Pneumatic

Estructura d'un pneumatic sens cambra: 1- cencha d'acièr en sens longitudinal; 2- estructura radiala; 3- fil de férre; 4. jelha; 5- benda de rodament; 6- paret lateral; 7- talon.

vista parciala d'un pneumatic d'una auto.

Un pneumatic (del grèc πνευματικός, relatiu al pulmon) es una pèça de forma torica facha de cauchó (natural o artificial) plaçada sus las ròdas dels veïculs o maquinas amb per foncion de permetre un contacte adaptat amb la superfícia mercé a la friccion.

Los pneumatics se compausan generalament de doas partidas: la cambra d'aire a l'interior e la capa que l'envolopa a l'interior; mas se desvolopèt dempuèi de pneumatics sens cambra o pus exactament amb cambra integrada a la capa (qu'assegura l'estanqueïtat).

Los pneumatics pòdon èsser de divèrses tipes e dimensions, e equipan totes tipes de veïculs dels mai pichons per las bicicletas fins als mai gròsses per de maquinas especialas. Generalament son formats per divèrsas sisas de materials diferents e pòdon èsser renforçats de cables: dins aquel cas, e lor orientacion per las automobilas es radiala.

Istòria

En 1887, lo veterinari e inventor escocés John Boyd Dunlop desvolopèt lo primièr pneumatic amb cambra d'aire pel tricicle que son filh de nòu ans utilizava per anar a l'escòla per las carrièras irregularas de Belfast. Per resòlvre lo problèma dels subresauts del tricicle, Dunlop conflèt de tubes de cauchó amb una pompa d'aire per conflar los balons; e los envolopèt amb una tela per los aparar e los fixèt sus las jelhas de las ròdas del tricicle. Fins alara, la majoritat de las ròdas avián de jelhas de caochó massissa, mas los pneumatics permetián una marcha notablament pus lenta. Dunlop desvolopèt l'idèa e brevetèt lo pneumatic amb cambra lo 7 de decembre de 1888. Pasmens, dos ans aprèp que li foguèt concedit lo brevet, Dunlop foguèt informat oficialament qu'aquel èra contestat per l'inventor escocés Robert William Thomson, qu'aviá brevetat l'idèa en França en 1847 e als Estats Units d'America en 1891. Dunlop ganhèt una batalha legala contra Robert William Thomson e tornèt validar lo brevet.

Lo desvolopament del pneumatic amb cambra de Dunlop arribèt en un moment crucial pendent l'expansion del transpòrt terrèstre, amb la construccion de nòvas bicicletas e automobilas.

Tipes de pneumatics

Pneumatic de bicicleta.

Existisson dos tipes de pneumatics, classificats segon lor construccion:

• Diagonals: dins sa construccion las diferentas sisas de material son fixadas en diagonala, las unas subre las autres.
• Radials: dins aquela construccion las sisas de material son fixadas las unas subre las autres en linha drecha, sens biais. Aquel sistema permet de donar la mai granda estabilitat e resisténcia a la capa.
• Autoportant: dins aquela construccion las sisas de material son fixadas unas sus las autres en linha drecha, sense biais, tanben suls flancs. Aquel sistèma permet de donar una mai granda resisténcia a la capa al contrari es mens confortable tot en essent pus rigida. S'utiliza per de veïculs esportius e a l'avantatge de poder rodar sens pression d'aire a una velocitat limitada sense pèrdre sa forma.

E segon sa cambra i a dos tipes de pneumatics:

• Pneumatics tubetype: aqueles qu'utilizan una cambra e una jelha especifica. Se pòdan montar sens cambra. S'utilizan per qualques 4x4 e veïculs agricòlas.
• Pneumatics tubeless o sens cambra: aqueles pneumatics an pas de cambra. Per evitar la pèrda d'aire an una partida en l'interior del pneumatic nomenada talon qu'a coma d'anèls d'acièr a l'interior qu'evitan que se sorta de la jelha. La jelha deu èsser especifica per aqueles pneumatics. S'utiliza practicament per totas las automobilas.

Dimensions e còdes

135/80 R 14 80P: 135 millimètres de larg; 80% de perfil; pneumatic radial; 14 poces; 450 kg de carga maximala; 150 km/h de velocitat maximala.

Las dimensions dels pneumatics se representan del biais seguent:

225/50R16 91W

Ont:

• Lo primièr nombre identifica la largor de seccion (de flanc a flanc) de l'envolopa, exprimit en millimètres.
• Lo segond nombre es lo perfil, o lo naut del costat interior de la capa, e s'exprimís dins lo percentatge de larg de la capa que correspond al flanc de la capa.
• L'"R" indica que la construccion de la carcassa del pneumatic es de tipe radial. Se al contrari la construccion èra de tipe diagonal s'utilizariá lo simbòl "-".
• Lo tresen nombre es lo diamètre de la circonferéncia interior del pneumatic en poces.
• Lo quatren nombre indica l'indici de carga del pneumatic. Aquel indici se referís per de taulas ont se reculhisson las equivaléncias en kg d'aquel meteis. Per l'exemple l'indeci "91" equival a 615 kg per envolopa.
• Fin finala, la letra indica la velocitat maxima ont lo pneumatic poiriá circular sens se trencar o se damatjar. Cada letra equival a una velocitat; per exemple lo còde "W" supausa una velocitat de fins a 270 km/h.

Dins las indicacions suls costats dels pneumatics tanben se pòt legir la data de fabricacion. Al costat de l'indicacion DOT, una gravacion de quatre chifras indica quand foguèt creat: los dos primièrs nombres indican la setmana de l'an, e los dos seguents, l'an de fabricacion.

70%

Rengs de carga maximala

Còde de carga	Carga maximala (kg)
20	80
30	106
35	121
40	136
45	165
50	190
55	218
60	250
65	290
70	335
75	387
80	450
85	515
90	600
95	690
100	800
105	925
110	1060
115	1215
120	1400

Los còdes se limitan pas a aqueles presents aquí, existisson fòrça autres còdes intermèdis gradals.

Significacion dels còdes d'un pneumatic.

Rengs de velocitat

Simbòl de reng	Velocitat (km/h)
A1	5
A2	10
A3	15
A4	20
A5	25
A6	30
A7	35
A8	40
B	50
C	60
D	65
E	70
F	80
G	90
J	100
K	110
L	120
M	130
N	140
P	150
Q	160
R	170
S	180
T	190
U	200
H	210
V	240
W	270
(W)	Més de 270
Y	300
(Y)	Més de 300
ZR	Més de 240

Principalas industrias fabricantas de pneumatics

• Bridgestone
• Firestone
• Syron
• Continental
• Cooper
• Dunlop
• Goodyear
• Michelin
• Tornel
• Goodrich Corporation
• Pirelli
• Yokohama
• Hankook
• Avante

Ligams extèrnes

• (es)Taula d'equivaléncias entre diferentas mesuras de pneumatics