Καταλονία

Αυτό το λήμμα αφορά την Καταλωνία ως αυτόνομη κοινότητα εντός της ισπανικής επικράτειας. Για την ιστορική περιοχή της Καταλωνίας, δείτε: Πριγκιπάτο της Καταλωνίας. Για την περιοχή εντός της γαλλικής επικράτειας, δείτε: Βόρεια Καταλονία.

Καταλονία Catalunya Catalonha Cataluña
Αυτόνομη κοινότητα
Σημαία Έμβλημα
Χάρτης
Χώρα	Ισπανία
Πρωτεύουσα	Βαρκελώνη 41°23′N 2°11′E
Διοίκηση
• Πρόεδρος	Πέρε Αραγονιές (ERC)
Έδρες
• Βουλή	48
• Γερουσία	24
Επίσημες γλώσσες	Καταλανικά Αρανικά (οξιτανικά) Ισπανικά
Έκταση
• Συνολική	32.114 χλμ²
• Ποσοστό	6,3%
• Κατάταξη	6η
Πληθυσμός
• Συνολικός	7.354.411
• Ποσοστό	4,3%
• Πυκνότητα	222,16
• Κατάταξη	2η
ISO 3166-2	CT
Ιστοσελίδα	gencat.cat

Η Καταλονία ή Καταλωνία (καταλανικά: Catalunya‎‎, οξιτανικά: Catalonha‎‎, ισπανικά: Cataluña‎‎) είναι περιφέρεια της Ισπανίας. Πρωτεύουσα και μεγαλύτερή της πόλη είναι η Βαρκελώνη ενώ ο πληθυσμός της ανέρχεται σε 7.512.982 κατοίκους. Έχει τρεις επίσημες γλώσσες: τα καταλανικά, τα ισπανικά και τα αρανικά. Το έδαφος της Καταλονίας καλύπτει 32.114 τ.χλμ. στο βορειοανατολικό άκρο της Ισπανίας και συνορεύει βόρεια με τη Γαλλία και την Ανδόρρα. Περιλαμβάνει το μεγαλύτερο μέρος των εδαφών του πρώην Πριγκιπάτου της Καταλωνίας, το βόρειο τμήμα του οποίου ανήκει από το 1659 στη Γαλλία.

Διοικητικά χωρίζεται σε τέσσερις επαρχίες που έχουν ως πρωτεύουσες τις τέσσερις μεγαλύτερές πόλεις: Βαρκελώνη, Λιέιδα, Ταραγόνα και Ζιρόνα. Ως Αυτοδιοίκητη Περιφέρεια απολαμβάνει ιδιαίτερη αυτονομία σε θέματα εκπαίδευσης, πολιτισμού και οικονομικής διαχείρισης. Έχει δικό της κοινοβούλιο και περιφερειακή κυβέρνηση, τη Ζενεραλιτάτ της Καταλονίας.

Οι Καταλανοί αποτελούν κοινότητα με βαθειά ιστορία και παράδοση που ξεκινά ήδη από τον 10ο αιώνα μ.Χ. όταν οι κομητείες της βόρειας και κεντρικής Καταλονίας ανεξαρτητοποιήθηκαν από το Φραγκικό Βασίλειο και, πρωτοστατούσης της Κομητείας της Βαρκελώνης, ξεκίνησαν μια πορεία που τους έκανε να εδραιωθούν ως σημαντική δύναμη της ευρύτερης λεκάνης της Μεσογείου. Με την ένωση του Οίκου της Βαρκελώνης με το Στέμμα της Αραγώνας το 1137 έφεραν εις πέρας την κατάκτηση της περιοχής της Βαλένθια, των Βαλεαρίδων, της Σαρδηνίας, της Σικελίας και την εγκαθίδρυση του Δουκάτου των Αθηνών και της Νεοπάτρας, εξάγοντας τη γλώσσα τους και κερδίζοντας ηγεμονική θέση στο εμπόριο, παράλληλα με την άνθιση των καταλανικών γραμμάτων. Ωστόσο η εξαφάνιση του καταλανικού Οίκου της Βαρκελώνης (1410), ο Καταλανικός Εμφύλιος (1462-1472) και η συγκρότηση της Ισπανικής Μοναρχίας με βάση το οικονομικά ισχυρότερο Βασίλειο της Καστίλης έφεραν την παρακμή και τον παραγκωνισμό της περιοχής. Η πολεμική που εξαπέλυσαν οι ολοένα και πιο συγκεντρωτικοί Ισπανοί μονάρχες εναντίον των καταλανικών νόμων και γλώσσας προκάλεσε τον Πόλεμο των Θεριστών (1640-1652), κατά το τέλος του οποίου αποδόθηκε η Βόρεια Καταλονία στη Γαλλία. Οι επιδιώξεις της ισπανικής μοναρχίας στην εν λόγω περιοχή καρποφόρησαν μετά τη νίκη του Φιλίππου Ε΄ στον πόλεμο της Ισπανικής Διαδοχής και την επιβολή των νόμων της Καστίλης.

Σταδιακά, και παρά την επίσημη καταδίωξη των καταλανικών από το Ισπανικό κράτος, η Καταλονία επανέκαμψε και παρά την κατοχή της από το Ναπολέοντα (1808-1814) και τους Καρλικούς Πολέμους (κατά διαστήματα μεταξύ 1833 και 1876) επέδειξε μεγάλη οικονομική και βιομηχανική ανάπτυξη. Με την Καταλανική Αναγέννηση (Renaixença) ανανεώθηκε και πολιτισμικά, πράγμα που οδήγησε στη γέννηση του κινήματος του καταλανικού εθνικισμού στις τελευταίες δεκαετίες του 19ου αιώνα. Η ισχυροποίησή του πέτυχε το 1914 την ίδρυση της Ένωσης των Τεσσάρων Επαρχιών της Καταλονίας (Mancomunitat de Catalunya) και την εκ νέου σύσταση της Ζενεραλιτάτ, που ακυρώθηκε ωστόσο μετά τη νίκη των στρατευμάτων του στρατηγού Φράνκο κατά τον Ισπανικό Εμφύλιο (1936-1939). Κατά τη διάρκεια της δικτατορίας που ακολούθησε (1939-1975), η καταλανική ταυτότητα υπονομεύθηκε αλλά με την επάνοδο της δημοκρατίας η Καταλονία αναγνωρίστηκε ως ιστορική εθνότητα της Ισπανίας και σταδιακά αποκαταστάθηκε η γλωσσική και πολιτισμική της κανονικότητα. Έκτοτε ο καταλανικός εθνικισμός παίζει σημαντικό ρόλο στην πολιτική και κοινωνική ζωή της Ισπανίας, με ένα ποσοστό των Καταλανών να θεωρούν τον εαυτό τους διαφορετικό έθνος από τους Ισπανούς και να επιθυμούν τη δημιουργία ανεξάρτητου καταλανικού κράτους.

Γεωγραφία

Η Καταλονία δεν αποτελεί μια εννιαία μορφολογική ενότητα. Αντίθετα, το ανάγλυφό της μοιράζεται μεταξύ τριών μορφολογικών ενοτήτων: τα Πυρηναία, το Κεντρικό Καταλανικό Βύθισμα που είναι επέκταση του αντίστοιχου του Έβρου και τη μεσογειακή ζώνη που ορίζεται από το Παράκτιο ορογραφικό σύστημα.

Το γεωγραφικό ανάγλυφο της Καταλονίας με τις κύριες ενότητες χωρίς ποταμούς ή υψόμετρο.

Τα κατεξοχήν Πυρηναία

Τα Πυρηναία είναι η ψηλότερη συνολικά οροσειρά της Ιβηρικής. Τα κατεξοχήν Πυρηναία στην Καταλονία (κατ: Pirineu axial) χωρίζονται σε δύο διακριτούς τομείς, αρκετά διαφοροποιημένους μεταξύ τους: τα δυτικά Πυρηναία, απότομα και με με μεγάλο υψόμετρο (υψηλότερη κορυφή η Pica d'Estats, 3.143 στο Άνω Παλιάρς) που χαρακτηρίζονται από την ύπαρξη βαθέων κοιλάδων και ενός διεσπασμένου πρότυπου κατοίκησης, και τα ανατολικά Πυρηναία, γεωλογικά μεγαλύτερης ηλικίας, με χαμηλότερο υψόμετρο και αρκετά προσβάσιμα. Λόγω της ευκολίας αυτής, τα ανατολικά Πυρηναία ποτέ δεν αποτέλεσαν φυσικό όριο μεταξύ της νότια και βόρειας πλευράς τους, βοηθώντας την επικοινωνία και την ανάπτυξη των καταλανικών κομητειών και την εξάπλωση της καταλανικής γλώσσας εκατέρωθεν. Το όριο των δύο τομέων εντοπίζεται στο οροπέδιο της φυσικής επαρχίας της Σερδάνια.

Τα ποτάμια που πηγάζουν στα Πυρηναία

Από τα δυτικά Πυρηναία πηγάζουν οι σημαντικότεροι ποταμοί που διασχίζουν το Κεντρικό Καταλανικό Βύθισμα και άμεσα ή έμμεσα καταλήγουν στον Έβρο. Ο κυριότερος εξ αυτών είναι ο Σέγρε, ο μακρύτερος παραπόταμος του Έβρου, που πηγάζει στη Σερδάνια και στον οποίο εκβάλλουν οι έτεροι Νογέρα Ριβαγορσάνα, Νογέρα Παλιαρέζα και Σίνκα, όλοι τους στη δεξιά του όχθη.

Από τα ανατολικά Πυρηναία πηγάζουν οι δύο σημαντικότεροι ποταμοί της Καταλονίας, ο Λιοβρεγάτ (μήκος 170 χμ.) και ο Τερ (208 χμ.) που μαζί με τους ελάσσονες Φλουβιά και Μούγα συμμετέχουν στο δεύτερο μεγάλο υδρογραφικό σύστημα της Καταλονίας, αυτό των Πυρηναίων-Μεσογείου. Διαφοροποιούνται επομένως από τη λεκάνη του Έβρου στο ότι δεν εκβάλλουν σε αυτόν και από τους ξεκάθαρα μεσογειακούς ποταμούς στο ότι πηγάζουν από τα Πυρηναία. Στην υδρογραφική λεκάνη του Τερ εντάσσεται και η λίμνη της Μπανιόλες, η μεγαλύτερη φυσική λίμνη της Καταλονίας.

