Świężyce
50°35′30″N 21°38′07″E/50,591667 21,635278
| wieś | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2019) |
156[2] |
| Strefa numeracyjna |
15 |
| Kod pocztowy |
27-660[3] |
| Tablice rejestracyjne |
TSA |
| SIMC |
0796789[4] |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa świętokrzyskiego  | |
Położenie na mapie powiatu sandomierskiego  | |
Położenie na mapie gminy Koprzywnica  | |
| 50°35′30″N 21°38′07″E/50,591667 21,635278[1]
| |
Świężyce – wieś sołecka w Polsce położona w województwie świętokrzyskim, w powiecie sandomierskim, w gminie Koprzywnica[4][5].
W administracji kościelnej rzymskokatolickiej wieś położona w archidiecezji lubelskiej, w diecezji sandomierskiej, w dekanacie koprzywnickim, w parafii pw. św. Floriana. Do 31 grudnia 2016 pod nazwą Świężyca[6].
W 1998 r. Świężyca miała 183 mieszkańców i 82 gospodarstw o łącznej powierzchni 213,48 ha.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Wieś Świężyca w źródłach historycznych nosi nazwę: Suencicy, Suensichi, Swianczice, Swiezica, Swiezyca, Swinzicz, Swinzicze, Szwinzicza, Zvinsici i Zwinczicze.
Pierwsza źródłowa wzmianka o tej wsi pochodzi z roku 1166. Do 1167 r. Świężyca, podobnie jak pobliskie Skotniki i Radowąż były własnością monarszą. W tym roku księżna Maria, żona Bolesława IV Kędzierzawego wymieniła ją z Kapitułą Katedralną w Sandomierzu na inną wieś.
Między 1167 a 1185 r. Świeżyca stała się jednak własnością Bogoriów (podobnie jak sąsiednie Skotniki i Radowąż), ponieważ w 1185 r. lub wkrótce potem Mikołaj Bogoria nadał ją klasztorowi koprzywnickiemu. W dokumentach monarszych i kościelnych z lat 1277, 1279 i 1284 Świężyca występuje nadal jako część uposażenia Opactwa Cystersów w Koprzywnicy. Jako "Suencycy" wymienił ją legat papieski, biskup firmański Filip w łacińskim dokumencie z lipca 1279 r. wystawionym w Budzie na Węgrzech, który potwierdza opatowi klasztoru Cystersów w Koprzywnicy prawo do pobierania dziesięciny z szeregu polskich wsi w tym między innymi ze Świężycy[7].
W połowie XIV wieku tylko część wsi należała do klasztoru, bo źródła odnotowały władztwo pozostałych części w ręku Awdańców i niedział braterski Lasoty ze Skowieszyna (nad Sanem) oraz Michałka (Michała) ze Świężycy. Bracia ci w 1369 r. procesowali się nieskutecznie z klasztorem koprzywnickim o łąkę położoną poza wsią, zwaną Paździerówka. W 1385 r. szlachetna Wichna, dziedziczka połowy wsi, sprzedała ją klasztorowi koprzywnickiemu za cenę 400 grzywien groszy praskich.
W poł. XV wieku w Świeżycy było 13 łanów kmiecych; dziesięcinę snopową wartości 13 grzywien odwożono własnymi wozami do klasztoru w Koprzywnicy. W 1578 r. Świężyca była własnością cystersów koprzywnickich, choć w dzierżawie u szlachetnego Hyacynta Młodziejowskiego; wieś miała 5 łanów, 10 kmieci, 1 komornika i 2 ubogich. W 1787 r. w Świeżycy mieszkało 130 osób, w tym 8 Żydów.
W 1827 r. wieś miała 20 domów i 215 mieszkańców. W 1884 r. w Świężycy było 28 domów i 209 mieszkańców, którzy gospodarowali na 354 morgach ziemi (najwięcej miał włościanin Lasota). W 1929 r. wieś Świężyca miała 39 domów i 236 mieszkańców.
Obecnie części wsi Świężyca noszą nazwy: Majorat i Szeroka. Wśród obiektów fizjograficznych występują nazwy: Kały – łąki, Kępiastka – łąki, Koprzywianka – rzeka, Legnice – łąki, Mostki – pola i łąki, Ogrody – pola, Paździerówki – pola i pastwiska, Podolszynie – łąki, Przymiarki – pola, Wiąz – pola, Wzgórze – pola i łąki, Zasadzie – pola. Na obszarze wsi znajduje się jezioro Głasko (Głoski) o powierzchni 4,5 ha i kilka źródełek zwanych Czyżydła.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 9 stycznia 2024, identyfikator PRNG: 138351
- ↑ Raport o stanie gminy w roku 2019. Stan ludności 31.12.2019 str. 14 [dostęp 2022-05-22]
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., lipiec 2017, s. 1267 [zarchiwizowane 2017-08-15].
- ↑ a b GUS. Wyszukiwarka TERYT
- ↑ Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ ROZPORZĄDZENIE MINISTRA SPRAW WEWNĘTRZNYCH I ADMINISTRACJI z dnia 23 grudnia 2016 r. w sprawie ustalenia, zmiany i zniesienia urzędowych nazw niektórych miejscowości oraz obiektów fizjograficznych. Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej. [dostęp 2017-01-01].
- ↑ Piekosiński 1886 ↓, s. 144.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Franciszek Piekosiński: Monumenta Meadievii Historica. Codex diplomaticus Poloniae minoris, Volumes 9-10. Kraków: Polska Akademia Umiejętności, 1886, s. 144.
- Świężyce, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XI: Sochaczew – Szlubowska Wola, Warszawa 1890, s. 700.
| Miasta | |
|---|---|
| Części miasta | |
| Wsie | |
| Integralne części wsi |
|
