Sokolniccy herbu Nowina

Sokolniccy – ród szlachecki herbu Nowina. Nazwisko wzięli od miejscowości Sokolniki koło Kłecka, gdzie występują w 1284, w osobie Stosza (Kodeks Dyplomatyczny Wielkopolski Nr 531). Ciągły wywód genealogiczny od Wojciecha Sokolnickiego, wzmiankowanego w aktach grodzkich i ziemskich gnieźnieńskich od 1503. Wyznanie rzymskokatolickie. Jedna z gałęzi wielkopolskich otrzymała pruski dziedziczny tytuł hrabiowski. Istnieją liczne gałęzie nieutytułowane tego rodu zarówno w Wielkopolsce, jak i na Mazowszu^[1].

Hrabiowie Sokolniccy

Celestyn Wojciech Sokolnicki (1752-1819) otrzymał reskryptem gabinetowym króla Fryderyka Wilhelma III datowanym w Berlinie 11 kwietnia 1817 (dyplom tamże 9 czerwca 1817) pruski dziedziczny tytuł hrabiowski. Nadanie to było częścią serii dyplomów hrabiowskich pomyślanych, jako pozyskiwanie miejscowych możniejszych rodów wielkopolskich dla pruskiej monarchii. Hrabiowie Sokolniccy ulegali w ciągu kolejnych pokoleń degradacji majątkowej i urzędowej. Prawdopodobnie ostatni męski potomek Celestyna umarł 1968 roku^[2]. Jedynymi ważniejszymi przedstawicielami hrabiowskiego rodu byli:

Celestyn Wojciech Sokolnicki (1752-1819), generał adiutant królewski, stolnik poznański, poseł na Sejm, marszałek konfederacji wielkopolskiej 1794, prezes komisariatu wojskowego departamentu poznańskiego 1806, kawaler Orderu Orła Białego i Orderu św. Stanisława.
Stanisław Sokolnicki (1817-1883), ziemianin i poseł na poznański Sejm.

Herb hrabiów Sokolnickich

W polu błękitnym zawiasa kotłowa srebrna barkiem do dołu, między ramionami której takiż miecz o rękojeści złotej, na opak. Nad koroną hrabiowską ukoronowany hełm z labrami błękitno srebrnymi, na nim, oparta kolanem, noga zbrojna srebrna w bucie czarnym z ostrogą złotą, stopą w lewo.

Koligacje hrabiów Sokolnickich

Hrabiowie Sokolniccy byli skoligaceni z następującymi rodami: Edelmann, Golińscy h. Zabawa, Grube, Laskowscy h. Korab, Mikorscy h. Ostoja, Mycielscy h. Dołęga, Romankiewiczowie h. Drogosław, Rutkowscy h. Pobóg, Skórzewscy h. Drogosław, Suchorzewscy h. Zaremba, Dunin-Wąsowiczowie h. Łabędź, Wolszlegierowie h. własnego, Wantoch-Rekowscy h. własnego, Żerońscy h. Abdank

Dobra rodowe hrabiów Sokolnickich

Jarogniewice (do 1825) i Wziąchów w powiecie kościańskim, Małgów w pow. krotoszyńskim, Pogrzybów (do 1945) w powiecie odolanowskim, Cieśle i Kajewo (do 1945) w powiecie pleszewskim, Kaliszany, Łasków i Rusiec w powiecie wągrowieckim.

