CIS Kulesi, Manchester
Cooperative Insurance Tower | |
 CIS Kulesi, Manchester | |
 | |
| Genel bilgiler | |
|---|---|
| Konum | Miller Street, Manchester M4, İngiltere |
| Koordinatlar | 53°29′11″K 2°14′18″B / 53.48639°K 2.23833°B |
| Başlama | 1959 |
| Tamamlanma | 1962 |
| Yükseklik | 118 m 25 kat |
| Tasarım ve inşaat | |
| Mimar(lar) | Gordon Tait G.S.Hay |
| Baş müteahhit | CIS |
CIS Kulesi (İngilizce adı:Cooperative İnsurance Tower; Türkçe:Kooperatif Sigortası Kulesi), İngiltere, Manchester'da bir sigorta şirketinin idare merkezi ofisleri olarak kullanılan bir gökdelen binasıdır. Yapının konuş yeri Manchester şehir merkezinde "Miller Street"tedir. Yapının tasarımına 1958'de planlama izni verilmiş; yapıya 1959'da başlanmış ve 1962'de yapı bitirilmiştir. Yapı ilk yapıldıktan sonra değiştirilmeden 40 yıl kullanılmıştır ama yıllar geçtikçe bakım sorunları gayet artınca 2006'da yapı, yapıların alışılmış enerji kullanımı prensiplerini değiştirmeye yönelik büyük bir renovaysona tabi tutulmuştur.
Arka plan
[değiştir | kaynağı değiştir]
CIS Kulesi kuzeybatı İngiltere'de 19. yy. ortaya çıkıp mal ve hizmet alım-satımlarında halk kütlelerine güç sağlamayı hedef tutan kooperatifçilik akımının çok gösterimli bir sembolü olarak kooperatifçilik akımının sigortacılık-finans sektöründe önemli unsuru olan "Cooperative Insurance Society (Kooperatif Sigortacılık Cemiyeti)" merkez idaresi ve ofis binası kurulması düşünülmüştür 1958'de bu binanın tasarımları hazırlanmış ve planlama izni alınması için Manchester Şehir Konseyine sunulmuştur. Bu bina Amerikan gökdelenlerinden, özellikle Chicago'daki mimarları Skidmore Owings ve Merrill olan Inland Steel Building'den ilham alınarak 118 m yüksekliği olan 25 katlı bir gökdelen şeklinde tasarlandı. Binanın mimarları "Burnett, Tait and Partners" mimarlık şirketinin ortak mimarlarından olan "Gordon Tait" ile kooperatif grubunun mimarı olan G.S. Hay idi. Binanın yapımına 1969'da başlandı ve bina 1962'd4 bitirilip CIS kurumunun idare ve ofis binası olarak hizmete girdi.[1]
Yapıldığı yılda bu bina Avrupa'da (Milano'daki "Pirelli Building" ve Madrid'deki "Torre De Madrid" gökdelenlerinden sonra üçüncü yüksek yapı oldu. O zamana kadar Manchester'da en yüksek yapı olan 75 m yüksekliğindeki Manchester Town Hall kulesinin yüksekliğini aştı. Aynı zamanda Birleşik Krallık'ta en yüksek yapı olan Londra'daki "Shell Building"den daha yüksek olup Birleşik Krallık'ın en yüksek binası oldu. Ama ertesi yıl Londra'da daha yüksek Milbank Tower yapılması ile bu özelliğini kaybetti. Buna rağmen 2006'da Birmingham'da Holloway Circus Tower bitirilene kadar tam 46 yıl Birleşik Krallık'ta Londra dışında bulunan en yüksek yapı olma niteliğını ve aynı yıl Beetham Tower, Manchester bitirilmesi ile Manchester'in en yüksek binası olma niteliğini de korumuştur.
CIS Kulesi İngiltere'de İngiliz mimarisinin en önemli örneklerini sınıflayan ve onların korunması ile yükümlü "English Heritage" tarafından 1960'lı yıllarda Manchester'da yapılan yapıların en iyisi ve yüksek modernist yapıların çok güzel bir örneği olarak görülmüştür. CIS Kulesi 1995'te korunması gereken binalar arasına "2 No. Liste" içine alınmıştır.[2]
Mimarisi
[değiştir | kaynağı değiştir]Yapı 25 katlıdır. İlk 5 kat bir kaide bloku gibi olup bu kaide daha enli ve daha geniş bir podyum gibidir. Bu 5 kat podyum üstünde 20 katlı kule ofis bloku bulunur. Bu ofis blokunun çelik iskeleti bulunmaktadır ve dış duvarları üsten asılmış camdan olup giydirme cephe niteliğindedir. Ofis blokunun katları bina dışında siyah emayeli çelikten yapılan çizgiler halinde belirlenmişlerdir. Ofis bloku yapı elemanları olan emayeli çelik, cam ve alüminyum Manchester'in kirli atmosferinde dayanıklı olmalarından dolayı seçilmişlerdi. Kulenin bir tarafında betondan yapılmış içinde asansörler ve acil durumlar için merdivenler olan "hizmet kısmı (service shaft)" bulunmaktadır. Bu hizmet kısmı ofis blokundan biraz daha yüksektir ve üstünde iki sıra "air-conditioning" için hava delikleri bulunmaktadır. Betondan yapılmış hizmet kısmının dış duvarları 14 milyon 1 santimetrekare gri camdan oluşan mozaik kareler ile kaplanmıştır ve bu mozaikler dolayısıyla bina duvarının titrek parıltılar göstermesi planlanmıştır.