Τα Προπυρηναία

Μεταξύ των κατεξοχήν Πυρηναίων και του Κεντρικού Βυθίσματος εντοπίζεται η μορφολογική υποενότητα των Προπυρηναίων (Prepirineus), όρη με μέσο υψόμετρο με διάσπαρτες κοιλάδες και υψίπεδα. Ψηλότερες κορυφές είναι η La Faiada με 2.859 μέτρα. Στα ανατολικά Προπυρηναία εντοπίζεται η περιορισμένη σε έκταση Εγκάρσια Οροσειρά (serralada Transversal).

Η Κοιλάδα του Αράν

Η Κοιλάδα του Αράν μορφολογικά δεν ανήκει στην Ιβηρική χερσόνησο αλλά στην ατλαντική λεκάνη και απόδειξη του γεγονότος αυτού είναι το ωκεάνιο κλίμα της και το ότι εκεί πηγάζει ο ποταμός Γαρούνας.

Το Κεντρικό Καταλανικό Βύθισμα

Το Κεντρικό Καταλανικό Βύθισμα (Depressió Central) γεννιέται ανατολικά στη φυσική επαρχία του Μπάζες στην κεντρική Καταλονία και μέσω μιας διαδοχής υψίπεδων που ξεκινούν από ένα υψόμετρος της τάξης των χιλίων μέτρων καταλήγει στο Βύθισμα του Έβρου στα δυτικά σε ένα μέσο υψόμετρο των εκατό μέτρων. Τα παραπάνω υψίπεδα τέμνονται από λεκάνες που έχουν προκληθεί από τη διάβρωση από τα νερά ποταμών όπως η Λεκάνη του Μπαρβερά. Εκεί εντοπίζεται η πεδιάδα του Ουρζέλ (γύρω από τη Λιέιδα και προς τα ανατολικά), η μεγαλύτερη της Καταλονίας. Με σκοπό την αποτελεσματικότερη αγροτική εκμετάλλευση των πεδινών εκτάσεων του βυθίσματος, έχουν κατασκευαστεί διάφορα κανάλια όπως αυτό του Ουρζέλ και της Σεγάρα-Γκαρίγες.

Το Παράκτιο Ορογραφικό Σύστημα

Μεταξύ του Κεντρικού Βυθίσματος και της Μεσογείου εντοπίζεται το Παράκτιο Ορογραφικό Σύστημα (γνωστό και ως «Μεσογειακό») που με τη σειρά του χωρίζεται σε τρεις υποενότητες. Η πρώτη, η Προπαράκτια οροσειρά (Cordillera Prelitoral) με την ψηλότερη κορυφή της, το Turó de l'Home στο όρος Μοντσέν, να φτάνει τα 1.700 μέτρα. Ακολουθεί το Προπαράκτιο Βύθισμα, ένας διάδρομος μήκους 100 και πλάτους 20 περίπου χιλιομέτρων που περιλαμβάνει όλες τα χαμηλού υψομέτρου εδάφη μεταξύ της Προπαράκτιας και Παράκτιας οροσειράς, όπως το Πενεδές ή το Μπαλιές και την, ανοικτή στη θάλασσα, Πεδιάδα της Ταραγόνας. Η Παράκτια οροσειρά είναι ο κυρίαρχος ορεινός διάδρομος από τον ποταμό Φόις μέχρι την οροσειρά του Μοντσιά βόρεια του Δέλτα του Έβρου. Τέλος, το Παράκτιο Βύθισμα είναι ο σύντομος παραλιακός διάδρομος στον οποίο εντάσσονται όλες οι παράκτιες πεδιάδες όπως αυτή της Βαρκελώνης ή του Ματαρό.

Στα βόρεια του Παράκτιου Συστήματος βρίσκεται η έτερη μεγαλύτερη πεδιάδα της Καταλονίας, η πεδιάδα του Ενπορδά.

Το Παράκτιο Σύστημα διαφοροποιείται υδρογραφικά από το εσωτερικό της Καταλονίας λόγω της ύπαρξης σε αυτό πολλών σύντομων μεσογειακών ποταμών. Οι λεγόμενες «μεσογειακές λεκάνες» περιλαμβάνουν όλα τα ποτάμια της Καταλονίας που πηγάζουν στην Προπαράκτια οροσειρά κι εκβάλλουν στη Μεσόγειο διατρέχοντας το Παράκτιο Σύστημα. Το μεγαλύτερο είναι ο Φρανκολί.

Οι εκβολές του Έβρου

Το Δέλτα του Έβρου αποτελεί το μεγαλύτερο δέλτα της Καταλονίας, με περίπου 325 χμ² κερδισμένα από τη θάλασσα. Δέλτα επίσης σχηματίζει ο Λιοβρεγάτ

Ιστορία

Αρχαία και μεσαιωνική περίοδος

Τα εδάφη που αποτελούν σήμερα την αυτόνομη κοινότητα της Καταλονίας στην Ισπανία, και τη γειτονική καταλανική περιοχή της Γαλλίας κατοικήθηκαν για πρώτη φορά κατά την Μέση Παλαιολιθική Περίοδο. Όπως και το υπόλοιπο τμήμα της μεσογειακής ακτογραμμής της Ιβηρικής Χερσονήσου, αποικίστηκε από τους Αρχαίους Έλληνες (οι δύο κύριες αποικίες υπήρξαν το Εμπόριο και η Ρόδη) ενώ στα εδάφη του αναπτύχθηκε ο πολιτισμών των Ιβηρικών φυλών. Η ρωμαϊκή κατάκτηση που ξεκίνησε με την απόβαση του Σκιπίωνα του Αφρικανού στο Εμπόριο κατά τον Β΄ Καρχηδονιακό Πόλεμο, επέφερε τον εκρωμαϊσμό των Ιβήρων και την οριστική εξαφάνιση του ντόπιου πολιτισμού μέχρι τις αρχές της πρώτης χιλιετίας μ.Χ. Ολόκληρη η βόρεια ρωμαϊκή Ιβηρία εντάχθηκε στην επαρχία της Ταρρακωνικής, που είχε ως πρωτεύουσα τη ρωμαϊκή αποικία της Ταραγόνας.

Η αποδυνάμωση της αυτοκρατορικής εξουσίας είδε την εισβολή διάφορων γερμανικών εθνοτήτων αν και εν τέλει ήταν οι Βησιγότθοι αυτοί που εγκαθίδρυσαν στην τέως ρωμαϊκή Ιβηρία ένα σταθερό βασίλειο. Με τη μουσουλμανική κατάκτηση της Ιβηρικής, το βορειότερο τμήμα της Καταλονίας κατελήφθη για σύντομο χρονικό διάστημα από τους Μαυριτανούς από την Αλ-Ανταλούς αλλά μετά την ήττα των δυνάμεων του Εμίρη Αμντούλ Ραχμάν Αλ Γκαφικίουα στην Τουρ το 732, οι ντόπιοι Βησιγότθοι επανέκτησαν την αυτονομία τους και οικειοθελώς κατέστησαν τους εαυτούς τους φόρου υποτελείς στην αναδυόμενη δύναμη του Βασιλείου των Φράγκων, το οποίο έδωσε σε αυτές τις μικρές αριθμητικά αυτόνομες ομάδες πληθυσμών τη γενική ονομασία Ιβηρική Μαρκιωνία.

Η Καταλονία αρχίζει να διαμορφώνεται με βάση τις διάσπαρτες καταλανικές κομητείες που ανταγωνίζονται μεταξύ τους για έλεγχο των δύο πλευρών των ανατολικών Πυρηναίων. Η κομητεία της Βαρκελώνης είναι αυτή που θα αναδειχθεί ως κύρια δύναμη στην περιοχή και σταδιακά θα απορροφήσει τις κομητείες του Ουρζέλ, του Παλιάρς ή της Σερδάνια, εφαρμόζοντας μια πολιτική επέκτασης στην Οξιτανία. Η δυναστική κρίση στο γειτονικό Βασίλειο της Αραγωνίας στις αρχές του 12ου αιώνα ώθησε τους αραγωνέζους ευγενείς να αναζητήσουν τη σύμπραξη με τον βαρκελωνέζο κόμη Ραϋμούνδο Βερεγγάριο Δ΄, κάτι που επέφερε τη δυναστική ένωση των δύο κρατών. Το λεγόμενο Στέμμα της Αραγωνίας θα αποτελέσει για 400 περίπου χρόνια την κύρια δύναμη της δυτικής Μεσογείου.

Την εποχή εκείνη, η Καταλονία ορίστηκε ως το έδαφος που εκτεινόταν από το Σάλσες (σήμερα στη γαλλική Βόρεια Καταλονία) ως τη Λιέιδα και την Τορτόζα. Ωστόσο, δεν χαρακτηρίστηκε συλλογικά με κανέναν άλλο φεουδαρχικό τίτλο όπως πριγκιπάτο, κομητεία ή δουκάτο, παρά χρησιμοποιείτο πλέον είτε το όνομα Καταλονία είτε αυτό της σημαντικότερης κομητείας της περιοχής, αυτής της Βαρκελώνης. Οι Καταλανοί υπήρξαν η κύρια πολιτισμική, οικονομική και πληθυσμιακή δύναμη του στέμματος, εποικώντας το Βασίλειο της Βαλένθια, τις Βαλεαρίδες νήσους και μέρος της Σαρδηνίας. Οι οικονομικές τους δραστηριότητες τους έφτασαν στο σημείο να ιδρύσουν πρεσβείες σε όλο το μήκος της Μεσογείου, από το Αλγέρι μέχρι την Κωνσταντινούπολη και την Αλεξάνδρεια. Η νομική, πολιτική και πολιτισμική σύγκλιση των κρατιδίων της Καταλονίας επετεύχθη με τη θέσπιση μεταξύ του 1170 και του 1195 των τριών νομοθετικών σωμάτων που πολλάκις αναφέρονται ως «τα τρία μνημεία της καταλανικής πολιτικής ταυτότητας», τα Usatici Barchinonae, το Liber domini regis και το Gesta Comitum Barchinonensium που δίνουν μια τελική μορφή στην Καταλονία ως ένα μεσαιωνικό κράτος με κοινούς νόμους, ενοποιημένη νομοθεσία και κοινές πολιτισμικές αναφορές.

