Safarida dinastio
| Safarida dinastio | ||
|---|---|---|
| Dinastio | ||
| dinastio | ||
| Apero | 861 vd | |
| Fino | 1003 vd | |
| Lando | Saffarid State vd | |
| Religio | sunaismo vd | |
| Dinastiaj rilatoj | ||
| Fondinto | Ya'qub ibn al-Layth al-Saffar vd | |
| Branĉo de | historio de Irano vd | |
| vd | Fonto: Vikidatumoj | |
La Safarida dinastio (perse سلسله صفاریان) estis islama persiigita[1] dinastio el Sistano kiu regis super partoj de orienta Irano, kun ĉefurbo en Zaranĝ (urbo nune en sudokcidenta Afganio).[2][3] Ankaŭ super Granda Ĥorasano, Afganio kaj Baluĉio el 861 al 1003.[4] La dinastio, de Persa origino,[5][6][7][8][9][10] estis fondita de Ja'kub ibn al-Lajth al-Saffar, kiu naskiĝis en 840 en urbeto nome Karnin (Qarnin), kiu estis oriente de Zaranĝ kaj okcidente de Bost, en kio estas nune Afganio - do natura el Sistano kaj loka ajjar, kiu laboris kiel kupraĵisto (ṣaffār) antaŭ iĝi militsenjoro. Li ekhavis kontrolon de la regiono Sistano kaj ekkonkeris plej el Irano kaj Afganio, same kiel partojn de Pakistano, Taĝikio kaj Uzbekio.
La Safaridoj uzis siajn ĉefurbon Zaranĝ kiel bazo por agresema etendo orienten kaj okcidenten. Ili unue invadis la areojn sude de Hindukuŝo en Afganio kaj poste superis la persan Tahiridan dinastion, aligante Ĥorasanon en 873. Je la tempo de la morto de Jakubo, li estis konkerinta la Kabulan Valon, Sindon, Baktrion, Makran (Baluĉio), Kermanon, Farson, Ĥorasanon, kaj preskaŭ atingis Bagdadon sed poste suferis malvenkon fare de Abasidoj.[4]
La Safarida imperio ne daŭris longe post la morto de Ja'kub. Lia frato kaj sukcedanto, Amr bin Laith, estis venkita ĉe la Batalo de Balĥo kontraŭ Ismail Samani en 900. Amr bin Laith estis devigita redoni plej el siaj teritorioj al la novaj regantoj. La Safaridoj estis sekve limigitaj al sia kerno de Sistano, kaj ties rolo estis limigita al tiu de vasaloj de Samanidoj kaj de ties sukcedantoj.
Referencoj
[redakti | redakti fonton]- ↑ The Islamization of Central Asia in the Samanid era and the reshaping of the Muslim world, D.G. Tor, Bulletin of the School of Oriental and African Studies, University of London , Vol. 72, No. 2 (2009), 281;"The Saffārids were the first of the Persianate dynasties to arise from the remains of the politically moribund ʿAbbāsid caliphate".
- ↑ The Cambridge History of Iran, de Richard Nelson Frye, William Bayne Fisher, John Andrew Boyle (Cambridge University Press, 1975: ISBN 0-521-20093-8), pg. 121.
- ↑ The Encyclopedia of World History, eld. Peter N. Stearns kaj William Leonard Langer (Houghton Mifflin, 2001), 115.
- ↑ 4,0 4,1 Clifford Edmund Bosworth, Encyclopædia Iranica SAFFARIDS
- ↑ "First, the Saffarid amirs and maliks were rulers of Persian stock who for centuries championed the cause of the underdog against the might of the Abbasid caliphs." -- Savory, Roger M.. "The History of the Saffarids of Sistan and the Maliks of Nimruz (247/861 to 949/1542-3)." The Journal of the American Oriental Society. 1996
- ↑ "The provincial Persian Ya'kub, on the other hand, rejoiced in his plebeian origins, denounced the Abbasids as usurpers, and regarded both the caliphs and such governors from aristocratic Arab families as the Tahirids with contempt". -- Ya'kub b. al-Layth al Saffar, C.E. Bosworth, The Encyclopaedia of Islam, Vol. XI, p 255
- ↑ Saffarids: A Persian dynasty.....", Encyclopedia of Arabic Literature, Volume 2, edited by Julie Scott Meisami, Paul Starkey, p 674
- ↑ "There were many local Persian dynasties, including the Tahirids, the Saffarids....", Middle East, Western Asia, and Northern Africa, de Ali Aldosari, p472.
- ↑ "Saffarid, the Coppersmith, the epithet of the founder of this Persian dynasty...", The Arabic Contributions to the English Language: An Historical Dictionary, de Garland Hampton Cannon, p 288.
- ↑ "The Saffarids, the first Persian dynasty, to challenge the Abbasids...", Historical Dictionary of the Ismailis, de Farhad Daftary, p51.