Çok bacaklılar

Çok bacaklılar Yaşadığı dönem aralığı: 423-0 myö Pridoli-Günümüz  PreЄ Є O S D C P T J K Pg N
Lithobius forficatus, bir çıyan türü
Biyolojik sınıflandırma
Âlem: Hayvan Şube: Arthropoda Alt şube: Myriapoda Latreille, 1802
Sınıflar
Chilopoda Diplopoda Pauropoda Symphyla †Arthropleuridea

Çok bacaklılar (Myriapoda), eklem bacaklılar (Arthropoda) şubesinin bir alt şubesidir. Yaklaşık 13.000 türü vardır ve tamamı karada yaşarlar. Myriad sözcüğü Yunanca 10.000 anlamına gelir. Myriapoda adı ayak adetlerinin çokluğuna binaen verilmiştir. Türün ayak adedi genellikle 10 - 750 arasında değişir. Ondan az ayaklı olanlarına da rastlanılır. Bir çift antenleri ve basit yapılı gözleri vardır.

Tachypodoiulus niger, Bir Kırkayak

Çıyan ile kırkayak en bilinenleridir. Kırkayakta her boğumda iki çift bacak varken, çıyan'da bir bacak bulunması ve kırkayağın çok yavaş hareket edebilmesi bu ikisini ayırt eder. Zararlılarla beslenen ve daha hızlı olan çıyan ise zehirli olsa da çoğu insan derisini delemez, oldukça utangaçtır iri boyları ezildiğinde ya da tutulduğunda ısırabilir. Kırkayak ise çürükçül ve zehirsizdir, sokmaz ya da ısırmaz. Kırkayaklar normal ortamlarından soğuk ve yağışlı havada ya da baharda yumurtadan yeni çıktıklarında çıyanlar ise genellikle aşırı kuru ılıman havalarda evlerin çatlakları ve kuytu köşelerine gizlenebilir. Genellikle boş zemin konutlarda görülür rahatsız olunca terkederler. Yiyecek ve eşyalara zararlı değillerdir fakat varlıkları nahoştur. Tehlike anında kıvrılarak ölü taklidi yapan kırkayakın iri cinsleri bu durumda iken cilt porelerinden hafif bir allerjen salgılayabilir. Göze ve ağza değerse suyla yıkanmalıdır.

Ayrıca bakınız

• Miriapodoloji