Świadomość językowa
Świadomość językowa – ogół sądów i poglądów na język, które są właściwe dla danej osoby lub grupy użytkowników języka[1]. W skład świadomości językowej wchodzą wyobrażenia, doświadczenia i wiedza nt. struktury języka, jego jednostkach i zasadach posługiwania się nimi[2][3]. Sądy i poglądy tworzące świadomość językową mogą mieć charakter intuicyjny, ale bywa też, że wyrastają z posiadanej wiedzy o języku[1].
Dzięki świadomości językowej użytkownik języka potrafi oceniać zgodność wypowiedzi z normą językową, co jest dopuszczalne w ramach normy, a co stanowi odstępstwo od niej. Świadomość językowa reguluje indywidualne zachowania językowe. Na indywidualną świadomość językową mają wpływ takie czynniki jak wychowanie (rodzina, szkoła, życie publiczne) i ogólny poziom społecznej świadomości językowej[2][3]. Podstawowym przejawem świadomości językowej są rozmaite postawy wobec języka[4].
Świadomość językowa umożliwia ocenę sposobu mówienia pod kątem poprawności i walorów stylistycznych. Jest to także zdolność formułowania sądów o stosunkach zachodzących między elementami języka (synonimia, sprzeczność)[5].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Markowski 2005 ↓, s. 123.
- ↑ a b jazykové vedomie, [w:] Jozef Mistrík, Encyklopédia jazykovedy, wyd. 1, Bratislava: Obzor, 1993, s. 221, ISBN 80-215-0250-9, OCLC 29200758 (słow.).
- ↑ a b vedomie jazykové, [w:] Jozef Piaček, Miloš Kravčík, Otvorená filozofická encyklopédia, wersja 3.0, 1999 (słow.).
- ↑ Markowski 2005 ↓, s. 126.
- ↑ świadomość językowa, [w:] Kazimierz Polański (red.), Encyklopedia językoznawstwa ogólnego, wyd. 2, Wrocław: Ossolineum, 1999, s. 590, ISBN 83-04-04445-5, OCLC 835934897.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Świadomość językowa współczesnych Polaków, [w:] Andrzej Markowski, Kultura języka polskiego. Teoria. Zagadnienia leksykalne, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2005, s. 123–126, ISBN 83-01-14526-9.