kachikunapi chay iyunkunam, aniyunpas katiyunpas.
Aniyun nisqaqa niyatiwu chaqnasqam, katiyun nisqataq pusitiwu chaqnasqam. Kachipi aniyunpas katiyunpas kaptinmi, kuskalla mana chaqnasqachu. Aniyunqa tukukun iñuku icha iñuwa iliktrunta chaskispa ridusisqa kaptinmi, katiyuntaq iliktrunta quspa uksidasqa kaptinmi.
Katiyunkuna
| Suti
|
Minuywa
|
Huk suti
|
| Iñuku katiyunkuna
|
| Aluminyu |
Al3+ |
|
| Baryu |
Ba2+ |
|
| Berilyu |
Be2+ |
|
| Sesyu |
Cs+ |
|
| Kalsyu |
Ca2+ |
|
| Krumu(II) |
Cr2+ |
|
| Krumu(III) |
Cr3+ |
|
| Krumu(VI) |
Cr6+ |
|
| Kubaltu(II) |
Co2+ |
|
| Kubaltu(III) |
Co3+ |
|
| Anta(I) |
Cu+ |
|
| Anta(II) |
Cu2+ |
|
| Galyu |
Ga3+ |
|
| Ilyu |
He2+ |
(α k'atacha)
|
| Yakuchaq |
H+ |
(Prutun)
|
| Khillay(II) |
Fe2+ |
|
| Khillay(III) |
Fe3+ |
|
| Titi(II) |
Pb2+ |
|
| Titi(IV) |
Pb4+ |
|
| Lithiyu |
Li+ |
|
| Mg2+ |
|
| Manganisu(II) |
Mn2+ |
|
| Manganisu(III) |
Mn3+ |
|
| Manganisu(IV) |
Mn4+ |
|
| Manganisu(VII) |
Mn7+ |
|
| Puriq qullqi(II) |
Hg2+ |
|
| Nikil(II) |
Ni2+ |
|
| Nikil(III) |
Ni3+ |
|
| Kalyu |
K+ |
|
| Qullqi |
Ag+ |
|
| Natriyu |
Na+ |
|
| Istronsyu |
Sr2+ |
|
| Titanyu(II) |
Sn2+ |
|
| Titanyi(IV) |
Sn4+ |
|
| Tsink |
Zn2+ |
|
| Iñuwa katiyunkuna
|
| Amunyu |
NH4+ |
|
| Hidrunyu |
H3O+ |
|
| Nitrunyu |
NO2+ |
|
| Puriq qullqi(I) |
Hg22+ |
|
|
Aniyunkuna
| Suti
|
Minuywa
|
Huk suti
|
| Iñuku aniyunkuna
|
| Arsenikuchasqa |
As3− |
Arsinidu
|
| Asida |
N3− |
|
| Brumuchasqa |
Br− |
Brumidu
|
| Kluruchasqa |
Cl− |
Kluridu
|
| Flurchasqa |
F− |
Fluridu
|
| Yakuchaqchasqa |
H− |
Hidridu, Idridu
|
| Yuduchasqa |
I− |
Yudidu
|
| Qullpachaqchasqa |
N3− |
Nitridu
|
| Muksi |
O2− |
Uksidu
|
| Phusphuruchasqa |
P3− |
Phusphidu
|
| Salinachasqa |
S2− |
Sulphidu
|
| Muksikaray |
O22− |
Peroksidu
|
| Muksi iñuwa aniyunkuna
|
| Arsenikup'uchquchasqa |
AsO43− |
Arsinatu
|
| Arsenikullap'uchquchasqa |
AsO33− |
Arsinitu
|
| Borup'uchquchasqa |
BO33− |
Boratu
|
| Bromup'uchquchasqa |
BrO3− |
Bromatu
|
| Bromuchallap'uchquchasqa |
BrO− |
Hipobromatu
|
| K'illimsap'uchquchasqa |
CO32− |
Karbonatu
|
| Yakuchaqk'illimsap'uchquchasqa |
HCO3− |
Bikarbonatu, Hidrogenkarbonatu
|
| Klurup'uchquchasqa |
ClO3− |
Kloratu
|
| Klurukarayp'uchquchasqa |
ClO4− |
Perkloratu
|
| Klurullap'uchquchasqa |
ClO2− |
Kloritu
|
| Kluruchallap'uchquchasqa |
ClO− |
Hipokloritu
|
| Krumup'uchquchasqa |
CrO42− |
Kromatu
|
| Iskaykrumup'uchquchasqa |
Cr2O72− |
Bikromatu, Hidrogenkarbonatu
|
| Yudup'uchquchasqa |
IO3− |
Yodatu
|
| Q'ullpap'uchquchasqa |
NO3− |
Nitratu
|
| Q'ullpallap'uchquchasqa |
NO2− |
Nitritu
|
| Phusphurup'uchquchasqa |
PO43− |
Phosphatu
|
| Yakuchaqphusphurup'uchquchasqa |
HPO42− |
Hidrogenphosphatu
|
| Iskayyakuchaqphusphurup'uchquchasqa |
H2PO4− |
Dihidrogenphosphatu
|
| Mangankarayp'uchquchasqa |
MnO4− |
Permanganatu
|
| Phuphurullap'uchquchasqa |
PO33− |
Phosphitu
|
| Salinap'uchquchasqa |
SO42− |
Sulphatu
|
| Iskaysalinap'uchquchasqa |
S2O32− |
Thiyusulphatu
|
| Yakuchaqsalinap'uchquchasqa |
HSO4− |
Bisulphatu, Hidrogensuphatu
|
| Salinallap'uchquchasqa |
SO32− |
Sulphitu
|
| Yakuchaqsalinallap'uchquchasqa |
HSO3− |
Bisulfito
|
| Karboksip'uchquchasqa
|
| Mamaaqhap'uchquchasqa |
C2H3O2− |
Asetatu
|
| Sisip'uchquchasqa |
HCO2− |
Phormiyatu
|
| Uqap'uchquchasqa |
C2O42− |
Oksalatu
|
| Yakuchaquqap'uchquchasqa |
HC2O4− |
Bioksalatu, Hidrogenoksalatu
|
| Huk aniyunkuna
|
| Salinachasqa |
S2− |
Sulphidu
|
| Yakuchaqsalinachasqa |
HS− |
Bisuphidu, Hidrogensulphidu
|
| Telurchasqa |
Te2− |
Teluridu
|
| Amiduchasqa |
NH2− |
Amidu
|
| Siyanup'uchquchasqa |
OCN− |
Siyanatu
|
| Salinasiyanup'uchquchasqa |
SCN− |
Thiyusiyanatu
|
| Siyanuchasqa |
CN− |
Siyanidu
|
| Yakumuksi |
OH− |
Hidroksidu, Idroksidu
|
|
Commons nisqaqa multimidya kapuyninkunayuqmi kay hawa: Iyun.
