Święty Wojciech (Poznań)

Święty Wojciech – część Poznania, w obrębie Osiedla Stare Miasto, znajdująca się na północ od Starego Miasta, na niewielkim wzniesieniu (Wzgórze Św. Wojciecha) w stosunku do okolic Starego Rynku. Za dzielnicę Święty Wojciech uważa się teren przy ulicach: Święty Wojciech, Działowej, Wolnicy i Księcia Józefa.

Historia

Prawdopodobnie już w XI w. istniała tutaj osada książęca. W 1244 Przemysł I wymienił wzgórze na osadę przy kościele św. Gotarda, co umożliwiło lokację Poznania na obecnym miejscu w 1253. Od XIII w. Święty Wojciech był osadą z własnymi władzami – burmistrzem, rajcami i ławnikami. W późniejszych wiekach rozwinęło się tutaj znacząco rzemiosło służebne wobec Poznania, m.in. był tutaj browar i gorzelnia. W 1592 powstał cmentarz ewangelicki (dysydencki). W granice Poznania włączone w 1797. W 1793 liczyło 37 domów mieszczan^[1]. W XIX i XX w. dzielnicę zabudowano kamienicami, które po II wojnie światowej uległy częściowemu zniszczeniu i zostały zastąpione architekturą socrealistyczną, odnowioną od strony ul. Wolnica przez władze miejskie w początku XXI w., z zachowaniem cech stylowych.

Walory historyczne i krajobrazowe

Święty Wojciech jest jedną z tych enklaw Poznania, gdzie zachował się unikatowy klimat historyczny i kulturowy, podkreślony przez wysokiej wartości zabytki, nekropolie i starą zieleń.

Obiekty w obrębie dzielnicy to:

Kościół św. Wojciecha w Poznaniu wraz z kryptą zasłużonych i drewnianą dzwonnicą – gotycko-renesansowy (wcześniej romański) z XIII w. (przebudowy z XVI, XVII, XVIII, XIX w.),
Kościół św. Józefa i klasztor karmelitów bosych w Poznaniu – barokowy z około 1635–1644,
Klasztor karmelitanek bosych w Poznaniu (1945),
Pomnik stulecia Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego (2006),
Pomnik Wojciecha Szczęsnego Kaczmarka (2011),
Cmentarz Zasłużonych Wielkopolan,
Pomnik Armii Poznań,
Lodowisko Bogdanka.

Teren dzielnicy jest popularnym miejscem spacerów mieszkańców Poznania. Marcin Libicki uważa Wzgórze Św. Wojciecha za jedno z najładniejszych miejsc w Poznaniu^[2], natomiast architekt Stanisław Sipiński twierdzi, że jest to miejsce unikatowe w skali europejskiej, mające klimat miast włoskich^[3].

Zobacz też

Przypisy

↑ Zygmunt Boras, Lech Trzeciakowski, W dawnym Poznaniu, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań, 1971, s.227
↑ MarcinM. Libicki MarcinM., Poznań – przewodnik, PiotrP. Libicki (ilustr.), Poznań: Wyd. „Gazeta Handlowa”, 1997, s. 304, ISBN 83-902028-4-0, OCLC 69302402 .
↑ Bogna Kisiel, Poznań krok po kroku, wywiad ze Stanisławem Sipińskim, w: „Mój Poznań” (dodatek do „Głosu Wielkopolskiego”), 29.06.2010, s. 27.

Bibliografia

WłodzimierzW. Łęcki WłodzimierzW., PiotrP. Maluśkiewicz PiotrP., Poznań od A do Z, Poznań: KAW, 1986, s. 167, ISBN 83-03-01260-6, OCLC 835895412 .
Atlas architektury Poznania, JanuszJ. Pazder (red.), AleksandraA. Dolczewska, Poznań: Wydawnictwo Miejskie, 2008, s. 326-327, ISBN 978-83-7503-058-7, OCLC 316600366 .
Poznań – plan miasta i okolic 1:20.000, Wydawnictwo Pietruska & Mierkiewicz, Poznań 2004, ISBN 83-87157-01-5.

[1] Zygmunt Boras, Lech Trzeciakowski, W dawnym Poznaniu, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań, 1971, s.227

[2] MarcinM. Libicki MarcinM., Poznań – przewodnik, PiotrP. Libicki (ilustr.), Poznań: Wyd. „Gazeta Handlowa”, 1997, s. 304, ISBN 83-902028-4-0, OCLC 69302402 .

[3] Bogna Kisiel, Poznań krok po kroku, wywiad ze Stanisławem Sipińskim, w: „Mój Poznań” (dodatek do „Głosu Wielkopolskiego”), 29.06.2010, s. 27.

[1]

[2]

[3]

Obszary Systemu Informacji Miejskiej	Centrum Dzielnica Cesarska Garbary (Grochowe Łąki) Grobla Piaski Piekary Przepadek Rybaki Święty Marcin Święty Wojciech Chwaliszewo Stare Miasto
Osiedla mieszkaniowe	Osiedle Nad Wartą Osiedle robotnicze na Czartorii Zespół domów profesorskich przy ul. Libelta Zespół domów urzędniczych przy ulicy Kościuszki Zespół mieszkaniowy przy Placu Bernardyńskim
Atrakcje turystyczne	Fontanna Prozerpiny Odwach Pałac Anderschów Pałac Działyńskich Pałac Górków Pałac Mielżyńskich Pręgierz Ratusz Stary Browar Studzienka Bamberki Waga miejska Zamek Cesarski Zamek Królewski
Teatry	Polski Teatr Tańca Scena na Piętrze Teatr Animacji Teatr Ósmego Dnia Teatr Muzyczny Teatr Polski Teatr U Przyjaciół Teatr Wielki im. Stanisława Moniuszki
Kina	Kino Apollo Kino „Malta” Kino „Muza” Kino Pałacowe
Miejsca kultu religijnego	Kościół św. Antoniego Padewskiego Kościół Bożego Ciała Kościół św. Franciszka Serafickiego Kościół św. Józefa Kościół św. Marcina Kościół Matki Boskiej Nieustającej Pomocy, św. Marii Magdaleny i św. Stanisława Biskupa Kościół Najświętszego Serca Jezusowego i Matki Boskiej Pocieszenia Kościół Najświętszego Zbawiciela Kościół Najświętszej Krwi Pana Jezusa Kościół Najświętszej Marii Panny Wspomożycielki Wiernych Kościół Najświętszej Maryi Panny Królowej Różańca Świętego Kościół Przemienienia Pańskiego Kościół Świętego Krzyża Kościół św. Wojciecha Kościół Wszystkich Świętych Synagoga
Targowiska	Plac Bernardyński Plac Wielkopolski
Stacje kolejowe	Poznań Garbary