Νεότερη εποχή

Ο γάμος της Ισαβέλλας Α' της Καστίλλης και του Φερδινάνδου Β' της Αραγωνίας (1469) έφερε τα δύο στέμματα της Αραγωνίας και της Καστίλης κάτω από μια προσωρινή προσωπική ένωση. Παράλληλα η Καταλονία είχε ζήσει τον καταστροφικό Καταλανικό Εμφύλιο. Το 1492, το Βασίλειο της Γρανάδας, ο τελευταίος μουσουλμανικός θύλακας της στην Ιβηρική χερσόνησο, κατακτήθηκε ενώ την ίδια στιγμή λάμβανε χώρα η ανακάλυψη της Αμερικής από τον Χριστόφορο Κολόμβο. Η πολιτική δύναμη άρχισε πλέον σταδιακά να μετακυλάει από το Στέμμα της Αραγωνίας σε αυτό της Καστίλης.

Ο Κάρολος Α΄, εγγονός των Καθολικών Βασιλέων, υπήρξε ο πρώτος μονάρχης που βασίλευσε στο σύνολο των εδαφών του νεοσύστατης Ισπανικής Μοναρχίας από το 1516. Για τους επόμενους δύο αιώνες, η Καταλονία εντάχθηκε στην ομόσπονδη Ισπανία των Αψβούργων, το συνονθύλευμα των παραδοσιακών βασιλείων της Ιβηρικής που συμπληρώνονταν από τις προσωπικές κτήσεις των μοναρχών της στη Δυτική Ευρώπη. Ως μέλος του Στέμματος της Αραγωνίας (που διατηρήθηκε ενεργό), η Καταλονία συνέχισε να απολαμβάνει τη διαχρονική της αυτονομία παρότι σταδιακά ο έλεγχος των βασιλέων από την επίσημη πρωτεύουσα της μοναρχίας από το 1561, Μαδρίτη, έτεινε σε όλο και μεγαλύτερα ποσοστά κρατικού συγκεντρωτισμού. Η σύγκρουση μεταξύ του βασιλικού συγκεντρωτισμού και της προτίμησης του αυτοδιοίκητου από τους Καταλανούς επέφεραν τον Πόλεμο των Θεριστών το 1640 και την προσωρινή ενσωμάτωση της Καταλονίας στο Γαλλικό Βασίλειο μέχρι την υπογραφή της συνθήκης των Πυρηναίων το 1648 που καρατόμησε την περιοχή και παρέδωσε στη Γαλλία τη Βόρεια Καταλονία.

Την ίδια λογική ακολούθησε εν μέρει ο γνωστότερος Πόλεμος της Ισπανικής Διαδοχής, ο οποίος ξεκίνησε όταν ο Κάρολος Β΄ της Ισπανίας απεβίωσε χωρίς διάδοχο το 1700, αφήνοντας τον θρόνο στον μακρινό του απόγονο, Φίλιππο του Ανζού, εγγονό του Λουδοβίκου ΙΔ΄ της Γαλλίας. Οι πολύπλοκες γεωπολιτικές επιπτώσεις τέτοιας εξέλιξης οδήγησαν στην αντίδραση του αυστριακού κλάδου του οίκου των Αψβούργων και την ανάδειξη του γιου του τότε αυτοκράτορα, αρχιδούκα Καρόλου ως εναλλακτικού διεκδικητή του θρόνου. Η Καταλονία και το σύνολο των εδαφών του Στέμματος της Αραγωνίας, υποστήριξε τις αξιώσεις του αρχιδούκα επί του θρόνου (αφού πρώτα ακύρωσε τους όρκους πίστης της στον Φίλιππο Ε', το 1702), σε αντίθεση με το Στέμμα της Καστίλης που υποστήριζε τον Φίλιππο. Παρά τις αρχικές του επιτυχίες, ο Κάρολος είδε τις δυνάμεις του να ηττώνται σε σημαντικές μάχες όπως αυτή της Αλμάνσα και τη Βαρκελώνη να πέφτει στις 11 Σεπτεμβρίου 1714, γεγονότα που σήμαναν την επικράτηση του Φιλίππου και την κατάργηση των παραδοσιακών νόμων των εδαφών του Στέμματος της Αραγωνίας που με τη σειρά του έπαυσε να υφίσταται. Τα λεγόμενα διατάγματα της Nueva Planta του Φίλιππου Ε΄, κατήργησαν τους κυριότερους πολιτικούς θεσμούς της Καταλονίας και επέβαλαν στρατιωτικό νόμο στην περιοχή αν και διατηρήθηκε το αστικό της δίκαιο.

Σύγχρονη εποχή

Σταδιακά, και παρά την επίσημη καταδίωξη των καταλανικών από το Ισπανικό κράτος, η Καταλονία επανέκαμψε και παρά την κατοχή της από το Ναπολέοντα (1808-1814) και τους Καρλικούς Πολέμους (κατά διαστήματα μεταξύ 1833 και 1876) επέδειξε μεγάλη οικονομική και βιομηχανική ανάπτυξη. Με την Καταλανική Αναγέννηση (Renaixença) ανανεώθηκε και πολιτισμικά πράγμα που οδήγησε στη γέννηση του κινήματος του καταλανικού εθνικισμού στις τελευταίες δεκαετίες του 19ου αιώνα. Η ισχυροποίησή του πέτυχε το 1914 την ίδρυση της Ένωσης των Τεσσάρων Επαρχιών της Καταλονίας (Mancomunitat de Catalunya) και την εκ νέου σύσταση της Ζενεραλιτάτ, που ακυρώθηκε ωστόσο μετά τη νίκη των στρατευμάτων του στρατηγού Φράνκο κατά τον Ισπανικό Εμφύλιο (1936-1939). Κατά τη διάρκεια της δικτατορίας που ακολούθησε (1939-1975), η καταλανική ταυτότητα υπονομεύθηκε αλλά με την επάνοδο της δημοκρατίας η Καταλονία αναγνωρίστηκε ως ιστορική εθνότητα της Ισπανίας και σταδιακά αποκαταστάθηκε η γλωσσική και πολιτισμική της κανονικότητα. Έκτοτε ο καταλανικός εθνικισμός παίζει σημαντικό ρόλο στην πολιτική και κοινωνική ζωή της Ισπανίας, με ένα ποσοστό των Καταλανών να θεωρούν τον εαυτό τους διαφορετικό έθνος από τους Ισπανούς και να επιθυμούν τη δημιουργία ανεξάρτητου καταλανικού κράτους.

Σύμβολα

Τα σύμβολα της Καταλονίας αποτελούνται από μια σειρά από εμβλήματα, μύθους, ιστορικές προσωπικότητες, παραδόσεις και γεωγραφικές τοποθεσίες που έχουν συνδεθεί με την Καταλονία τόσο ως γεωγραφική οντότητα όσο και με τους Καταλανούς ως έθνος.

Η σημαία της Καταλονίας

Η σενιέρα, σημαία της Καταλονιας.

Η σημερινή σημαία της Καταλονίας (Senyera) προέρχεται από το ιστορικό έμβλημα του Στέμματος της Αραγωνίας (Senyal Reial del Rei d' Aragó). Ο κυρίαρχος μύθος για την προέλευσή του αναφέρεται στον Βιλφρέδο τον Δασύτριχο (Guifré el Pilós) από τον οποίο ο αυτοκράτορας Κάρολος ο Φαλακρός (που, το 870, μόλις του έχει παραχωρήσει τις κομητείες του Ουρζέλ και της Σερδάνια) είχε ζητήσει βοήθεια για να αντιμετωπίσει τους Νορμανδούς. Στη διάρκεια της μάχης, ο Βιλφρέδος τραυματίζεται από ένα βέλος. Το βράδυ, ο Φράγκος αυτοκράτορας πηγαίνει στη σκηνή του κόμη, ο οποίος είναι ξαπλωμένος στο κρεβάτι του κοντά στο οποίο βρίσκεται η ασπίδα του, χρυσής απόχρωσης χωρίς καμία διακόσμηση. Βουτάει τέσσερα δάχτυλα στην ανοιχτή πληγή του Βιλφρέδου και σχεδιάζει, με μια κίνηση, τις τέσσερις κόκκινες γραμμές δίνοντας έτσι στην Καταλονία το έμβλημα της.

Ωστόσο ιστορικά το έμβλημα είναι αποτέλεσμα της επαφής της περιοχής με την εραλδική τέχνη που είχε αναπτυχθεί στα μέσα του 12ου αιώνα στην κεντρο-δυτική Ευρώπη. Το 1150 εμφανίζεται ήδη από το πρώτο έμβλημα με τέσσερις κάθετες στήλες σε νόμισμα του Ραιμούνδου Βερεγγάριου Δ'. Έκτοτε όλοι οι απόγονοί του (μέλη δηλαδή του Οίκου της Βαρκελώνης που αποτέλεσε τη βασιλεύουσα δυναστεία του Στέμματος της Αραγωνίας μέχρι το 1410) θα φέρουν με τον έναν ή με τον άλλο τρόπο τις τέσσερις κόκκινες ρίγες πάνω σε κίτρινο ή χρυσό φόντο. Κατ' επέκταση το ίδιο το Στέμμα της Αραγωνίας και ο κατά καιρούς μονάρχης θα ταυτιστεί με το σύμβολο αυτό. Αυτό αποδεικνύεται από την παραχώρηση εκ μέρους του Ιακώβου Α' του συμβόλου ως στις κατακτημένες πόλεις της Βαλένθια και της Μαγιόρκας μα και από τη συνέχιση ταύτιση του Στέμματος με τις τέσσερις ρίγες, ακόμη κι όταν μετά το 1412 θα αναλάβει τη βασιλεία η καστιλιανική δυναστεία των Τραστάμαρα.

