Borbe za Hvar (1944)
Borbe za Hvar predstavljaju borbe između partizana i Vermahta za otok Hvar, septembra 1944.
Nemačka operacija Zejdlic (nem. Seydlitz) je bila vojna operacija Vermahta protiv partizana za ponovnu okupaciju Hvara. Vođena je od 6. do 8. septembra 1944. godine i završena je nemačkim porazom.
Oslobođenje Hvara
3. 9. 1944. Posle trodnevnih borbi jedinice 1. proleterske dalmatinske udarne brigade 26. divizije NOVJ i četa mornaričke pešadije zauzele su nemačko uporište u Sućuraju i time završile oslobođenje otoka Hvara.[1]
Nemačka operacija
O iskrcavanju delova nemačkog bataljona »Brandenburg« na Brač i potom na Hvar, Štab 26. divizije NOVJ je bio odmah obavešten od izviđača koji su se, s radio-stanicama, nalazili na tim otocima. Posle nemačkog iskrcavanja na Hvar Štab 26. divizije je odlučio da hitno interveniše i razbije pomenute delove. Štab 26. divizije je naredio Štabu 1. dalmatinske brigade da se s jedinicama prebaci na zapadni deo Hvara i likvidira iskrcane snage neprijatelja.[2]
7. septembra je iz luke Vis do luke Hvar 1. dalmatinska brigada (ojačana 1. četom mornaričke pešadije 4. pomorskog obalskog sektora, jednom baterijom brdskih topova i 4 tenka) prevezena, u četiri konvoja, brodovima 4. pomorskog obalskog sektora. Odmah po iskrcavanju ona je produžila ka Starigradu. Čim su osetili dolazak 1. dalmatinske brigade s tenkovima, delovi bataljona »Brandenburg« povukli su se iz Starigrada ka Jelsi. I dok su delovi 1. brigade pretresali uvale oko sela Rudine, neprijatelj se u Jelsi ukrcao u 5 brodova s namerom da pobegne. Međutim, u toku plovidbe je bio napadnut od angloameričkih aviona i brodova. Tom prilikom su potopljena 4 broda[2], sa oko 300 nemačkih vojnika.[3]