Przejdź do zawartości

Jaskinia Wiercica

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
To jest najnowsza wersja artykułu Jaskinia Wiercica edytowana 18:53, 8 cze 2024 przez Henry39 (dyskusja | edycje).
(różn.) ← poprzednia wersja | przejdź do aktualnej wersji (różn.) | następna wersja → (różn.)
Następująca wersja przejrzana tej strony, którą oznaczono 8 cze 2024, była oparta na tej wersji.
Jaskinia Wiercica
Ilustracja
Plan jaskini Wiercica
Państwo

 Polska

Województwo

 śląskie

Położenie

Wyżyna Częstochowska, Ostrężnik

Właściciel

Lasy Państwowe

Długość

220 m

Głębokość

31 m

Wysokość otworów

400 m n.p.m.

Wysokość otworów
nad dnem doliny

60 m

Ekspozycja otworów

ku górze, W

Data odkrycia

1954

Odkrywca

Sekcja Taternictwa Jaskiniowego PTTK z Warszawy

Ochrona
i dostępność

nieudostępniona

Kod

J.Cz.I-05.55

Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Jaskinia Wiercica”
Położenie na mapie województwa śląskiego
Mapa konturowa województwa śląskiego, u góry po prawej znajduje się punkt z opisem „Jaskinia Wiercica”
Położenie na mapie powiatu myszkowskiego
Mapa konturowa powiatu myszkowskiego, u góry nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Jaskinia Wiercica”
Położenie na mapie gminy Niegowa
Mapa konturowa gminy Niegowa, blisko lewej krawiędzi u góry znajduje się punkt z opisem „Jaskinia Wiercica”
Ziemia50°40′30″N 19°24′56″E/50,675092 19,415461
Multimedia w Wikimedia Commons

Jaskinia Wiercica – jaskinia w gminie Niegowa (powiat Myszków) w Jurze Krakowsko-Częstochowskiej.

Opis jaskini

[edytuj | edytuj kod]
Otwór jaskini Wiercica

Jaskinia znajduje się niedaleko osady Ostrężnik, w zachodnim zboczu wzgórza Jelnica, ograniczającego osadę od wschodu[1][2]. Z osady prowadzi ścieżka w kierunku wschodnim wzdłuż granicy lasu bukowego, następnie ścieżka wzdłuż grani, około 600 m na wschód[a]. Otwór jaskini jest ukryty w leju, w odległości 30 m na lewo od ścieżki, w szczytowej partii wzgórza[3]. Jaskinię odkryto 9 lipca 1954 w czasie kursu taternictwa jaskiniowego warszawskiej Sekcji Taternictwa Jaskiniowego PTTK i nadano jej nazwę Wiercica[4][b]. Wcześniej jaskinia była odwiedzana przez poszukiwaczy szpatu (kalcytu), który pozyskiwano z szaty naciekowej na potrzeby przemysłu szklarskiego[7]. Pierwszy plan jaskini Wiercicy wykonał Jan Rudnicki w 1959[3].

Jaskinia (długość 220 m, głębokość 31 m) powstała w wyniku zjawisk krasowych na pionowej szczelinie. Jaskinia nie posiada bocznych odgałęzień. Jest to system salek, korytarzy i przełazów umieszczonych jedno nad drugim[2][8]. Na samym początku należy wykonać 12-metrowy zjazd na usypisko, które prowadzi do znacznych rozmiarów sali – Sali za Kolumną[9][10]. Dno sali pokrywa rumosz i bloki wapienne. Znajduje się tutaj metalowy krzyż i kamienny ołtarz, przy którym odbywają się w pierwszą niedzielę czerwca doroczne msze w intencji ludzi gór i jaskiń[11][12]. Nabożeństwa transmitowane są z jaskini dla obecnych na powierzchni. Głównym organizatorem jest klub Speleo-Myszków[13][c].

