Fosfora pentaoksido

Fosfora pentaoksido
Plata kemia strukturo de la Fosfora pentaoksido
Tridimensia kemia strukturo de la Fosfora pentaoksido
Alternativa(j) nomo(j)
Difosforpentaoksido Fosfata anhidrido
Kemia formulo	P4O10
CAS-numero-kodo	1314-56-3
ChemSpider kodo	14128
PubChem-kodo	14812
Fizikaj proprecoj
Aspekto	blanka senodora delikva solidaĵo
Molmaso	283,885 g·mol−1
Denseco	2,39g cm−3
Fandpunkto	300 °C
Bolpunkto	580 °C
Ekflama temperaturo	Nebrulema
Solvebleco	Akvo:reakcias
Mortiga dozo (LD50)	1217 mg/kg (buŝe)
Sekurecaj Indikoj
Riskoj	R35 R50 R51
Sekureco	S22 S26 S45
Pridanĝeraj indikoj
Danĝero C Koroda T+ Venena Xn Noca por la sano
GHS Damaĝo Piktogramo
GHS Signalvorto	Damaĝa substanco
GHS Deklaroj pri damaĝoj	H314, H318, H330
GHS Deklaroj pri antaŭgardoj	P260, P264, P271, P280, P284, P301+330+331, P303+361+353, P304+340, P305+351+338, P310, P320, P321, P363, P403+233, P405, P501
Escepte kiam indikitaj, datumoj estas prezentataj laŭ iliaj normaj kondiĉoj pri temperaturo kaj premo (25 °C kaj 100 kPa)

Fosfora pentaoksido aŭ foje fosfora kvinoksido (molekula formulo P₄O₁₀) estas kemia kombinaĵo el fosforo, ankaŭ konata kiel fosfata anhidrido, blanka, senodora, delikva solidaĵo, uzata kiel potenca sekigaĵo kaj senhidratigagento. Ĝia nomo originas de sia minimuma formulo P₂O₅. Pro siaj senhidratigaj proprecoj, fosfora pentoksido estas alte koroda substanco, irita al okuloj, haŭto kaj mukozaj membranoj. Ĝi neniam fandiĝas kaj kiam temperaturo atinga 360 °C ĝi sublimiĝas. Ĝi facile sorbas humidecon, miksiĝas kun akvo formante fosfatan acidon.

Ĝia plej grava uzo estas por konvertado de primaraj aminoj en nitrilojn. Alternative, kiam kombinita kun karboksilata acido, la rezulto estas la responda anhidrido. Fosfora pentoksido ne estas brulema, sed tiel kiel sulfura trioksido, ĝi eksplode reakcias kun akvo aŭ akvo-enhavaj substancoj kiel ligno aŭ kotono liberigante multe da varmo kaj eĉ fajro.

Amonia valerato varmigita kun fosfora kvinoksido produktas valero-nitrilon.

Sintezoj

Sintezo 1

• Preparado per interagado de fosforo kun oksigeno:

4 +5 ${\mathsf {{\xrightarrow[{\,}]{}}\,}}$

Reakcioj

Reakcio 1

• Fosfora pentaoksido reakcias kun karbona monooksido:

2+10 ${\mathsf {{\xrightarrow[{}]{}}\,}}$4 +10

Reakcio 2

• Kvinoksido de fosforo reakcias kun nitrata acido por doni metafosfatan acidon:

+4 ${\mathsf {{\xrightarrow[{}]{}}\,}}$4+2

Reakcio 3

• Pentaoksido de fosforo reakcias kun perklorata acido por doni metafosfatan acidon:

+4 ${\mathsf {{\xrightarrow[{}]{}}\,}}$4+

Reakcio 4

• Sintezo de fosforila klorido per interagado de fosfora kvinoksido kaj fosfora triklorido:

+8+ ${\mathsf {{\xrightarrow[{\,}]{}}\,}}$12

Reakcio 5

• Reakcio de pentaoksido de fosforo kun 2 molumoj da malvarma akvo:

+2${\mathsf {{\xrightarrow[{}]{}}\,}}$4

Reakcio 6

• Reakcio de pentaoksido de fosforo kun 6 molumoj da malvarma akvo:

+6${\mathsf {{\xrightarrow[{}]{}}\,}}$4

Literaturo

• American Elements
• Chemicalland21
• Science Lab Arkivigite je 2016-04-04 per la retarkivo Wayback Machine
• A Comprehensive Guide to the Hazardous Properties of Chemical Substances
• Sasol Encyclopaedia of Science and Technology
• The Chemistry of Phosphorus: Pergamon Texts in Inorganic Chemistry