Η μετατροπή του συμβόλου των τεσσάρων κάθετων ριγών σε σημαία όπου αυτές γίνονται οριζόντιες θα λάβει χώρα σταδιακά και θα οριστικοποιηθεί με την πολιτισμική αναγέννηση της Καταλονίας (Reinaxença). Τότε θα ταυτιστεί με την Καταλονία κυρίως λόγω της ταύτισης της με τον Οίκο της Βαρκελώνης. Το ίδιο σύμβολο αποτελεί παράλληλα αναπόσπαστο κομμάτι της ταυτότητας και των λοιπών πρώην κτήσεων του Στέμματος της Αραγωνίας και γι' αυτό σήμερα αντιπροσωπεύει με μικρές παραλλαγές την Αραγωνία, τη Βαλενθιανή Χώρα και τις Βαλεαρίδες νήσους στην Ισπανία όπως επίσης και το Περπινιάν στη Γαλλία.

Ιστορικές τοποθεσίες

Το βουνό του Μονσεράτ, με το χαρακτηριστικό σχήμα των απολήξεών του.

Τα τρία συμβολικά βουνά της Καταλονίας είναι το όρος Μονσεράτ (Montserrat) κοντά στη Μανρέζα, το όρος της Πεδραφόρκα (Pedraforca) και το Κανιγό (Canigó) που βρίσκεται στο γαλλικό διαμέρισμα των Ανατολικών Πυρηναίων, στην αποκαλούμενη από τους Καταλανούς Βόρεια Καταλονία.

Καταλανικός εθνικισμός (καταλανισμός)

Στα μέσα του 19ου αιώνα η λογοτεχνική αναγέννηση της καταλανικής γλώσσας συνετέλεσε στη δημιουργία ενός ρομαντικού εθνικιστικού ρεύματος που έθεσε υπό αμφισβήτηση την κυρίαρχη άποψη των πολιτικών του ισπανικού κράτους περί της ύπαρξης ενός ενιαίου ισπανικού έθνους. Ο καταλανικός εθνικισμός (γνωστός και ως «καταλανισμός», κατ. catalanisme) βασιζόμενος στον ξεκάθαρα διακριτό χαρακτήρα της Καταλονίας ως ιστορικής εθνότητας τουλάχιστον μέχρι τις αρχές του 18ου αιώνα στα πλαίσια ενός εκ των πραγμάτων πολυεθνικού Ισπανικού Βασιλείου, ξεκίνησε την πορεία διεκδίκησης αρχικά της πολιτικής αυτονομίας. Πράγματι, οι πρώτοι καταλανιστές δεν ήταν υπέρμαχοι της ανεξαρτητοποίησης των τεσσάρων παραδοσιακών καταλανικών επαρχιών παρά υποστήριζαν είτε τη μεταβολή του συγκεντρωτικού φιλελεύθερου ισπανικού κράτους σε ομοσπονδιακό είτε την παροχή αυξημένων αρμοδιοτήτων στις καταλανικές επαρχίες. Κύριο κόμμα που εξέφραζε τέτοιες θέσεις ήταν η Λίγα Ρεζιοναλίστα.

Η οικονομική ευμάρεια της Καταλονίας και η μη συμμετοχή των πολιτικών της στις κυβερνήσεις της Μαδρίτης συνέβαλαν στην αποξένωση μεγάλου μέρους των πολιτικών της ελίτ που από τη δεκαετία του 1920 άρχισαν να υιοθετούν θέσεις ανεξαρτητοποίησής τους από την Ισπανία και να ιδρύουν καταλανιστικά κόμματα όπως την Καταλανική Δράση και το Καταλανικό Κράτος του Φρανσέσκ Μασιά. Σταθμός στην πρώτη άνοδο του πολιτικού καταλανισμού θεωρείται η ισπανική ήττα στον Ισπανοαμερικανικό πόλεμο του 1898. Η πρώτη μορφή αυτονομίας της Καταλονίας, η Κοινοπολιτεία της Καταλονίας του 1914 (Mancomunitat de Catalunya), υπήρξε θύμα της δικτατορίας του Μιγέλ Πρίμο δε Ριβέρα μεταξύ 1923 και 1930. Η έλευση της Β΄ Ισπανικής Δημοκρατίας έδωσε χώρο έκφρασης στον καταλανισμός, επιτρέποντας την επανασύσταση της Ζενεραλιτάτ της Καταλονίας το 1931 και της ψήφισης του Καθεστώτος Αυτονομίας της Νούρια το επόμενο έτος. Οι δύο πρόεδροί της, Φρανσέσκ Μασιά και Λιουίς Κομπάνς, και μαζί τους το σύνολο των καταλανιστών πολιτικών που εντάχθηκαν στο νεοσύστατο κόμμα της Ρεπουμπλικανικής Αριστεράς της Καταλονίας, βρέθηκαν εκ νέου απομονωμένοι από τα ισπανικά πολιτικά κόμματα· η άνοδος της ισπανικής δεξιάς στην κυβέρνηση της Δημοκρατίας το 1933 επέφερε την αποτυχημένη ανακήρυξη του Καταλανικού Κράτους από τον Κονπάνς και το πάγωμα της αυτονομίας μέχρι το 1936. Τότε, η νίκη του Λαϊκού Μετώπου επανέφεραν σε λειτουργία τις καταλανικές δομές οι οποίες παύθηκαν με την ήττα των δημοκρατικών δυνάμεων στον Ισπανικό Εμφύλιο που ακολούθησε.

Η νίκη των ισπανών εθνικιστών και η δικτατορία του στρατηγού Φρανθίσκο Φράνκο (1939-1974) εξαφάνισε από το προσκήνιο οποιαδήποτε έκφραση του καταλανισμού. Η σταδιακή φιλελευθεροποίηση του καθεστώτος επέτρεψε την ύπαρξη καταλανιστικών οργανισμών (π.χ. Συνέλευση της Καταλονίας μεταξύ 1971 και 1977). Προηγουμένως, στη δεκαετία του 1960, ο βαλενθιανός διανοούμενος Ζοάν Φουστέρ είχε εκδόσει το πρώτο κείμενο που συνδύαζε τον καταλανικό εθνικισμό με την έννοια της ενοποίησης και αυτονόμησης των Καταλανικών Χωρών, δημιουργώντας τον λεγόμενο πανκαταλανισμό που υιοθετήθηκε από αρκετούς καταλανούς εθνικιστές.

Η ισπανική μετάβαση από τη δικτατορία στη δημοκρατία είδε την ανασύσταση της Ζενεραλιτάτ με πρόεδρο τον Ζοζέπ Ταραδέλιας. Ο πολιτικός καταλανισμός έκτοτε εκφράστηκε σε τρεις κυρίαρχες τάσεις: την ομοσπονδιακή, με κύριο εκπρόσωπο το Σοσιαλιστικό Κόμμα της Καταλονίας, την ακραίως εθνικιστική της Ρεπουμπλικανικής Αριστεράς και την υποστήριξη της σταδιακής εξέλιξης και διεύρυνσης της αυτονομίας που ορίζει το ισπανικό κράτος, από τη φιλελεύθερη και χριστιανοδημοκρατική Σύγκλιση και Ένωση.

Η Καταλονία ως έθνος

Σύμφωνα με τον καταλανικό εθνικισμό η Καταλονία είναι αυτούσιο έθνος που ανάγεται στη στιγμή της ίδρυσης των πρώτων καταλανικών κομητειών από τον Καρλομάγνο τον 9ο αιώνα. Η διακριτότητα της καταλανικής εθνικής ταυτότητας αναφέρεται στην κυριαρχία των Καταλανών στο Στέμμα της Αραγώνας κατά τον ύστερο μεσαίωνα, εποχή που είδε τη θέσπιση καταλανικών νόμων και θεσμών όπως η Ζενεραλιτάτ. Σε εκείνη την περίοδο εντοπίζεται η περίφημη διαπραγματευτική διάσταση της σχέσης των Καταλανών με τον κατά καιρούς μονάρχη τους (pactisme) που ορίζει ότι πάντα οι σχέσεις μεταξύ των δύο μελών να βασίζονται σε συμφωνίες, απορρίπτοντας την οποιαδήποτε απολυταρχική άσκηση εξουσίας εκ μέρους του πρώτου. Η πολιτική ανεξαρτησία του Πριγκιπάτου της Καταλονίας μέχρι το 1714 επέτρεψε τη διατήρηση της νομικής ταυτότητας του έθνους.

Εντούτοις, αναγνωρίζεται ότι το σύγχρονο καταλανικό έθνος γεννήθηκε με αφορμή την καταλανική πολιτική και πολιτισμική αναγέννηση του 19ου αιώνα, ως αντίδραση στη διαμόρφωση της Ισπανίας σε έθνος-κράτος και την πίεση που αυτή η διαδικασία επέφερε στην Καταλονία και την ταυτότητά της. Άλλωστε η απόλυτη πλειοψηφία των καταλανιστών ιδεολόγων και καταλανιστικών οργανώσεων αναγνωρίζει το δυναμικό χαρακτήρα της καταλανικήςεθνικής ταυτότητας [που αποδείχθηκε από τη στιγμή που ενσωμάτωσε τόσο τους μετανάστες από άλλες περιοχές της Ισπανίας τη δεκαετία του 1950 και 1960 όσο και τους πρόσφατους μετανάστες από τη Λατινική Αμερική και το Μαχρέμπ. Έτερα στοιχεία της παραδοσιακής καταλανικής ταυτότητας θεωρούνται η κοινή λογική (seny), η μετριοπάθεια, η ειρωνεία και ο ατομικισμός.

