Muaji
Muaji është një njësi kohore prej rreth tridhjetë ditësh, e lidhur me fazat e Hënës. Zakonisht emrat e muajve, në shumicën e gjuhëve, janë përshtatur sipas emrave të zotërave, emrave të festave apo kohrave të ndryshme të të mbjellurave apo të korrurave.
Muajt e kalendarit gregorian
[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]- Janar Me 31 Ditë 1900-2099
- Shkurt Me 28-29 Ditë 1900-2099-1904-2096
- Mars Me 31 Ditë 1900-2099
- Prill Me 30 Ditë 1900-2099
- Maj Me 31 Ditë 1900-2099
- Qershor Me 30 Ditë 1900-2099
- Korrik Me 31 Ditë 1900-2099
- Gusht Me 31 Ditë 1900-2099
- Shtator Me 30 Ditë 1900-2099
- Tetor Me 31 Ditë 1900-2099
- Nëntor Me 30 Ditë 1900-2099
- Dhjetor Me 31 Ditë 1900-2099
| Emrat e mujave dhe radhitja e tyre tek disa popuj | |||||||||||||
| Grekët e vjetër | Romakët | Karli i Madh | Rev. francez | Jahudit | Arabët | Turqët | |||||||
| Poseideon | (6) | Ianuarius | (11) | Wintarmanth | (1) | Nivôse | (4) | Shebat | (5) | Muharrem | (1) | Ocak | (1) |
| Gamelion | (7)a | Februarius | (12) | Hornung | (2)n | Pluvîôs | (5) | Adar | (6) | Sefer | (2) | Şubat | (2) |
| Anthesterion | (8)b | Martius | (1) | Lenunmanoth | (3) | Ventôs | (6) | Nisan | (7) | Rebiul-evvel | (3) | Mart | (3) |
| Elaphrbolion | (9)c | Aprilis | (2) | Ostarmanoth | (4) | Germinal | (7) | Ijar | (8) | Rebiul-akhar | (4) | Nisan | (4) |
| Mounychion | (10)d | Maius | (3) | Wunnimanoth | (5)o | Florěal | (8) | Sivan | (9) | Xhumadel-ula | (5) | Mayıs | (5) |
| Thargelion | (11)e | Iuniuš | (4) | Brâchmanoth | (6) | Praíríal | (9) | Tammuz | (10) | Xhumadel-akhar | (6) | Haziran | (6) |
| Skirophorion | (12)f | Quintilis | (5)l | Hewimanoth | (7) | Messidor | (10) | Ab | (11) | Rexheb | (7) | Temmuz | (7) |
| Hekatombaion | (1)g | Sextilis | (6)m | Aranmanoth | (8)p | Thermidor | (11) | Elul | (12) | Shaban | (8) | Ağustos | (8) |
| Matageitnion | (2)h | September | (7) | Witumanoth | (9)r | Fructidor | (12) | Tishri | (1) | Ramadan | (9) | Eylül | (9) |
| Boedromion | (3)i | October | (8) | Windumemanoth | (10)s | Vendémíaíre | (1) | Mar-Çeshvan | (2) | Shevval | (10) | Ekim | (10) |
| Pyanepsion | (4)j | November | (9) | Herbistmanoth | (11) | Brumaíre | (2) | Kislev | (3) | Dhul-kade | (11) | Kasım | (11) |
| Maimakterion | (5)k | December | (10) | Heilagmanoth | (12) | Frímaíre | (3) | Tehet | (4) | Dhul-hixhxhe | (12) | Aralık | (12) |
| Shënim: Kalendari i jahudive dhe ai arab janë të lidhur me vitet e hënës, për këtë nuk i përgjegjen kohës matëse tek ne. Te kalendari i Revulucionit francez, i përdorur nga 22 shtatori 1792 deri më 1 janar 1806, filimi i muajit përkatës me kalendarin tonë gjendet në mes të datave 19 dhe 23. a) Muaji i martesave (kurorëzimeve); b) Festa e luleve; c)Festa e Artemies; d)Festa e Artemies së Moniahës tek Athina; e) Feta e para të korrurave; f)Festa për hir të Athinës, për hir të së cilës bartej skira - ombrella e diellit; g) Festa e flijimit (kurbanit); h)Festa e vendosjes së Apollonit nga Delosi në Lykene; i) Festënderimi për Apollon ndihmësin; j) Festa e zierjes së fasules (për hir të Apollonit); k) Muaji i vërshimit, kur u nderua Zoti; l) sipas J.Cesarit, kthyer në Julius; m) ndryshuar sipas pasuesit të Cezarit, Augustus; o) Muaji i fushës; p)Muaji i korrjeve; r) Muaji i drurit (druvarve); s)Muaji i verës. | |||||||||||||
| Formati i datës vendos formën, në të cilën do të pasqyrohet Data dhe Ora. | |||||
| Mijëvjeçar | Shekull | Dekadë | Vit | Muaj | Javë |
| Ditë | Orë | Minutë | Sekondë | Millisekondë | |
| Ngjarjet e një dekade Dekadat nga 1290 p.e.re deri më sot |
Ngjarjet e një viti Çdo vit nga 400 p.e.re deri më sot |
Përvjetorë historikë Të gjitha ditët e një viti | |||
| Kronologjia është strukturimi i kohës. | |||||
| Kozmologjia merret me zhvillimin kohor të universit. | |||||
| Historia e tokës ndahet në Gjeologjinë historike dhe në Shkallën kohore të gjeologjisë. | |||||
| Historia e natyrës analizon nëpërmjet Paleontologjisë qëniet e gjalla dhe rrethanat e tyre të jetesës. | |||||