Cwate costés del Daegne
Les cwate costés del Daegne (on dit eto: les cwate ponts cardinås), c' est les cwate direccions ki permetèt di rtrover s' voye sol Daegne, et ki sont lomés d' après les plaeces kel solea s' leve, et s' coûtchî.
- Li costé kel solea s' leve si lome li "Levant" ou Ess.
- Li costé kel solo est metou al mitan del djournêye si lome "Nonne" ou "Midi" ou "Sud"
- Li costé kel solea s' coûtche si lome li "Coûtchant" ou "Ouwess".
- Li costé kel solea n' î va måy si lome "Bijhe" ou "Nôr".
So ene mape, Bijhe est metou å dzeu, Nonne å dzo, li Levant a droete, li Coûtchant a hintche.
Les costés del Daegne siervèt eto po lomer les vints.
Sacwants nos d' plaeces del Walonreye ont-st a vey avou les cwate costés del Daegne
Sinonimeye do Levant
[candjî | candjî l’ côde wiki]On dit :
Sacwants d' ces mots la polnut esse eployî po lomer l' pikete do djoû. "Ponant" et "solo boutant" ni sont waire boutåves, ca c' est des emacralés mots.
Sinonimeye di Nonne
[candjî | candjî l’ côde wiki]On dit :
Les nos d' plaeces sont-st assoçnés avou des teréns metous a Nonne :
Sinonimeye pol Coûtchant.
[candjî | candjî l’ côde wiki]On dit :
- å Coûtchant.
- a solea coûtchant, a slo coûtchant.
- a Solea-djus.
- a l' Ouwess.
- a slo moussant.
- a slo boutant.
- a slo ombrant.
Sacwants d' ces mots la polnut esse eployî po lomer l' pikete do djoû. "A slo boutant", c' est des emacralé mot (e sacwantès plaeces, i vout dire li Levant, a ds ôtès plaeces li Coûtchant).
Sinonimeye po Bijhe.
[candjî | candjî l’ côde wiki]On dit :
D' ene måjhon metowe avou l' divanteure u l' volé a Bijhe, on dit k' elle est evierlûwe. Les nos d' plaeces sont-st assoçnés avou des teréns metous a Nonne :
Les ponts dléreces
[candjî | candjî l’ côde wiki]- so Bijhe levantrce (on dit eto : å Nôr-Ess, so Hôte Bijhe).
- so Bijhe coûtchantece (on dit eto : å Nôr-Ouwess, u so Schoice).
- so Nonne levantrece (on dit eto : å Sud-Ess u so Lorinne).
- so Nonne coûtchantrece (on dit eto : å Sud-Ouwess u so France).