Μέχρι το 1980 ο καταλανικός εθνικισμός και η διαφοροποίηση των Καταλανών βασιζόταν στην ιδέα της οπισθοδρόμησης της υπόλοιπης Ισπανίας έναντι του προοδευτισμού της Καταλονίας με τον μεγάλο "Άλλο" να είναι η Καστίλη. Εντούτοις, η υιοθέτηση παραδοσιακών καταλανικών αξιών από το ισπανικό κράτος όπως ο ευρωπαϊσμός, η δημοκρατία και η ανεκτικότητα άλλαξαν τους όρους αντίθεσης και ανάγκασαν τους θεωρητικούς να αναθεωρήσουν ορισμένες βάσεις της εθνικής διαφοροποίησης που ίσχυαν μέχρι τότε. Σημαντικό όμως εμπόδιο στην όποια σύγκλιση των Καταλανώνήταν και συνεχίζει να είναι ο ακραίος συγκεντρωτισμός και η επικέντρωση στην Καστίλη των κύριων ισπανικών κομμάτων που δεν έχει αλλάξει από τον 19ο αιώνα και σήμερα βρίσκει διαρκή δικαιολόγηση στο άρθρο του ισπανικού συντάγματος που ορίζει το αδιάσπαστο του ισπανικού έθνους.

Σε ακαδημαϊκό επίπεδο η Καταλονία πολλάκις αναφέρεται ως παράδειγμα έθνους δίχως κράτος αν και υφίστανται πολλοί συγγραφείς που αρνούνται την εθνική πραγματικότητα της Καταλονίας και την περιορίζουν σε έναν απλό τοπικισμό ή ρεζιοναλισμό. Αυτή είναι και η κυρίαρχη άποψη που επικρατεί στα μεγαλύτερα ισπανικά πανεπιστήμια εκτός της Γαλικίας και της Χώρας των Βάσκων.

Πολιτική και διακυβέρνηση

Πολιτικά καταλανικά κόμματα

Η Καταλονία διαθέτει πολιτικά κόμματα που είναι αποκλειστικά της αυτοδιοικούμενης περιφέρειας αλλά μπορούν να εκλεχθούν τόσο στα περιφερειακά όργανα αυτοδιοίκησης όσο και στους κρατικούς θεσμούς (Ισπανική Γερουσία και Ισπανικό Κοινοβούλιο). Παράλληλα, τα κρατικά κόμματα διαθέτουν είτε τοπικές οργανώσεις είτε χρησιμοποιούν καταλανικά κόμματα ως αντιπροσώπους τους στην περιφέρεια. Τα κύρια αυστηρά καταλανικά κόμματα είναι η Ρεπουμπλικανική Αριστερά της Καταλονίας, το Δημοκρατικό Ευρωπαϊκό Καταλανικό Κόμμα και η Υποψηφιότητα Λαϊκής Ενότητας. Κόμμα που βρίσκεται σε ομοσπονδία με ισπανικό κόμμα είναι το παραδοσιακά ισχυρό Κόμμα των Σοσιαλιστών της Καταλονίας. Κατά τα άλλα, από το 2015 κι έπειτα, τοπικά κόμματα όπως η Πρωτοβουλία για τους Πράσινους της Καταλονίας και η Βαρκελώνη από Κοινού της δημάρχου Άδα Κολάου, εντάχθηκε μαζί με την Ενωμένη Αριστερά και το ισπανικό Podemos σε αριστερούς συνδυασμούς υπό διάφορα ονόματα όπως Καταλονία, Ναι Μπορούμε και Καταλονία από Κοινού-Μπορούμε. Στην Καταλονία ιδρύθηκε το 2006 και το φιλελεύθερο κόμμα των Πολιτών αλλά τα τελευταία χρόνια λειτουργεί στο σύνολο του ισπανικού κράτους.

Η Κυβέρνηση της Καταλονίας

Η Κυβέρνηση της Καταλονίας (Generalitat de Catalunya) είναι ο ιστορικός θεσμός που από τον 13ο αιώνα λειτουργεί ως το κύριο κυβερνητικό σώμα της Καταλονίας. Αρχικά αποτελούσε το όργανο σύγκλισης των αρχουσών τάξεων και το μέσο συγκέντρωσης φόρων του Στέμματος της Αραγώνας αλλά σταδιακά απέκτησε τόση δύναμη που τόσο στα πλαίσια του αραγωνικού όσο και στα πλαίσια του ισπανικού Στέμματος να λειτουργεί αυτούσια ως η αποκλειστική κυβέρνηση της χώρας. Η δύναμη αυτή εκφράστηκε σε πολεμικές συγκρούσεις στις οποίες πρωταγωνίστησε όπως ο Καταλανικός Εμφύλιος τον 15ο αιώνα, τον Πόλεμο των Θεριστών τον 17ο και την καταλανική εναντίωση στον Φίλιππο Ε΄ κατά τον Πόλεμο της Ισπανικής Διαδοχής τον 18ο. Καταργήθηκε το 1714 μετά από διάταγμα του Φίλιππου Ε΄ και επανήλθε ως θεσμός ως απόγονος της Κοινοπολιτείας της Καταλονίας το 1932 για να απαγορευθεί εκ νέου το 1939 από τους εθνικιστές. Με την Ισπανική Μεταπολίτευση ανασυστάθηκε το 1978 κάτω από τον εξόριστο πρόεδρό της Ζοζέπ Ταραδέλιας και ταυτίστηκε οργανικά με την Κυβέρνηση της Αυτοδιοικούμενης Περιφέρειας της Καταλονίας και το ευρύτερο καθεστώς αυτοδιοίκησής της.

Σήμερα κατέχει σημαντικές αρμοδιότητες σε 33 τομείς όπως η υγεία, η εκπαίδευση, ο πολιτισμός, οι μεταφορές και η πολεοδομία. Ιδιαίτερη σημασία έχει η διατήρηση και εφαρμογή του καταλανικού αστικού δικαίου που δεν ταυτίζεται με αυτό της Ισπανίας. Αποτελείται από τα εξής όργανα:

• Το Καταλανικό Κοινοβούλιο που αποτελείται από 135 βουλευτές και πραγματοποιεί εκλογές κάθε τέσσερα χρόνια. Στις εκλογές συμμετέχουν τόσο αποκλειστικά καταλανικά κόμματα όσο και ισπανικά κόμματα μέσω των περιφερειακών τους οργανισμών. Σκοπός του είναι ο έλεγχος της εκτελεστικής κυβέρνησης μέσω τριών οργάνων: τον Συνήγορο του Πολίτη, το Ελεγκτικό Συνέδριο, το Γραφείο Εναντίον της Απάτης και το Ραδιοτηλεοπτικό Συμβούλιο.
• Τον Πρόεδρο της Καταλονίας που εκλέγεται από το Κοινοβούλιο και ορίζει τους συμβούλους-υπουργούς που αποτελούν την εκτελεστική κυβέρνηση που καθοδηγεί την πολιτική και διοικητική κατεύθυνση εν γένει της Κυβέρνησης.
• Τη δημόσια διοίκηση της περιφέρειας

Το Καθεστώς Αυτοδιοίκησης της Καταλονίας

Ο νόμος του ισπανικού κράτους που ορίζει τις αρμοδιότητες της Κυβέρνησης της Καταλονίας ονομάζεται Καταστατικός Χάρτης της Αυτοδιοικούμενης Περιφέρειας της Καταλονίας (κατ.: Estatut d'Autonomia de Catalunya)· σήμερα ισχύει ο Χάρτης του 2006, αναθεώρηση του Χάρτη του 1979.

Στις 3 Νοεμβρίου 2005, το καταλανικό κοινοβούλιο ενέκρινε το νομοσχέδιο μεταρρύθμισης του Καταστατικού Χάρτη της αυτοδιοίκησης της Καταλονίας, που στη συνέχεια προωθήθηκε στο ισπανικό κοινοβούλιο στη Μαδρίτη. Μετά από συζητήσεις που έκαναν φανερό τον διχασμό, και μια αναθεώρηση προς τα κάτω που διαπραγματεύτηκε από τον πρόεδρο της ισπανικής κυβέρνησης και τον αρχηγό του πρώτου καταλανικού κόμματος, Πασκουάλ Μαραγάλ, το πρόγραμμα υιοθετήθηκε από το κοινοβούλιο και προτάθηκε στους Καταλανούς μέσω δημοψηφίσματος. Παρά το γεγονός ότι ορισμένοι αυτονομιστές κάλεσαν το λαό να ψηφίσει αρνητικά (γιατί το πρόγραμμα δεν αναγνώριζε την Καταλονία ως έθνος, δεν της άφηνε την ολοκληρωτική διαχείριση των φόρων, των λιμανιών και των αεροδρομίων), σχεδόν το 75% των ψηφοφόρων το δέχτηκε στις 18 Ιουνίου 2006. Πάντως το ποσοστό συμμετοχής ήταν μικρότερο του 50%. Το νέο καταστατικό ακυρώθηκε σε μεγάλο βαθμό από το Συνταγματικό Δικαστήριο της Ισπανίας στις 10 Ιουλίου 2010.

Ο Πέρε Αραγονιές, νυν πρόεδρος της Ζενεραλιτάτ της Καταλονίας από τον Μάιο του 2021.

Πρόεδροι

Ιστορικός πρόεδρος της Κυβέρνησης της Καταλονίας ήταν ο Ζόρδι Πουζόλ του κόμματος Σύγκλιση και Ένωση που κυβέρνησε από το 1980 μέχρι το 2003. Τον διαδέχθηκε ο Πασκουάλ Μαραγάλ μέχρι το 2006 και αυτόν με τη σειρά του ο Χοσέ Μοντίλια μέχρι το 2010. Έτεροι ανήκαν στο Κόμμα των Σοσιαλιστών της Καταλονίας. Η επαναφορά της CiU στην προεδρία επετεύχθη υπό τον Αρτούρ Μας ι Γκαβαρό. Ωστόσο, η σταδιακή υιοθέτηση της Δημοκρατικής Σύγκλισης της Καταλονίας θέσεων υπέρ της ανεξαρτησίας της Καταλονίας, διέσπασε το κυβερνόν κόμμα και οδήγησε στην αποχώρηση της Δημοκρατικής Ένωσης της Καταλονίας από τον συνασπισμό. Ο Κάρλες Πουτζδεμόν, πρόεδρος μεταξύ Ιανουρίου 2016 και Οκτωβρίου 2017, ενέτεινε τις προσπάθειες υπέρ της διεξαγωγής ενός δημοψηφίσματος για την ανεξαρτησία, επιφέροντας την άρση του αυτοδιοίκητου της περιφέρειας. Μέχρι την εκλογή του νέου προέδρου Κιμ Τόρα τον Μάιο 2018, την προεδρία κατείχε προσωρινά η Σοράγια Σάενθ ντε Σανταμαρία. Ο Σαλβαδόρ Ιγιά είναι πρόεδρος από τις 10 Αυγούστου 2024.

