Gemfibrozyl

Gemfibrozyl
Nazewnictwo
	Nomenklatura systematyczna (IUPAC)
	kwas 5-(2,5-dimetylofenoksy)-2,2-dimetylopentanowy
	Inne nazwy i oznaczenia
farm.	łac. gemfibrozilum
	Ogólne informacje
Wzór sumaryczny	C15H22O3
Masa molowa	250,33 g/mol
Wygląd	biały lub prawie biały, woskowaty, krystaliczny proszek
	Identyfikacja
Numer CAS	25812-30-0
PubChem	3463
DrugBank	DB01241
SMILES
	CC1=CC(=C(C=C1)C)OCCCC(C)(C)C(=O)O
InChI
	InChI=1S/C15H22O3/c1-11-6-7-12(2)13(10-11)18-9-5-8-15(3,4)14(16)17/h6-7,10H,5,8-9H2,1-4H3,(H,16,17)
	InChIKey
	HEMJJKBWTPKOJG-UHFFFAOYSA-N
Właściwości
	Rozpuszczalność w wodzie
	0,028 g/l
	w innych rozpuszczalnikach
	dobrze rozpuszczalny w metanolu, bardzo dobrze w dichlorometanie i etanolu
Temperatura topnienia	(62,0 ± 0,5) °C
Temperatura wrzenia	159 °C (0,02 mmHg)
logP	3,4; 4,387
Niebezpieczeństwa
	Karta charakterystyki: dane zewnętrzne firmy Sigma-Aldrich [dostęp 2024-09-02]
	Globalnie zharmonizowany system; klasyfikacji i oznakowania chemikaliów
	Na podstawie podanego źródła
Uwaga
Zwroty H	H302
Zwroty P	P264, P270, P301+P312+P330, P501
Numer RTECS	YV7120000
Dawka śmiertelna	LD50 1414 mg/kg (szczur, drogą pokarmową)
	Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą; stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa)
	Klasyfikacja medyczna
ATC	C10AB04
Stosowanie w ciąży	kategoria C
Farmakokinetyka
Działanie	hipolipemizujące
Okres półtrwania	1,3–1,5 h
Wiązanie z białkami; osocza i tkanek	95%
Metabolizm	wątrobowy
Wydalanie	70% z moczem, 6% z kałem
Uwagi terapeutyczne
Drogi podawania	doustnie
	Multimedia w Wikimedia Commons

Gemfibrozyl (łac. gemfibrozilum) – organiczny związek chemiczny, lek hipolipemiczny. Wpływa normująco na stężenie tłuszczów w osoczu, obniża poziom cholesterolu LDL oraz triglicerydów, zwiększa poziom cholesterolu HDL.

Farmakokinetyka

Gemfibrozyl dobrze wchłania się z przewodu pokarmowego. Największe stężenie w osoczu krwi osiąga po 1–2 godzin. Biologiczny okres półtrwania wynosi około 1,5 godziny.

Wskazania

duże stężenie cholesterolu LDL
hipertrójglicerydemia

Przeciwwskazania

nadwrażliwość na lek
zaburzenia czynności wątroby lub nerek
zmiany mięśniowe o charakterze miopatii

Działania niepożądane

bóle brzucha
nudności
wymioty
biegunka
bóle i zawroty głowy
bóle mięśni i stawów
skórne reakcje alergiczne
zaburzenia snu
zmęczenie
niepokój
zmiany w obrazie krwi

Preparaty

W Polsce żaden preparat zawierający gemfibrozyl nie jest dopuszczony do obrotu (stan na wrzesień 2024)^[6]. Preparaty zawierające tę substancję były uprzednio dostępne pod różnymi nazwami handlowymi, np. Gemfibral, Lipozil.

Dawkowanie

Doustnie. Dawkę oraz częstotliwość przyjmowania leku ustala lekarz. Zwykle 900–1200 mg na dobę w dwóch dawkach podzielonych na pół godziny przed posiłkiem porannym i wieczornym.

Uwagi

Leku nie powinno się stosować u kobiet karmiących piersią.

Przypisy

↑ ^a ^b Farmakopea Polska VIII, Polskie Towarzystwo Farmaceutyczne, Warszawa: Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych, 2008, s. 3491, ISBN 978-83-88157-53-0 .
↑ ^a ^b Gemfibrozil, [w:] Human Metabolome Database [online], Genome Canada, HMDB0015371 [dostęp 2024-09-02] (ang.).
↑ Gemfibrozil, [w:] DrugBank [online], University of Alberta, DB01241 [dostęp 2024-09-02] (ang.).
↑ ^a ^b CRC Handbook of Chemistry and Physics, William M.W.M. Haynes (red.), wyd. 97, Boca Raton: CRC Press, 2016, s. 3-218, ISBN 978-1-4987-5429-3 (ang.).
↑ ^a ^b Gemfibrozil [online], karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich, 17 października 2022, numer katalogowy: G9518 [dostęp 2024-09-02] . (przeczytaj, jeśli nie wyświetla się prawidłowa wersja karty charakterystyki)
↑ Gemfibrozilum, [w:] Rejestr Produktów Lecznicznych, Ministerstwo Zdrowia [dostęp 2024-09-02] , wynik wyszukiwania po nazwie powszechnie stosowanej.

Bibliografia

Indeks leków Medycyny Praktycznej, Kraków: Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, 2005, ISBN 83-7430-006-X .

Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.

[FP8-1] Farmakopea Polska VIII, Polskie Towarzystwo Farmaceutyczne, Warszawa: Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych, 2008, s. 3491, ISBN 978-83-88157-53-0 .

[HMDB-2] Gemfibrozil, [w:] Human Metabolome Database [online], Genome Canada, HMDB0015371 [dostęp 2024-09-02] (ang.).

[DB-3] Gemfibrozil, [w:] DrugBank [online], University of Alberta, DB01241 [dostęp 2024-09-02] (ang.).

[CRC-4] CRC Handbook of Chemistry and Physics, William M.W.M. Haynes (red.), wyd. 97, Boca Raton: CRC Press, 2016, s. 3-218, ISBN 978-1-4987-5429-3 (ang.).

[SA-5] Gemfibrozil [online], karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich, 17 października 2022, numer katalogowy: G9518 [dostęp 2024-09-02] . (przeczytaj, jeśli nie wyświetla się prawidłowa wersja karty charakterystyki)

[6] Gemfibrozilum, [w:] Rejestr Produktów Lecznicznych, Ministerstwo Zdrowia [dostęp 2024-09-02] , wynik wyszukiwania po nazwie powszechnie stosowanej.

[1]

[2]

[4]

[3]

[5]

[6]