Przyroda

[edytuj | edytuj kod]

W 1966 znaleziono w jaskini szkielet największego w Polsce okazu niedźwiedzia jaskiniowego[9]. W zbiorach Muzeum Geologicznego znajduje się 35 okazów kości zwierząt (głównie nosorożcowate, świniowate, jeleniowate i niedźwiedziowate) z Jaskini Wiercica, w tym fragment czaszki jelenia olbrzymiego[15]. W 1981 opublikowano badania nad rozmieszczeniem i ekologią pająków w Wiercicy[16]. Opisano także występowanie kleszcza[17].

W 1995 w celach ochronnych wejścia do Jaskini Wiercica oraz pobliskiej Jaskini Wiernej zostały zamknięte metalowymi włazami[18][19]. Obawiano się, że negatywnie wpłynie to na populację hibernujących w jaskini nietoperzy[20], dlatego ich populacja od wielu lat jest w okresie zimowym monitorowana przez Instytut Systematyki i Ewolucji Zwierząt PAN z Krakowa[21][22]. Jednak mimo zamknięcia nie stwierdzono znaczących zmian w liczbie zimujących nietoperzy. Przedostają się one bowiem do jaskini przez wąskie szczeliny[23]. Z uwagi na obecność nietoperzy Jaskinia Wiercica wraz ze wzgórzem Jelnica jest klasyfikowana międzynarodowo jako część Ostoi Jurajskiej[24].

Galeria

[edytuj | edytuj kod]