Καταλανικό Κοινοβούλιο

Το Καταλανικό Κοινοβούλιο αποτελείται σήμερα από 135 βουλευτές που εκλέγονται στις περιφερειακές εκλογές κάθε 4 χρόνια.

Δημοψήφισμα 2014

Ένα μη δεσμευτικό ανεπίσημο δημοψήφισμα διεξήχθη από την κυβέρνηση της Καταλονίας στις 9 Νοεμβρίου 2014. Η κυβέρνηση της Καταλονίας ανέφερε ότι συνολικά οι ψηφίσαντες ήταν 2.305.290. Τα ΜΜΕ υπολογίζουν τη συμμετοχή από 37,0% ως 41,6%. Οι ψηφοφόροι κλήθηκαν να απαντήσουν καταφατικά ή αρνητικά σε δύο ερωτήματα: «Θέλετε η Καταλονία να γίνει κράτος» και «Θέλετε αυτό το κράτος να είναι ανεξάρτητο;».Το 80,8% των ψηφισάντων απάντησε καταφατικά και στα δύο ερωτήματα.

Επιλογή	Ψήφοι	Ποσοστό
Ναι - Ναι	1.861.753	80,76%
Ναι - Όχι	232.182	10,07%
Ναι - λευκό	22.466	0,97%
Όχι	104.772	4,54%
Λευκά	12.986	0,56%
Λοιπά	71.131	3,09%

Έναν χρόνο μετά, στις 2 Δεκεμβρίου 2015, το Συνταγματικό Δικαστήριο της Ισπανίας ακύρωσε το ψήφισμα ανεξαρτησίας του Καταλανικού Κοινοβουλίου, αποδεχόμενο την προσφυγή της ισπανικής κυβέρνησης εναντίον αυτής της πρότασης, που θα άνοιγε τη διαδικασία ανεξαρτησίας της Καταλονίας.

Εκλογές 2021

Οι πιο πρόσφατες περιφερειακές εκλογές διεξήχθησαν το 2021.

Δημοψήφισμα 2017

Δεύτερο δημοψήφισμα για την ανεξαρτησία της Καταλονίας διεξήχθη την 1η Οκτωβρίου 2017. Πέντε εκατομμύρια ψηφοφόροι κλήθηκαν να εκφράσουν τη θέλησή τους στο δημοψήφισμα για την απόσχιση από την Ισπανία. Το ερώτημα που τέθηκε είναι: «θέλεις να γίνει η Καταλονία ένα ανεξάρτητο κράτος υπό τη μορφή αβασίλευτης Δημοκρατίας;». Η προκήρυξη του δημοψηφίσματος έγινε με νόμο που εγκρίθηκε από το τοπικό κοινοβούλιο. Το ισπανικό δικαστήριο αποφάσισε ότι το δημοψήφισμα είναι αντισυνταγματικό και έδωσε εντολή για την καταστολή του με τη συμπαράσταση της Ευρωπαϊκής Ένωσης Δικαστών. Οι ισπανικές αρχές κατέστειλαν βίαια το δημοψήφισμα. Σύμφωνα με τον Ισπανό πρωθυπουργό Μαριάνο Ραχόι στην Καταλονία δεν έγινε δημοψήφισμα. Παρόλη την καταστολή και τους εκατοντάδες τραυματίες ψήφισαν σύμφωνα με τις τοπικές αρχές περίπου 2,26 εκατομμύρια πολίτες με ποσοστό συμμετοχής 42,3% επί του συνόλου των ψηφοφόρων της Καταλονίας, που φθάνουν τα 5,34 εκατομμύρια, παρά τη μαζική επιχείρηση της ισπανικής αστυνομίας για να εμποδίσει τη διεξαγωγή του δημοψηφίσματος και υπέρ του ναι τάχθηκε το 90% περίπου των ψηφοφόρων. Τα επεισόδια και οι αποσχιστικές τάσεις στην Καταλονία έθεσαν σε συναγερμό τις Βρυξέλλες και τα συλλογικά όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης με τον Ευρωπαίο Επίτροπο Οικονομικών και Νομισματικών Υποθέσεων, Πιέρ Μοσκοβισί να δηλώνει ότι: "Εάν η Καταλονία ανακηρύξει την ανεξαρτησία της και αποσχιστεί από την Ισπανία, δεν θα είναι μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης''.

Διοικητική οργάνωση

Η Καταλονία χωρίζεται από το 1832 σε τέσσερις επαρχίες που έχουν ως πρωτεύουσές τους τις τέσσερις μεγαλύτερες πόλεις της: Βαρκελώνη, Λιέιδα, Ταραγόνα και Ζιρόνα. Στο επόμενο διοικητικό επίπεδο εντοπίζονται οι λεγόμενες «λειτουργικές εδαφικές ενότητες» (κατ.: àmbits funcionals territorials), που ομαδοποιούν τις φυσικές επαρχίες με βάση το αστικό κέντρο αναφοράς τους. Υφίστανται επτά τέτοιες ενότητες: οι Περιοχές του Έβρου, η Πεδιάδα της Ταραγόνας, η Δυτική Καταλονία, τα Πυρηναία και Αράν, το Πενεδές, η Μητροπολιτική Περιοχή της Βαρκελώνης και οι Φυσικές Επαρχίες της Ζιρόνας. Ελάχιστη μονάδα διοικητικής οργανωσης είναι οι δήμοι που αριθμούνται σε 947. Παράλληλα, οι φυσικές επαρχίες της Καταλονίας (κατ.: comarques), σε αντίθεση με την υπόλοιπη Ισπανία, είναι επίσημα θεσπισμένες ενότητες τοπικής αυτοδιοίκησης που αποτελούνται από το σύνολο των δήμων που βρίσκονται σε μια περιοχή με κοινά γεωγραφικά και οικονομικά χαρακτηριστικά.

Χάρτης της διοικητικής δομής της Καταλονίας

Οι δήμοι με τον μεγαλύτερο πληθυσμό είναι οι εξής:

Δήμος	Πληθυσμός (2014)
Βαρκελώνη	1.602.386
Οσπιταλέτ ντε Λιοβρεγάτ	253.518
Μπαδαλόνα	217.210
Τεράσα	215.517
Σαβαδέλ	207.444
Λιέιδα	139.176
Ταραγόνα	132.199
Ματαρό	124.280
Σάντα Κολόμα δε Γκραμενέτ	118.738
Ρέους	104.962
Ζιρόνα	97.227

Δημογραφία

Η αυτόνομη κοινότητα της Καταλονίας καλύπτει μια έκταση 32.114 τ.χλμ. με πληθυσμό που εκτιμάται στους 7.539.618 κατοίκους τον Γενάρη του 2011, με τους μετανάστες να αντιπροσωπεύουν το 15,73%.

Η αστική περιοχή της Βαρκελώνης περιλαμβάνει 5.529.099 κατοίκους και καλύπτει μια έκταση 2268 τ.χλμ. Η μητροπολιτική περιοχή της αστικής περιοχής περιλαμβάνει πόλεις όπως η Οσπιταλέτ ντε Γιομπρεγάτ, η Μπαδαλόνα, η Σάντα Κολόμα ντε Γκραμανέτ και η Κορνελιά δε Λιοβρεγάτ.

Εκτός της Βαρκελώνης, υπάρχουν κι άλλες σημαντικές πόλεις, όπως η Ταρραγόνα, το Σαβαδέλ, η Λιέιδα, η Ζιρόνα, το Ματαρό.

Η μητροπολιτική περιοχή της Ταρραγόνα περιλαμβάνει 811.401 κατοίκους και είναι η δεύτερη μεγαλύτερη μητροπολιτική περιοχή της Καταλονίας.

Μεταξύ 1900 και το 2001, ο πληθυσμός της Καταλονίας τριπλασιάστηκε. Αυτή η αύξηση οφείλεται στη δημογραφική αύξηση στην Ισπανία στη διάρκεια της δεκαετίας του 1960 και στις αρχές της δεκαετίας του 1970, αλλά και στην αποαστικοποίηση. Αυτό το μεταναστευτικό κύμα έφτασε σε πολλές περιοχές της Ισπανίας, με κυριότερες την Ανδαλουσία, την Εξτρεμαδούρα και τη Μούρθια.

Γλώσσες

Χρονολογούμενο από τον 12ο αιώνα, εικάζεται ότι το συγκεκριμένο έγγραφο αποτελεί το αρχαιότερο δείγμα χρησιμοποίησης της Καταλανικής γλώσσας.

