Kumul (şehir)
| Kumul (şehir) قۇمۇل, K̡umul, 哈密市 | |
|---|---|
 | |
.png?lang=tr) Kumul'un Sincan Uygur Özerk Bölgesidaki konumu (pembe) | |
| Ülke |  Çin |
| İl | Kumul İli |
| Yüzölçümü | |
| • Toplam | 140.749 km² |
| Rakım | 739 m |
| En yüksek nokta | 744 m (2.440 ft) |
| Nüfus (2007) | |
| • Toplam | 142.112 |
| Zaman dilimi | +8 |
| • Yaz (YSU) | UTC |
| Posta kodu | 839000[1] |
| Alan kodu | 0902 |
Kumul (şehir) (Uygurca: قۇمۇل, Qumul, K̡umul, Çince: 哈密市; pinyin: Hāmì shì) Çin Halk Cumhuriyetinde Sincan Uygur Özerk Bölgesi'nin güneyinde İpek Yolu'nun Taklamakan kuzeydoğu güzergâhı üzerinde yer alan tarihi bir vaha şehridir.
Kumul, Çin'de ünlü Hami kavunları (Çince: 哈密瓜; Hāmì guā) ile tanılır.
Tarihi
[değiştir | kaynağı değiştir]Diğer verilen isimler: Ha-mi-hsien, Komul, Chamil, Ha-mi-ch'eng-chen, Kamil, Ha-mi-chen, Qomul, Kumul, Khamil, Koumoul, Ha-mi-shih, Qumul ve Kha-mi.[2]
Portekizli Yezit Benedict Goës ve İtalyan Matteo Ricci 1615 yılında gezilerinde adını Camul kaydetmişlerdir. En eski doğrulanmış Çince adı Kūnmò 昆莫; Han Hanedanı kayıtlarında Yīwú 伊吾 veya Yīwúlú 伊吾卢; Tang Hanedanı zamanında Yīzhōu 伊州; Yuan Hanedanı zamanında Moğolca Qamil, Çince yazıya çevirisi Hāmìlì 哈密力, Ming Hanedanı zamanında Qumul, Hāmì 哈密 olarak bilinir.
Tunç çağından veya erken Demir çağından kalma (焉不拉克文化; Yanbulake wenhua) Yanbulak-kültürüne ait Yanbulak mezarları (Çince: 焉不拉克古墓群; Yanbulake gumuqun veya 焉不拉克墓地; Yanbulake mudi) buradadır.[3] Ayrıca çok eski bir budist tapınak kalıntıları Baiyang He (白杨河) nehrinin batı yakasında, Baiyanggou cun (白杨沟村) köyündedir.
1697 - 1930 yılları arasında hüküm sürmüş dokuz müslüman Hanlardan yedinci ve dokuzuncu Hanların türbeleri Kumul şehrinin ortalama bir kilometre güneybatısındadır.
Coğrafya ve İklim
[değiştir | kaynağı değiştir]Turfan gibi, Kumul ortalama deniz seviyesinden 200 metre altında ve İklimi aşırı farklı olup, yazın en yüksek sıcaklık 43 °C ve kışın ise en düşük sıcaklık -32 °C arasındadır.
Ekonomi
[değiştir | kaynağı değiştir]Bir araştırmaya göre Sincan Özerk bölgesinde ve Kumul'da 27 çeşit Karpuz yetişir, bunlardan en önemlisi beyaz ve siyah karpuz'dur. Ayrıca yeni karpuz türleri türetilmiştir.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]Notlar
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Area Code and Postal Code in Xinjiang Uygur Autonomous Region 28 Temmuz 2012 tarihinde Archive.is sitesinde arşivlendi (İngilizce)
- ^ Hami, China Page 17 Eylül 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)
- ^ [1] (Çince)
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Kumul şehir planı 10 Mayıs 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Çince)
- TÜRKLERİN ANA YURTLARINDAN BİRİ KUMUL (HAMİ) VE KUMUL KELİMESİNİN ETİMOLOJİSİ HAKKINDA