Uwagi

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ Od parkingu w Ostrężniku przy szosie 793 jest około 1000 m.
  2. ↑ Jaskinia wzięła nazwę od pobliskiej doliny i rzeki Wiercica, a etymologia tej nazwy może pochodzić od „Wer Ci / Wiara Twoja”[5]. Jaskinia udzieliła nazwy czasopismu Speleoklubu Warszawskiego „Wiercica”, założonemu w 1955 i będącemu najdłużej działającym pismem jaskiniowym w Polsce[6].
  3. ↑ Od 2007 klub działa jako Stowarzyszenie na Rzecz Ochrony Podziemnych Zjawisk Krasowych „Speleo-Myszków”[14].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ Jaskinia Wiercica, gmina Niegowa, powiat myszkowski, Park Krajobrazowy Orlich Gniazd, Subregion częstochowski, województwo śląskie – #scookiamercx [online], bg.getamap.org [dostęp 2024-05-05].
  2. ↑ a b Marian Czepiel, Jerzy Zygmunt, Wiercica [online], www.jaskiniejury.pl [dostęp 2024-05-01].
  3. ↑ a b Zbigniew Rysiecki, Jerzy Zygmunt, Jaskinia Wiercica, [w:] Jaskinie Polski [online], Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy [dostęp 2024-05-01].
  4. ↑ Andrzej Chodorowski, Jaskinia Wiercica, „Taternik”, 32 (1–2), 1956, s. 59–60 (był to pierwszy, podwójny numer odnowionego „Taternika” po przerwie, ale 151–152 od założenia czasopisma w 1907) [dostęp 2024-05-09] (pol.).
  5. ↑ Katarzyna Sucharkiewicz, Rysunki i korespondencja Stanisława Szukalskiego w zbiorach częstochowskiego Muzeum, „Rocznik Muzeum Częstochowskiego 2011”, Częstochowa 2011, s. 72–73, ISSN 1896-1258 [dostęp 2024-05-28] (pol.).
  6. ↑ Wiercica - Speleoklub Warszawski [online], Speleoklub Warszawski - Wiercica, 23 maja 2021 [dostęp 2024-05-14] (pol.).
  7. ↑ Złoża kalcytu i jego eksploatacja na terenie Wyżyny Częstochowskiej [online], gr.introne.com [dostęp 2024-05-14] (pol.).
  8. ↑ Andrzej Szelerewicz, Andrzej Górny, Jaskinie Wyżyny Krakowsko-Wieluńskiej, Warszawa–Kraków: Wydawnictwo PTTK „Kraj”, 1986, s. 131–134, ISBN 83-7005-097-2 (pol.).
  9. ↑ a b Jaskinia Wiercica [online], www.sktj.pl [dostęp 2024-05-01].
  10. ↑ Jaskinia Wiercica – cuda regionu [online], cudaregionu.fundacja-hereditas.pl, 20 września 2022 [dostęp 2024-05-24] (pol.).
  11. ↑ Paulina Wierzbicka, Podziemna msza w jaskini Wiercica – tym co zginęli w górach [online], Portal Górski, 7 czerwca 2017 [dostęp 2024-05-01] (pol.).
  12. ↑ XII Msza Święta pod Wiercicą [online], www.jaskiniejury.pl, 2018 [dostęp 2024-05-01].
  13. ↑ Beata Pieczykura, Msza św. wśród draperii [online], „Niedziela Częstochowska”, niedziela.pl, 2019 [dostęp 2024-05-10] (pol.).
  14. ↑ Tomasz Graban, Zamknięty świat – ukryte piękno Jury, ebook, Zblewo: Fundacja Oko-Lice Kultury, 2017, s. 166–168, ISBN 978-83-65365-95-8 [dostęp 2024-05-15] (pol.).
  15. ↑ Tatiana Woroncowa-Marcinowska i inni, Zespoły plejstoceńskiej fauny (zbiory Muzeum Geologicznego PIG-PIB) w ujęciu stratygraficznym, geologicznym i tafonomicznym, „Przegląd Geologiczny”, 65 (1), 2017, s. 57 i 64 (ryc. 4A) [dostęp 2024-05-23] (pol.).
  16. ↑ Elżbieta Sanocka, Badania pajęczaków (Aranei, Opiliones, Pseudoscorpionida) jaskiń Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej, „Acta Universitatis Wratislaviensis, Prace Zoologiczne”, 11, Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 1981, s. 90, ISSN 0554-9051 [dostęp 2024-05-22] (pol.).
  17. ↑ Magdalena Nowak-Chmura, Fauna kleszczy (Ixodida) Europy Środkowej, Kraków: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego, 2013, s. 115 (on-line), ISBN 978-83-7271-829-7, ISSN 0239-6025 [dostęp 2024-05-12] (pol.).
  18. ↑ Jaskinia Wiercica pod ochroną [online], Gmina Niegowa, 2007 [dostęp 2024-05-11] (pol.).
  19. ↑ Jaskinia Wierna w Niegowej – Szlak Orlich Gniazd [online], www.orlegniazda.pl [dostęp 2024-05-05] (pol.).
  20. ↑ List w sprawie „ochrony” Jaskini Wiercica. [w:] Epimenides – Polska Strona Taternictwa Jaskiniowego pod patronatem KTJ PZA [on-line]. 2004-12-14. [dostęp 2017-08-29].
  21. ↑ Rozporządzenie Nr 29/07 Wojewody Śląskiego z dnia 15 czerwca 2007 r. w sprawie ustanowienia stanowiska dokumentacyjnego – „Jaskinia Wiercica” zlokalizowanego na terenie gminy Niegowa [online], Dziennik Urzędowy Województwa Śląskiego Nr 105, poz. 2116, 2007 [dostęp 2024-05-24] (pol.).
  22. ↑ Tomasz Postawa, Interakcje: nietoperze i człowiek, na przykładzie chiropterofauny jaskiń Wyżyny Częstochowskiej, [w:] XXIX Sympozjum Jurajskie – Człowiek i przyroda Wyżyny Krakowsko-Wieluńskiej, Będzin: Zespół Parków Krajobrazowych Województwa Śląskiego, 2019, s. 57–63, ISBN 978-83-952211-2-5 [dostęp 2024-05-02] (pol.).
  23. ↑ Tomasz Postawa: Zimowanie nietoperzy w Jaskini Wiercica w latach 1989–2006. [w:] Epimenides – Polska Strona Taternictwa Jaskiniowego pod patronatem KTJ PZA [on-line]. 2006. [dostęp 2017-08-29].
  24. ↑ Ostoje teriofauny (ssaków), [w:] Ostoje przyrody ożywionej, Program Natura 2000, s. 128 [dostęp 2024-05-30] (pol.).

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Jaskinia_Wiercica&oldid=73954653”