Σύμφωνα με την τελευταία γλωσσολογική απογραφή που οργανώθηκε από την Κυβέρνηση της Καταλονίας το 2009, η πλειοψηφία έχει την ισπανική ως "μητρική γλώσσα" (46,53% ομιλούντες την Ισπανική σε σύγκριση με 37,26% ομιλούντες την Καταλανική). Σε καθημερινή χρήση, ποσοστό 11,95% επί του πληθυσμού υποστηρίζει ότι χρησιμοποιεί και τις δύο γλώσσες σε ίσο βαθμό, ενώ ποσοστό 45,92% χρησιμοποιεί κυρίως τα ισπανικά και 35,54% κυρίως τα καταλανικά. Παρουσιάζεται, επίσης, μεγάλη διαφορά μεταξύ της Μητροπολιτικής Περιοχής Βαρκελώνης (και, σε μικρότερη κλίμακα, την περιοχή της Ταρραγόνα), όπου τα Ισπανικά ομιλούνται περισσότερο από τα Καταλανικά, και το υπόλοιπο της Καταλονίας, όπου τα Καταλανικά υπερισχύουν των Ισπανικών

Από το 1979, τα Αρανικά (μια διάλεκτος των Οξιτανικών Γασκωνικών) έχει, επίσης επισημοποιηθεί και αποτελεί αντικείμενο ειδικής προστασίας στην περιοχή της Κοιλάδας του Αράν. Αυτή η μικρή περιοχή των 7,000 κατοίκων αποτελούσε το μοναδικό τόπο όπου μία διάλεκτος της Οξιτανικής θεωρείται επίσημη γλώσσα. Αργότερα, στις 9 Αυγούστου 2006, όταν ψηφίστηκε το νέο Σύνταγμα, τα Οξιτανικά επισημοποιήθηκαν στο σύνολο της Καταλονίας. Τα Οξιτανικά αποτελούν τη μητρική γλώσσα ποσοστού 22.4% επί του πληθυσμού της κοιλάδας.

Προερχόμενη από την ιστορική περιοχή της Καταλονίας, η Καταλανική γλώσσα διαθέτει ειδικό καταστατικό από την έγκριση της Καθεστώς της Αυτονομίας του 1979, στην οποία αναφέρεται ως "επίσημη γλώσσα της Καταλονίας", ένας όρος που σημαίνει πως δίδεται στη συγκεκριμένη γλώσσα ειδικό νομικό καταστατικό εντός μιας περιοχή της Ισπανίας, ή που, ιστορικά, ομιλείτο στη συγκεκριμένη περιοχή. Οι υπόλοιπες γλώσσες με ειδικό καταστατικό είναι τα Ισπανικά, τα οποία έχουν ειδικό καταστατικό ανά τις περιοχές της Ισπανίας, και τα Οξιτανικά του Αράν, τα οποία διαθέτουν το ίδιο επίσημο καταστατικό με τα Καταλανικά και τα Ισπανικά εντός της Κοιλάδας του Αράν.

Αν και δεν θεωρείται "επίσημη γλώσσα" όπως τα καταλανικά, τα ισπανικά και τα αρανικά, η Καταλανική Νοηματική Γλώσσα, με περίπου 18,000 χρήστες στην Καταλονία, έχει λάβει επίσημη αναγνώριση και νομική υπόσταση: "Οι δημόσιες υπηρεσίες οφείλουν να εξασφαλίζουν τη χρήση της Καταλανικής νοηματικής γλώσσας και συνθήκες ισότητας για τους αναπήρους που επιλέγουν τη χρήση αυτής της γλώσσας, η οποία πρέπει να αποτελέσει αντικείμενο εκπαίδευσης, προστασίας και αναγνώρισης."

Υπό το δικτατορικό καθεστώς του Φράνκο, τα καταλανικά απομακρύνθηκαν από το δημόσιο εκπαιδευτικό σύστημα και οποιεσδήποτε άλλες επίσημες χρήσεις τους, σε τέτοιο βαθμό, μάλιστα, που απαγορευόταν στις οικογένειες να εγγράφουν τα παιδιά τους στα μητρώα γεννήσεων με καταλανικά ονόματα. Αν και ποτέ δεν απαγορεύτηκε, η έκδοση βιβλίων στα καταλανικά δέχτηκε αρκετούς περιορισμούς στις αρχές της δεκαετίας του 1940, με μονάχα θρησκευτικά κείμενα και μικρού μεγέθους κείμενα ιδιωτών να εκδίδονται. Ορισμένα βιβλία εκδίδονταν παράνομα ή ξεπερνώντας τους όποιους περιορισμούς που υπήρχαν από το καθεστώς, εμφανίζοντας ημερομηνία έκδοσης προγενέστερη του 1936. Αυτός ο νόμος άλλαξε το 1946, όταν επαναφέρθηκε το μέτρο της ελεύθερης έκδοσης βιβλίων στα καταλανικά.

Η αστικοποίηση που προήλθε με την εγκατάσταση κατοίκων, προερχόμενων από άλλες περιοχές της Ισπανίας συνέβαλε επίσης στη μείωση της χρήσης της γλώσσας σε αστικές περιοχές, με αυτή της Ισπανικής να αυξάνεται, στον αντίποδα. Αργότερα, παρόμοιο κοινωνιογλωσσικό φαινόμενο έλαβε χώρα με την εγκατάσταση αλλοδαπών μεταναστών. Η καταλανική πολιτισμική δραστηριότητα αυξήθηκε στη διάρκεια της δεκαετίας του 1960 και η μάθηση της Καταλανικής γλώσσας ξεκίνησε χάρη στην πρωτοβουλία οργανώσεων όπως η Òmnium Cultural.

Με το πέρας της δικτατορίας του Φράνκο, οι νεοσυσταθείσες αυτόνομες και δημοκρατικές υπηρεσίες στην Καταλονία ξεκίνησαν μια μακράς διάρκειας προσπάθεια αύξησης της χρήσης της καταλανικής γλώσσας στην περιοχή και, από το 1983, πέτυχαν να περάσουν νόμους που διασφαλίζουν και επεκτείνουν, ταυτόχρονα, τη χρήση των Καταλανικών. Αυτή η πολιτική, γνωστή και ως "γλωσσολογική κανονιοποίηση" (normalització lingüística στα καταλανικά, normalización lingüística στα ισπανικά) έτυχε της στήριξης της πλειοψηφίας των καταλανικών πολιτικών κομμάτων στη διάρκεια των τελευταίων τριάντα ετών. Ορισμένες πολιτικές ομάδες θεωρούν αυτή την πολιτική ως ένα μέσο αποθάρρυνσης της χρήσης των Ισπανικών, ενώ άλλες, στις οποίες συμπεριλαμβάνεται και η Κυβέρνηση της Καταλονίας και η Ευρωπαϊκή Ένωση θεωρούν αυτές τις πολιτικές ίσες απέναντι στις δύο γλώσσες, ή ακόμη και ως παράδειγμα το οποίο "θα έπρεπε να βρει αρκετούς μιμητές εντός της Ένωσης".

Προσφάτως, ορισμένες από αυτές τις πολιτικές δέχτηκαν έντονη κριτική, καθώς θεωρήθηκε πως προσπαθούσαν να επιβάλουν τη χρήση των καταλανικών με την επιβολή προστίμων σε όσες επιχειρήσεις δεν έκαναν χρήση τους. Για παράδειγμα, έπειτα από την ψήφιση ενός νόμου, τον Μάρτιο του 2010, αναφορικά με τον Καταλανικό κινηματογράφο, ο οποίος όριζε πως οι μισές ταινίες που προβάλλονταν θα έπρεπε να είναι στην καταλανική γλώσσα, οδήγησε σε μια γενική απεργία ποσοστό ύψους 75% των κινηματογράφων. Αυτές οι κριτικές προέρχονταν κυρίως εκτός καταλονίας, και πιο συγκεκριμένα από τους συντηρητικούς, φιλελεύθερους συντηρητικούς και κλασσικούς φιλελεύθερους κύκλους της ισπανικής κοινωνίας. Στην Καταλονία, από την άλλη πλευρά, υπήρχε μεγάλη κοινωνική και πολιτική αποδοχή των μέτρων που λαμβάνονταν για την προώθηση των καταλανικών, ακόμη και από τους ισπανόφωνους και τους ομιλητές άλλων γλωσσών.

Στην Καταλονία, η πολιτική αναφορικά με την καταλανική γλώσσα είχε να αντιμετωπίσει την κριτική ορισμένων αντιεθνικιστών διανοούμενων όπως ο Αλμπέρτ Μποαδέλια. Από το 2006, το φιλελεύθερο κόμμα Πολίτες - Κόμμα της Πολιτείας αποτελεί έναν από τους μεγαλύτερους επικριτές της πολιτικής που ακολουθείται αναφορικά με τη χρήση της καταλανικής γλώσσας εντός της Καταλονίας. Το τοπικό καταλανικό παρακλάδι του Λαϊκού Κόμματος διατηρεί μια διφορούμενη πολιτική θέση: από τη μία, απαιτεί δίγλωσση καταλανική-ισπανική εκπαίδευση και μια εξισορροπημένη πολιτική αναφορικά με τις γλώσσες, η οποία θα προστατεύει μεν τα καταλανικά, αλλά χωρίς να τα προωθεί σε βάρος των ισπανικών, ενώ, στον αντίποδα, ορισμένοι πολιτικοί του Λαϊκού Κόμματος σε τοπικό επίπεδο, έχουν περάσει στις περιοχές τους πολιτικές που να ευνοούν τα καταλανικά σε βάρος των ισπανικών και έχουν υπερασπιστεί ορισμένες λεπτομέρειες των πολιτικών περί επίσημης γλώσσας, πολλές φορές, μάλιστα, απέναντι στις απόψεις των συναδέλφων τους από άλλα τμήματα της Ισπανίας.

Σήμερα, τα καταλανικά αποτελούν τη βασική γλώσσα της καταλανικής αυτόνομης κυβέρνησης και των υπόλοιπων δημόσιων υπηρεσιών που βρίσκονται υπό τη δικαιοδοσία της. Η βασική δημόσια εκπαίδευση δίδεται στα Καταλανικά, με εξαίρεση μαθήματα ισπανικών που αριθμούν δύο διδακτικές ώρες ανά εβδομάδα. Οι επιχειρήσεις είναι υποχρεωμένες να έχουν όλες τις πληροφορίες τους (π.χ. μενού, αφίσες) στα Καταλανικά, υπό τον κίνδυνο κυρώσεων. Δεν υπάρχει καμία υποχρέωση προβολής αυτών των πληροφοριών στα Οξιτανικά ή τα Ισπανικά, αν και δεν υπάρχει κάποιος περιορισμός αναφορικά με τις συγκεκριμένες ή άλλες γλώσσες. Η χρήση προστίμων εγκαινιάστηκε το 1997 με την ψήφιση σχετικού γλωσσολογικού νόμου ο οποίος είχε σαν στόχο την αύξηση της χρήσης, στην καθημερινότητα, των Καταλανικών και την υπεράσπιση των δικαιωμάτων των Καταλανόφωνων.

