Sterrebos (Groningen)

Wandelpad in het Sterrebos (2014)

De westzijde van het Sterrebos, rechts de Hereweg (2009)

Het Sterrebos is een park in de Nederlandse stad Groningen, ten noordwesten van de wijk Helpman. Het is een gemeentelijk monument. In de plannen voor de verdiepte aanleg van de zuidelijke ringweg zal het Sterrebos onderdeel worden van het geplande Zuiderplantsoen.

Beschrijving

Het vrijwel vierkante Sterrebos werd ontworpen door stadshovenier Jan Godfried Becker, en werd in 1765 aangelegd op initiatief van burgemeester Hendrik van Sijsen. Oorspronkelijk was het daadwerkelijk een sterrenbos, een bos met acht paden die vanuit een centraal punt in verschillende richtingen liepen. Deze opzet, die in de achttiende eeuw in zwang was en bij uitstek geschikt was voor de jacht, is grotendeels verloren gegaan. Na de ontmanteling van de vestingwerken van Groningen werd het bos tussen 1882 en 1883 uitgebreid aan de zuidzijde. Onder leiding van de Haarlemse architect Louis Paul Zocher werd de geometrische Franse stijl vervangen door de toen in zwang zijnde Engelse landschapstijl. De rechte lanen werden daarbij vervangen door slingerpaden en verder werden er heuvels aangelegd met in het centrale middelpunt een vijver. Deze werken vonden plaats in dezelfde tijd dat ook het in korte tijd erg populair geworden Noorderplantsoen werd aangelegd. Om die reden werd door sommigen ook wel gesproken van het 'Zuiderplantsoen'.

In 1964 werd door de aanleg van de zuidelijke ringweg in Groningen het Sterrebos in twee stukken verdeeld: een noordelijk (vrij klein) deel en een zuidelijk deel. De Theekoepel in het Sterrebos naast de nabijgelegen Zuiderbegraafplaats, die daar in 1818 was gebouwd in opdracht van belastingontvanger Sebastiaan Mattheus Sigismund de Ranitz, verhuisde naar de rand van het bos. Deze theekoepel was in het verleden en nog steeds in gebruik als atelier.

Aan de rand van het bos bevindt zich het Joods monument, bestaande uit zes grote bronzen handen. Elk jaar op 4 mei is deze plek het startpunt van een stille tocht in het kader van de Nationale Dodenherdenking.

In de jaren zeventig en tachtig van de vorige eeuw werden in het Sterrebos regelmatig pop concerten gegeven onder de noemer Sterren in het Bos. Ook tegenwoordig worden er in de muziekkoepel in het bos nog kleine concerten gegeven, die worden georganiseerd door het wijkcomite van de aangrenzende wijk Helpman. In het bos komen onder meer stinsenplanten, eekhoorns en enkele vleermuiskolonies voor. Ook broedt er een kolonie reigers.

Galerij

Het Sterrebos rond 1890 met de oude watertoren
Het Joods monument verrees in de jaren 1970 op de plek van de watertoren (2007)
De muziekkoepel, die uit 1928 dateert en werd ontworpen door de Groninger stadsarchitect Siebe Jan Bouma (2009)
Theekoepel (2010)
Daslook in het Sterrebos ten noorden van de ringweg (2015)
Laan in het zuiden van het bos (2017)
Bosanemoon (cultivar), Sterrebos (2018)
Dop van een reiger-ei, Sterrebos (2018)

Zie ook

Lijst van gemeentelijke monumenten in Groningen

Zie de categorie Sterrebos (Groningen) van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.