Ópera
- Orðið „Opera“ vísar hingað. Til að sjá netvafrann má skoða Opera (vafri).
Ópera er tónlistarform sem byggist á því að leikrit er flutt með söng og hljómsveitarundirleik og má því segja að leikritið sé sungið. Vestrænar óperur urðu til á Ítalíu um árið 1600, en kínversk ópera er mun eldri.
Saga óperunnar
[breyta | breyta frumkóða]Listformið sem við þekkjum sem óperu á rætur sínar að rekja til Ítalíu á 16. og 17. öld, en til eru eldri tegundir af söngskemmtunum frá miðöldum og endurreisnartímanum.
Óperan varð fyrst vinsæl á Ítalíu en breiddist svo út um Evrópu. Ítölsk ópera hélt svo áfram að þróast og varð enn vinsælli á 18. öld og þá alls staðar í Evrópu nema í Frakklandi. Wolfgang Amadeus Mozart samdi margar þekktar óperur á 18. öld, meðal annars Brúðkaup Figaros, Töfraflautuna og Don Giovanni.
Orðið ópera þýðir vinna á ítölsku og var fyrst notað í klassískri tónlist og í leikhúsum þar í landi. Á 17. öld færðist orðið yfir í önnur evrópsk tungumál. Fyrstu óperurnar voru nútímalegar miðað við aðra sungna endurreisnarlist. Með tímanum urðu óperur fágaðri og meira lagt upp úr því að þær væru heil sýning með söguþræði en ekki bara söngur.
Dafne eftir Jacopo Peri er sögð vera fyrsta óperan í þeirri mynd sem við þekkjum í dag. Þó voru einungis 5 hljóðfæri í verkinu og líktist það því meira kammeróperu. Hún var samin um árið 1597. Dafne var ætlað að vera einhvers konar tilraun til að endurvekja hina sígildu grísku dramatík og var það líka hluti af enn viðameiri endurlífgun fornaldar, en sú hugsun einkenndi endurreisnartímann. Mörg ítölsk tónskáld á þessum tíma töldu að forngrísk verk hefðu upphaflega verið sungin og því átti óperan að endurskapa það listform.
