Vogels (taxonomie)
De taxonomie van de vogels is altijd een moeilijke zaak geweest. Hun lichaamsbouw wordt in sterke mate bepaald door hun levenswijze en dit kan er toe leiden dat soorten die slechts in de verte verwant zijn toch als twee druppels water op elkaar lijken.
Bovendien zijn vogelbotten heel licht en vergankelijk, zodat zij zelden als fossielen bewaard blijven. De classificatie van de vogels is lang gebaseerd geweest op de inzichten van de vogelkundige paleontoloog Alexander Wetmore (de Wetmore order). In de loop van de jaren 1980 kwam steeds vaker een derde bron van informatie beschikbaar in de vorm van vergelijkend DNA-onderzoek.
Nieuwere resultaten (2008) laten zien dat het laatste woord over de juiste indeling van de vogelwereld nog niet gesproken is, maar wel dat grote veranderingen ten opzichte van de klassieke indeling noodzakelijk zijn.
Indeling
[bewerken | brontekst bewerken]Een klassieke interpretatie van de taxonomie van de vogels is de volgende:
- Klasse: Aves (Vogels)
- Archaeopteryx (Vertegenwoordigt verouderde concepten als Sauriurae en Archaeornithes, groepen waarvan Archaeopteryx het enige bekende lid is.)
- Ornithothoraces
- Enantiornithes ('Omgekeerd-schoudergewricht'-vogels van het Krijt.)
- Hesperornithes (Getande vogels lijkend op duikers en futen.)
- Ichthyornithes
- Neornithes (Moderne vogels)[1]
- Palaeognathae (Vogels met borstbeen zonder kiel.)
- Orde: Struthioniformes (Struisvogels)
- Orde: Rheiformes (Nandoes)
- Orde: Apterygiformes (Kiwi's)
- Orde: Casuariiformes (Kasuarissen en emoes)
- Orde: Tinamiformes (Tinamoes)
- Neognathae (Vogels met borstbeen met kiel.)
- Orde: Anseriformes (Eendvogels)
- Orde: Galliformes (Hoendervogels)
- Orde: Caprimulgiformes (Nachtzwaluwen)
- Orde: Steatornithiformes (één soort: vetvogel)
- Orde: Nyctibiiformes (Reuzennachtzwaluwen)
- Orde: Podargiformes (Kikkerbekken)
- Orde: Aegotheliformes (Dwergnachtzwaluwen)
- Orde: Apodiformes (Gierzwaluwen en kolibries)
- Orde: Musophagiformes (1 familie: Toerako's)
- Orde: Otidiformes (één familie: Trappen)
- Orde: Cuculiformes (Koekoeksvogels)
- Orde: Mesitornithiformes (één familie: Steltrallen)
- Orde: Pterocliformes (Zandhoenderachtigen)
- Orde: Columbiformes (Duifachtigen)
- Orde: Gruiformes (Kraanvogelachtigen)
- Orde: Podicipediformes (Futen)
- Orde: Phoenicopteriformes (Flamingo's)
- Orde: Charadriiformes (Steltloperachtigen)
- Orde: Eurypygiformes (2 families, zonneral en kagoe)
- Orde: Phaethontiformes (Keerkringvogels)
- Orde: Gaviiformes (Duikers)
- Orde: Sphenisciformes (Pinguïns)
- Orde: Procellariiformes (Buissnaveligen)
- Orde: Ciconiiformes (Ooievaarachtigen)
- Orde: Suliformes (Fregatvogels, genten, aalscholvers en slangenhalsvogels)
- Orde: Pelecaniformes (Roeipotigen: ibissen+lepelaars, reigers, hamerkop, schoenbekooievaar, pelikanen)
- Orde: Opisthocomiformes (1 soort, de hoatzin)
- Orde: Accipitriformes (Roofvogels en gieren, exclusief valken)
- Orde: Strigiformes (Uilen)
- Orde: Coliiformes (Muisvogels)
- Orde: Leptosomiformes (1 soort, de koerol)
- Orde: Trogoniformes (Trogons)
- Orde: Bucerotiformes (Hoppen, boomhoppen en neushoornvogels)
- Orde: Coraciiformes (Scharrelaarvogels)
- Orde: Piciformes (Spechtvogels)
- Orde: Cariamiformes (1 familie, seriema's)
- Orde: Falconiformes (Valken en caracara's)
- Orde: Psittaciformes (Papegaaiachtigen)
- Orde: Passeriformes (Zangvogels)
- Palaeognathae (Vogels met borstbeen zonder kiel.)
Taxonomie op basis van DNA-onderzoek
[bewerken | brontekst bewerken]
Zie DNA-onderzoek naar de taxonomie van de vogels voor het hoofdartikel over dit onderwerp.Model van Hackett
[bewerken | brontekst bewerken]Ter vergelijking wordt hier een schets gegeven van een mogelijke nieuwe indeling in de vorm van een cladogram:
| Avialae |
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
De bovenstaande indeling is gedeeltelijk op het DNA-onderzoek van Hackett et al. gebaseerd.[2]
- ↑ De volgorde hieronder is ontleend aan: Gill, F, D Donsker & P Rasmussen (Eds). 2022. IOC World Bird List (v12.1). (en)
- ↑ Shannon J. Hackett, Rebecca T. Kimball, Sushma Reddy, et al. 2008. "A phylogenomic study of birds reveals their evolutionary history." Science 320 (27 June 2008): 1763.