Selçuklu Hanedanı

Selçuklu Hanedanı
آلِ سلجوق
Selçuklu Hanedanı; آلِ سلجوق
	Selçuklu Hanedanı
Ülke	Büyük Selçuklu İmparatorluğu; Anadolu Selçuklu Devleti; Irak Selçukluları; Kirman Selçukluları; Horasan Selçukluları; Suriye Selçukluları
Milliyet	Türkler
Kuruluş	960
Kurucu	Selçuk Bey
Yıkılış	1194
Son hükümdar	III. Alâeddin Keykubad
Unvan(lar)	Selçuklu Sultanı, Sultan-ı Selatın (Sultanlar sultanı), Sultan-ı Azam (En büyük, en güçlü sultan)

Selçuklu Hanedanı (Farsça: آل سلجوق, Âl-i Selcuk ya da Farsça: دودمان سلجوق Dudman-i Selcuk), Orta Asya kökenli Oğuz Türklerinin bir kolu olan Kınık boyuna mensup bir aile. Dukak'ın soyundan gelen ve Selçuk'un kurduğu Büyük Selçuklu İmparatorluğu ile bir hanedan halini alan Selçuklular 11. ve 14. yüzyıllar arasında Orta Asya'nın bir bölümünü ve Orta Doğu'yu yönetti.

Kuruluşu

Selçuklular, Orta Doğu'da devletler kurarak 300 yıl boyunca egemen olmuş, Oğuzların Kınık boyundan bir Türk hanedanıdır. Adı, hanedanın kurucusu Selçuk Bey'den gelir. Göçebe Türklerde bozkırdaki ırmakları geçiş büyük önem arzediyordu. Oğuznamede salı keşfeden kişi boyun önemli bir atası sayılmaktadır. Selçukluların kurduğu devletlerin ilki, Büyük Selçuklu Devletidir. Bu devlet daha sonra Anadolu Selçukluları, Kirman Selçukluları, Horasan Selçukluları, Suriye Selçukluları ve Irak Selçukluları devletleri olarak beşe ayrılmıştır.

Türklerin tarih boyunca kurdukları devletlerden en önemlilerinden birisi Büyük Selçuklu Devleti'dir. Selçuklular 24 Oğuz kabilesinden Kınık boyuna mensupturlar. Oğuzlar 10. yüzyılda Sir-i Derya (Seyhun) ile Hazar Denizi'nin doğusu ve Aral Gölü arasındaki bölgede yaşarken Kınık boyu da bunların arasında Sir-i Derya suyunun ağzına yakın oturmakta idi. 10. yüzyılın başında Oğuz Yabgu Devleti'ni "Yabgu" unvanı taşıyan bir hükümdar idare etmekte idi. Selçuklu ailesinin atası olan Temir-Yalıg (Demir yaylı) lakablı Dukak (veya Dokak)'ın Müslüman olduğu rivayeti de vardır. Dandanakan Muharebesi ile Horasan'ı Gaznelilerden alacak olan Tuğrul ile Çağrı Beyler ise Mikâîl'in oğullarıdır.^[1]^[2]

Selçuklular soyağacı

Hükümdar listesi:

Yusuf İnal

Yunus

Kutalmış

Çağrı

1. Tuğrul
(1037-1063)

Süleyman
Türkiye Selçuk

2. Alparslan
(1063-1072)

Kavurd
Kirman Selçuk

3. Melikşah
(1072-1092)

Tutuş
Suriye Selçuk

Tekiş

5. Berkyaruk
(1094-1105)

8. Sencer
(1118-1157)

4. Mahmud
(1092-1094)

7. Muhammed
(1105-1118)

6. II. Melikşah
(1105)

9. II. Mahmud
(1118-1131)

12. Mesud
(1134-1152)

15. Süleyman Şah
(1160-1161)

11. II. Tuğrul
(1132-1134)

13. III. Melikşah
(1161-1176)

14. II. Muhammed
(1153-1160)

10. Davud
(1131-1132)

16. Arslan
(1161-1176)

17. III. Tuğrul
(1176-1194)

9.-17. = Irak-ı Arap ve Irak-ı Acem (Batı İran)'ı yönetmiş ve Sencer'ın ölümünden sonra Irak Selçuklular olarak anılmıştır.

Fotoğraflar

Çift başlı Selçuklu kartalı, Divriği Ulu Camii ve Darüşşifası.
Tuğrul Kulesi, Tuğrul Bey'in anısına Tahran'ın güneyinde dikilen yapı, 12. yüzyıl.
Bitum taşı ile gümüş kakma. 1188-1219 tarihleri arasında Selçuklu sanatına bir örnek, Herat, Afganistan. British Museum.
Soylu erkek başı, 12.-13. yüzyıl, İran.
Satranç seti, 12. yüzyıl, İran. New York Metropolitan Sanat Müzesi.
Selçuklu sultanlarının mezarlarını barındıran Karahan İkiz Türbeleri, 1053, İran.
Selçuklu Lahit, Eskişehir Arkeoloji Müzesi.

Ayrıca bakınız

Notlar

^ Kevin Alan Brook, (2006) The Jews of Khazaria, 2nd ed. Rowman & Littlefield Publishers, Inc.
^ D.M. Dunlop (1966) The Khazars. The Dark Ages: Jews in Christian Europe, , 711-1096, .

[1] Kevin Alan Brook, (2006) The Jews of Khazaria, 2nd ed. Rowman & Littlefield Publishers, Inc.

[2] D.M. Dunlop (1966) The Khazars. The Dark Ages: Jews in Christian Europe, , 711-1096, .

[1]

[2]