Helwin
| |
| Właściwości chemiczne i fizyczne | |
| Inne nazwy |
helvin[1] |
|---|---|
| Skład chemiczny |
Be |
| Twardość w skali Mohsa |
6–6,5[2] |
| Przełam |
nierówny lub muszlowy[2] |
| Łupliwość | |
| Pokrój kryształu |
izometryczny[2] |
| Układ krystalograficzny |
regularny[1] |
| Właściwości mechaniczne |
kruchy[2] |
| Gęstość |
3,2–3,4[2] |
| Właściwości optyczne | |
| Barwa |
złotożółta, brązowa, czerwona, szarożółta, żółtozielona[2] |
| Rysa |
szarobiała, szarobrunatna[1] |
| Połysk |
tłusty lub żywiczny[2] |
Helwin, helvin – bardzo rzadki minerał z gromady krzemianów[1][3].
Odkrycie
[edytuj | edytuj kod]Został opisany po raz pierwszy przez prof. Friedricha Mohsa[3], a następnie, w 1925 r., przez chemika i mineraloga z Uniwersytetu w Tybindze, prof. Christiana Gottloba Gmelina[3][4].
Etymologia nazwy
[edytuj | edytuj kod]Nazwa pochodzi z łac. helvus – „żółty”[2][4].
Występowanie
[edytuj | edytuj kod]Spotykany jest w Niemczech, Szwecji, Rumunii, Rosji, USA oraz Brazylii. W Polsce spotykany w pegmatytach granitowych koło Strzelina na Dolnym Śląsku. Jest składnikiem skarnów, pegmatytów granitowych, również tworów hydrotermalnych[1]. Jest minerałem rzadkim[3][1].
Właściwości
[edytuj | edytuj kod]Tworzy kryształy o pokroju izometrycznym. Ich postać to najczęściej czworościan, rzadko ośmiościan lub dwunastościan rombowy. Czasem wytwarza szczotki krystaliczne. Barwa helwinu to żółć, czerwień i zieleń. Ziarna helwinu w Polsce mają zwykle 2 mm średnicy, choć w innych krajach mogą mieć nawet 5-6 mm, lecz takie kryształy są rzadkie i cenione[1].
Zastosowanie
[edytuj | edytuj kod]Helwin ma znaczenie naukowe i kolekcjonerskie[1].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e f g h i Jerzy Żaba, Ilustrowana encyklopedia skał i minerałów, Chorzów: Wydawnictwa Videograf, 2014, s. 173, ISBN 978-83-7835-297-6, OCLC 899862630.
- ↑ a b c d e f g h i j Helvine, [w:] Mindat.org [online], Hudson Institute of Mineralogy [dostęp 2023-04-14] (ang.).
- ↑ a b c d C.G. Gmelin, Analysis of Helvine, „The Edinburgh Journal of Science”, 2, 1825, s. 268–276 [dostęp 2023-04-17] (ang.).
- ↑ a b Janusz Mrzigod, 194. Helwin [online], mrzigod.pl, 24 września 2020 [dostęp 2023-04-17].