Kannede

	Canada
	; Kaarte van Kannede
	Baosisgegevens
Officiële laanstael	Engels en Fraans
Heufdstad	Ottawa
Regeringsvorm	Parlementaire monarchie
Geleuf	Kristelik 77%
	Geografie en bevolking
Oppervlakte; - waeter	9.984.670 km² ; 8,62%
Inwoners; - Dichthied	32,2 miljoen; 4 inw./km²
Koordinaten	56° 0′ N, 105° 0′ W
	Overige
Volkslied	O Canada
Muntienhied	Kannedese dollar (CAD)
Tiedzone	−3½ tot −8
Nationaole feestdag	1 juli
Web \| Kode \| Til.	.ca \| CAN \| 1

Zie ok Kannede (deurstuurpagina) veur aandere betekenissen.

Kannede (Fraans en Engels: Canada) is een laand in et noordelike diel van Noord-Amerike. An de zuudkaante wodt et begreensd deur de Verienigde Staoten van Amerike, an de oostkaante deur de Atlantische Oceaan, an de westkaante deur et Amerikaanse Alaska en de Stille Oceaan en in et noorden deur de Arctische Oceaan. De naeme Kannede komt van et Indiaanse Kanata (= nederzetting). De heufdstad van Kannede is Ottawa. De grootste steden bin Toronto en Montreal. Et staotsheufd van Kannede is de Britse keuning Charles III, vertegenwoordigd in Kannede deur de Gouverneur-Generaol. Kannede is lid van et Gemienebest van Naosies. De heufdreligie van Kannede is et kristendom (77%).

Tael

Kannede as gehiel is officieel twietaelig, hoewel d'r buten de federaole overhied omme niet zovule van te marken is. De Québécois praoten een vortzetting van et Fraans van de 17e en 18e ieuw, mar in tegenstelling tot wat mit et Afrikaans gebeurd is, hebben ze vaastehullen an dezelde standerdtael as aandere Fraanstaelige gebieden zoas Fraankriek, westelik Zwitserlaand of Wallonië. Sund de jaoren is d'r is een scharpe poletieke scheiding ontstaon tussen et Fraanstaelige Quebec en de Engelstaelige perveensies, et was zels zo slim dat d'r in Quebec twie referenda west hebben waor de onofhanakelikhied van Quebec mar nipt ofwezen wodde. In een antal Engelstaelige perveensies, zoas Ontario en Manitoba, wonen een protte Fraanstaelige gemienschoppen en Ni'j-Brunswiek is de ienigste officieel twietaelige perveensie mit ongeveer een dadde van de bevolking die Fraanstaelig is. In Ni'jvunnenlaand wodde in Fraanse viskersdörpen Fraans spreuken. D'r wodden pogings onderneumen de pesisie van t Fraans in Ni'jvunnenlaand te verbeteren, onder aandere deur onderwies in t Fraans te geven.

Naost t Fraans en Engels bin d'r in Kannede 11 zogenaemde Indiaanse- en Inuittaelen die bestaon uut meer as 65 verschillende dialekten.^[1] Hiervan hebben allienig et Kree, Inuktitut en Ojibwe een groep van spreker die de tael vloeiend spreken om et op termien te behoolden. Verschillende inheemse taelen hebben een officiële staotus in de Noordwestelike Territoria. Inuktitut is de belangriekste tael in Nunavut en is ien van de drie officiële taelen in et gebied.

Geografie

Klimaot

Grote dielen van Kannede kennen slim koolde winters mit tempereturen die in et noorden en op de prairies riegelmaotig onder de -40° Celsius kommen. Een uutzundering bin de kustgebieden in Brits-Columbia mit milde en regenachtige winters.

Zoemers kunnen in grote dielen van Kannede, veural et zuden, opvalend waarm wezen en vaeke vochtig. De gemiddeld waarmste steden in Kannede bin Vancouver, Victoria en Windsor, de meerst zudelik legen stad. Een klein woestiengebied in de wienstreek Okanagan, in et zuden van Brits-Columbia. Et uterste zuden van Ontario is een uutloper van de zogenaemde Tornado alley vanuut de Verienigde Staoten, een gebied waor vaeke tornado’s veukommen.

Perveensies

Et laand is onderverdield in 10 perveensies en drie territoria, die rechtstreeks deur de regering van et laand bestuurd wodden. Disse territoria bin dunbevolkt.

De tien perveensies bin: Alberta - Brits-Kolumbia - Manitoba - Ni'j-Brunswiek - Ni'jvunnenlaand en Labrador - Ni'j-Schotlaand - Ontario - Prins Edwardeilaand - Quebec - Saskatchewan
En de territoria: Noordwestelike Territoria (mit de Kannedese Arktische Eilanen d'r bi'j) - Nunavut - Yukon.

Veur et territorium Nunavut gellen liekewel dezelde riegels as veur een perveensie. Et gebied wodt veurnaemelik bewoond deur Eskimo's (of Inuit), ien van de oorspronkelike bevolkingsgroepen van Kannede.

Steden

De heufdstad van Kannede is Ottawa.

De grootste steden bin Toronto en Montreal.

Inkelde aandere steden bin:

Besehenswårdigheden

L'Anse aux Meadows
Nasionaol park Nahanni
Perveensiaol park Dinosaur
Kluane/Wrangell-St. Elias/Glacier Bay/Tatshenshini-Alsek (gedieltelik in de Verienigde Staoten van Amerike)
SGaang Gwaii (Anthony Island)
Head-Smashed-In Buffalo Jump
Nasionaol park Wood Buffalo
Parken in 't Kannedese Rotsgebargte (ok wel Rocky Mountains nuumd); Burgess-schaolie, vrogger apat op de Wereldarfgoedliest, is onderdiel van dit gebied
Historische wiek van Quebec
Nasionaol park Gros Morne
De oolde stad Lunenburg
Waterton-Glacier internasionaol vri'jhiedsparks (gedieltelik in de Verienigde Staoten van Amerike)
Miguasha Park

Nasionaole feestdag

De nasionaole feestdag van Kannede is 1 juli: Canada Day, de dag waorop in 1867 de Konfederaosie van Kannede (Dominion of Canada) tot staand kwam. De feestdag wodde eerst Dominion Day nuumd en wodde in 1879 veur et eerst vierd. Sund 1982 is de hudige naeme in gebruuk.

Canada Day wodt vaeke uutbundig vierd mit optochten en vuurwark. In Ottawa bin d'r evenementen rondomme de parlementsgebouwen.