Yapının zemin katında girişi 6 sütundan oluşmaktadır. Giriş salonunun arka duvarının tümü "William George Morris" tarafından yapılmış bronz renkli fibercamdan yapılmış bir abstre model rölyef bulunmaktadır. Binadaki ofis katları genellikle açık-ofis prensiplerine uyulup oda ve koridorlara ayrılmamıştır. Ancak üst idarecilerinin bulunduğu kısımlar "tik ağacı" ve "kiraz ağacı" tahtalarından yapılmış duvar gibi yüksek paravanalarla ayrılmışlardır.
Renovasyon
[değiştir | kaynağı değiştir]Yapının hizmete girmesinden 6 ay geçmeden "hizmet kısmını" kaplayan mozaik karolar sorun yaratmaya başladı. Betondan yapılmış bu kısım sıcak ve soğukta genişleyip daralmakta idi ve mozaik karolar arasında genişleme aralıkları bulunmadığı için bu da karoların düşmesine neden olmaktaydı. Ayrıca beton da zaman geçtikçe sertlik niteliğini kaybedip ufalanmaktaydı ve bu da karoların düşmesine bir diğer neden olmakta idi. Yıllar boyunca hizmet kısmından düşen karolar ve bu karoların tekrar geriye takılması büyük bakım sorunları yaratmaya devam etti ve son yıllarda betonun ufalanması daha da büyük sorun yaratmaya başladı. Binanın korunması için "2 Nolu Liste" konulması da bu bakımın daha da karmaşık bürokratik engellerle karşılaşmasına yol açtı ve bakım için özel izinler çıkması gereği, sorunu daha da zorlaştırdı.
20. yy. sonlarından ve 21. yy. başlarından binaların enerji kullanımı ve enerji tasarrufu radikal çözümler isteyen bir sorun olarak görünmeye başlamıştı. CIS Kulesi'nin sahipleri binanın bakım sorunlarına ve enerji sorunlarına da birlikte çözüm vermeye karar verdiler. 2006 yılında CIS kulesi sahipleri bu çözümleri sağlayacak renovasyon süreçlerini başlattılar. Bunun başında binanın "hizmet kısmı"nın duvarlarının yeniden kaplanması geldi. Binanın "hizmet kısmı" duvarlarının güneş enerjisini elektriğe çevirecek karo şeklinde "fotovoltaik panel"lerle kaplanmasına karar verildi. Bunun için mimarlık şirketi "Arup"; "yeşil enerji" çözümleri sağlayan "Solarcentury" adlı şirket ve fotovoltaik karo paneller üreticisi "Sharp Electronics"ten sağlanan projeler ve malzemelerle "Hizmet Kısmı" cepheleri "mavi renkli" fotovoltaik karolar ile kaplandı. Bu proje £5,5 milyon tuttu ve bu fonun bir kısmı "yeşil enerji"yi teşvik etmek isteyen kamu kuruluşlarından sağlandı. Böylece bu yeni enerji üreten cepheden yılda yaklaşık 190 bin Kwh elektrik üretilip binaya enerji kullanma katkısı sağlandı. Bununla da yetinilmeyip görülmeyen bir başka elektrik enerji elde edilmesi mümkün oldu. Binanın çatısına 24 adet rüzgar değirmeni kurularak bunlardan rüzgardan elektrik üretimi ile de binanın elektrik tüketimine %10 ek enerji de sağlandı.[3]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ marvellous modern icons, Manchester Modernists Society, 31 Ekim 2011, 5 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 6 Ocak 2012
- ^ Cooperative Insurance Society, Manchester, Listed Buildings Online, 31 Ekim 2011, 18 Ekim 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 6 Ocak 2012
- ^ UK's CIS Solar Tower garners 390-kilowatts from the sun, Engadget, 21 Nisan 2007, erişim tarihi: 30 Kasım 2011[ölü/kırık bağlantı]
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]
- CIS_Kulesi, Manchester hakkında bilgiler16 Nisan 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)
- "Koruma Listesindeki Yapılar Online" websitesinde "CIS Kulesi" maddesi 18 Ekim 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)