Ο νόμος αυτός εξασφαλίζει πως τόσο τα καταλανικά όσο και τα ισπανικά – καθώς είναι επίσημες γλώσσες – μπορούν να χρησιμοποιούνται από τους πολίτες σε όλες τις δημόσιες και ιδιωτικές τους δραστηριότητες χωρίς να έχουν να αντιμετωπίσουν προκαταλήψεις, αλλά η πρωτοβάθμια εκπαίδευση θα γίνεται αποκλειστικά στα καταλανικά. Η Ζενεραλιτάτ χρησιμοποιεί την καταλανική στις συνεντεύξεις τύπου, αλλά και στις δημόσιες ομιλίες της που απευθύνονται στον πληθυσμό, αλλά οι πολίτες έχουν, εφόσον το επιθυμούν, τη δυνατότητα να λαμβάνουν πληροφορίες από τη Ζενεραλιτάτ και στα ισπανικά. Οι πολιτικές συζητήσεις εντός του Καταλανικού Κοινοβουλίου διεξάγονται σχεδόν αποκλειστικά στα Καταλανικά, ενώ η Καταλανική Δημόσια Τηλεόραση μεταδίδει προγράμματα μονάχα στην καταλανική γλώσσα.

Λόγω της μεγάλης μετανάστευσης, την οποία, γενικώς, η Ισπανία αλλά και, πιο συγκεκριμένα, η Καταλονία έζησαν την πρώτη δεκαετία του 21ου αιώνα, πολλές ήταν οι ξένες γλώσσες που εισήχθησαν και ομιλούνται σε περιοχές της Καταλονίας, με σημαντικότερες τη Ριφ-Βερβέρικη, τα Μαροκινά Αραβικά, τα Ρουμάνικα και τα Ουρντού.

Πολιτισμός

ΜΜΕ

Ράδιο και τηλεόραση

Ο Καταλανικός Οργανισμός Οπτικοακουστικών Μέσων ιδρύθηκε το 1979 ενσωματωμένος στην Κυβέρνηση της Καταλονίας και έκτοτε αποτελεί τον μεγαλύτερο οργανισμό της Ισπανίας παραγωγής οπτικοακουστικού υλικού στα καταλανικά. Ένας εκ των δύο οργανισμών του, η Καταλανική Τηλεόραση διαθέτει επτά κανάλια, με το σημαντικότερο να είναι το γενικού ενδιαφέροντος TV3, που εκπέμπουν στο σύνολο των καταλανόφωνων περιοχών της Ισπανίας. Το δημόσιο Καταλανικό Ράδιο από την άλλη είναι σταθερά ο δεύτερος σε ακροαματικότητα σταθμός της Καταλονίας που εκπέμπει αποκλειστικά στα καταλανικά, πίσω από το RAC1.Αξίζει να σημειωθεί πως ο ραδιοφωνικός τομέας της CCMA,διαθέτει και άλλα τρία ραδιόφωνα,μεταξύ των οποίων και το Καταλονία Ενημέρωση. Οι ισπανόφωνοι ραδιοφωνικοί και τηλεοπτικοί σταθμοί διαθέτουν έδρα στη Βαρκελώνη και εκπέμπουν σε όλο το μήκος της Καταλονίας. Από αυτούς, μόνο η δημόσια τηλεόραση και το Ράδιο 4 παράγουν περιεχόμενο στα καταλανικά με τους υπόλοιπους να περιορίζονται σε παραγωγές που απλώς πραγματοποιούνται σε τοπικά στούντιο.

Τύπος

Οι Castellers de Vilafranca, σύλλογος από την Μπιλαφράνκα δελ Πενεδές

Στην Καταλονία κυριαρχούν δύο εκδοτικοί οίκοι του χώρου, το Γκρουπ Γκοδό και το Γκρουπ Ζέτα. Το πρώτο εκδίδει την ιστορική πολιτική καταλανική εφημερίδα La Vanguardia, την αθλητική εφημερίδα El Mundo Deportivo και λειτουργεί τον σταθμό RAC1 ενώ το δεύτερο εκδίδει την εφημερίδα El Periódico de Catalunya και την αθλητική Sport. Και οι δύο παραπάνω πολιτικές εφημερίδες εκδίδουν τα τεύχη τους ταυτόχρονα και στα ισπανικά και στα καταλανικά ενώ οι αθλητικές περιορίζονται στα ισπανικά. Όσον αφορά τις καταλανόφωνες εφημερίδες, αυτές με τη μεγαλύτερη κυκλοφορία είναι το El Punt Avui και το Ara. Όσον αφορά τις ισπανικές εφημερίδες, τόσο η El País όσο και η El Mundo διατηρούν μόνιμες αποστολές στη Βαρκελώνη και εκδίδουν αποκλειστικό περιεχόμενο για την Καταλονία.

Εκδοτικοί οίκοι

Η Βαρκελώνη παραδοσιακά αποτελεί την πόλη με τη μεγαλύτερη συγκέντρωση εκδοτικών οίκων της Ισπανίας κατέχοντας το 2014 το 48,3% του τζίρου του εμπορίου βιβλίου σε κρατικό επίπεδο, μπροστά από την Κοινότητα της Μαδρίτης που κατείχε το 43,3%. Το ίδιο έτος, από τους 267 εκδοτικούς της οίκους, εκδόθηκαν 35.429 στην Καταλονία, το 27,15% των οποίων ήταν στα καταλανικά. Η ετήσια Γιορτή Βιβλίου της Βαρκελώνης θεωρείται από τις σημαντικότερες της νότιας Ευρώπης.

Ήθη και έθιμα

Ο εθνικός χωρός των Καταλανών θεωρείται η σαρδάνα και συμβιώνει πλάι στη χότα των περιοχών του Έβρου, τον χορό των μπαστουνιών και τις αβανέζες της μεσογειακής ακτής ως παραδοσιακοί χωροί της Καταλονίας. Έτερο γνωστό έθιμο είναι οι ανθρώπινοι πύργοι, γνωστοί ως castells («κάστρα»).

Στις 23 Απριλίου εορτάζεται ο Άγιος Γεώργιος, προστάτης της Καταλονίας και συνδυάζεται με τη γιορτή του βιβλίου και την ανταλλαγή βιβλίων και τριαντάφυλλων μεταξύ φίλων και οικογένειας.

Στις 23 Ιουνίου εορτάζεται ο Άγιος Ιωάννης ο Βαπτιστής και παραδοσιακά υψώνονται φωτιές με σκοπό την κάθαρση.

Αντίστοιχα, η καταλανική μυθολογία αποτελεί ένα αρκετά πρωτότυπο κομμάτι της καταλανικής παράδοσης.

Μεταφορές

Αεροδρόμια

Ο πύργος ελέγχου του αεροδρομίου της Βαρκελώνης.

• Διεθνές Αεροδρόμιο της Βαρκελώνης
• Αεροδρόμιο της Ζιρόνα-Κόστα Μπράβα
• Αεροδρόμιο της Ταρραγόνα-Ρέους
• Αεροδρόμιο της Λιέιδα-Αλγουάιρε
• Αεροδρόμιο του Σαβαδέλ
• Αεροδρόμιο των Πυρηναίων-Ανδόρας
• Αεροδρόμιο του Περπινιάν-Ριβσάλτ

Εμπορικά και τουριστικά λιμάνια

• Λιμάνι της Βαρκελώνης
• Λιμάνι της Ταρραγόνας
• Λιμάνι του Παλαμός

Δρόμοι

Ο αυτοκινητόδρομος C-16 (Eix del Llobregat).

Η συνολική έκταση των δρόμων στην Καταλονία είναι 12.000 χλμ. Ο κεντρικοί Ισπανικοί αυτοκινητόδρομοι είναι ο  AP-7  , επίσης γνωστός ως Autopista del Mediterrani και ο  A-7 , επίσης γνωστός ως Autovia del Mediterrani. Εκτείνεται κατά μήκος των ακτών της Μεσογείου, από τα γαλλικά σύνορα έως και την πόλη της Βαλένθια, η οποία βρίσκεται στα νότια της Ταρραγόνας. Οι κυριότερες οδικές αρτηρίες, γενικώς καταλήγουν στη Βαρκελώνη. Οι αυτοκινητόδρομοι  AP-2  και  A-2  συνδέουν την ενδοχώρα της Καταλονίας με τη Μαδρίτη.

Άλλες κύριες οδικές αρτηρίες είναι οι:

•  N-II 
•  C-12 
•  A-16   C-32 
•  C-16 
•  C-17 
•  C-25 
•  A-26 
•  C-32 
•  C-60 

Οι δημόσιοι δρόμοι της Καταλονίας είναι υπό τη διοίκηση είτε της αυτόνομης κυβέρνησης της Καταλονίας (π.χ. οι δρόμοι,  C- ), είτε της κυβέρνησης της Ισπανίας (π.χ. οι δρόμοι,  AP- ,  A- ,  N- ).

Φωτογραφίες

• 
  Σαγράδα Φαμίλια, Βαρκελώνη
• 
  Ο Καθεδρικός Ναός της Αγίας Μαρίας της Ζιρόνα
• 
  Ταρραγόνα
• 
  Λιέιδα
• 
  Εκκλησία της Σίτζες
• 
  Οι Νήσοι Μέδες

Δείτε επίσης

• Πριγκιπάτο της Καταλωνίας
• Καταλανική Δημοκρατία (2017)
• Καταλανικό δημοψήφισμα ανεξαρτησίας 2017
• Κοινοβούλιο της Καταλονίας
• Στρατιωτική ιστορία της Καταλονίας

Βιβλιογραφία

• Sesma Muñoz, José Angel. La Corona de Aragón. Una introducción crítica. Zaragoza: Caja de la Inmaculada, 2000 (Colección Mariano de Pano y Ruata - Dir. Guillermo Fatás Cabeza). ISBN 84-95306-80-8.