Inni przedstawiciele rodu

Benedykt Sokolnicki (1685-1774), bernardyn, reformat i moralista.
Emilian Sokolnicki (1818-1873), powstaniec 1848 i 1863.
Franciszek Ksawery Sokolnicki (1715-1783), podkomorzy kaliski, konfederat barski.
Gabriel Sokolnicki (1626-1688), kasztelan międzyrzecki.
Gabriel Michał Sokolnicki (1877-1975), profesor i rektor Politechniki Lwowskiej.
Henryk Sokolnicki (1891-1981), dyplomata.
Jan Nepomucen Sokolnicki (1753-1798), konsyliarz konfederacji targowickiej i powstaniec kościuszkowski.
Józef Sokolnicki (1776 lub 1777-1846), pułkownik Wojsk Polskich.
Michał Sokolnicki (1760-1816), generał dywizji Wojsk Polskich.
Michał Sokolnicki (1880-1967), działacz niepodległościowy, dyplomata i historyk.
Piotr Sokolnicki (1683-1758), regimentarz, pułkownik wojsk koronnych i chorąży poznański.
Piotr Sokolnicki, poseł na Sejm Wielki, konfederat targowicki i powstaniec 1794.
Tadeusz Sokolnicki (1792?-1874), ziemianin, powstaniec 1830-31.
Witold Sokolnicki (1906-1968), oficer Wojsk Polskich i Armii Krajowej.

Bibliografia

Borkowski-Dunin Jerzy Sewer, Almanach błękitny, Lwów 1909, s. 867-870.
Borowski Edward, Genealogie niektórych utytułowanych rodów polskich, seria III [w:] "Materiały do Biografii, Genealogii i Heraldyki Polskiej", t. 5, Buenos Aires – Paryż 1971, s. 243, 245, 246.
Blažek Conrad, Preussische Grafen und Freiherren. Ergänzungen (Johann Siebmacher’s Grosses Wappenbuch, Bd. 15), Nürnberg 1886, s. 15, tabl. 10.
Gothaische Genealogisches Taschenbücher der Gräfliche Häuser 1907-1939.
Konarski Szymon, Armorial de la noblesse titree polonaise, Paris 1958, s. 316 (liczna bibliografia).
Ostrowski Juliusz, Księga herbów polskich, Warszawa 1897-1913, s. 360, tabl. 589.
Polski Słownik Biograficzny, t. 40, Warszawa – Kraków 2000, s. 58-93.
Żychliński Teodor, Złota księga szlachty polskiej, t. 3, Poznań 1881, s. 238, 248, 249.

Przypisy

↑ Pochodzenie tych ostatnich od wielkopolskich Nowinów jest jednak dyskusyjne wobec istnienia miejscowej szlachty mazowieckiej z herbem Jastrzębiec, z których niektórzy legitymowali się później z herbem Nowina oraz wątpliwego połączenia obydwu linii wielkopolskiej i mazowieckiej.
↑ Przed wojną istniał w Niemczech zniemczony i spauperyzowany Graf Sokolnicki, którego losy już od połowy lat 20. nie są bliżej znane. Szeroko prowadzone przez Tomasza Lenczewskiego poszukiwania na terenie Niemiec oraz próba wyświetlenia jego losów w oparciu o archiwa niemieckie oraz wojenne listy strat nie dały pozytywnego rezultatu. Nie odnaleziono jednak około 2000 roku nikogo o tym nazwisku na terenie Niemiec, jak i nikt nie zabiegał do 1939 o jakiekolwiek informacje osobowe z teczki hrabiowskiej Sokolnickich przechowywanej do dziś w berlińskim archiwum

[1] Pochodzenie tych ostatnich od wielkopolskich Nowinów jest jednak dyskusyjne wobec istnienia miejscowej szlachty mazowieckiej z herbem Jastrzębiec, z których niektórzy legitymowali się później z herbem Nowina oraz wątpliwego połączenia obydwu linii wielkopolskiej i mazowieckiej.

[2] Przed wojną istniał w Niemczech zniemczony i spauperyzowany Graf Sokolnicki, którego losy już od połowy lat 20. nie są bliżej znane. Szeroko prowadzone przez Tomasza Lenczewskiego poszukiwania na terenie Niemiec oraz próba wyświetlenia jego losów w oparciu o archiwa niemieckie oraz wojenne listy strat nie dały pozytywnego rezultatu. Nie odnaleziono jednak około 2000 roku nikogo o tym nazwisku na terenie Niemiec, jak i nikt nie zabiegał do 1939 o jakiekolwiek informacje osobowe z teczki hrabiowskiej Sokolnickich przechowywanej do dziś w berlińskim archiwum

[1]

[2]