Μετάβαση στο περιεχόμενο

Σωζόπολη

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Συντεταγμένες: 42°25′04″N 27°41′52″E / 42.4177°N 27.6977°E / 42.4177; 27.6977

Για τον ομώνυμο οικισμό της Χαλκιδικής, δείτε: Σωζόπολη Χαλκιδικής.
Σωζόπολις

Σημαία
Έμβλημα
Τοποθεσία στο χάρτη
Τοποθεσία στο χάρτη
Σωζόπολις
42°25′7″N 27°41′40″E
ΧώραΒουλγαρία
Διοικητική υπαγωγήΔήμος της Σωζόπολης[1]
Έκταση21,11 km²
Υψόμετρο0 μέτρο
Πληθυσμός4.844 (15  Μαρτίου 2024)[2]
Ταχ. κωδ.8130
Τηλ. κωδ.0550
Ζώνη ώραςUTC+02:00 (επίσημη ώρα)
UTC+03:00 (θερινή ώρα)
ΙστότοποςΕπίσημος ιστότοπος
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα (π • σ • ε )

Η Σωζόπολη ή Σωζόπολις (βουλγαρικά: Созопол, αρχαίες ονομασίες: Απολλωνία Ποντική ή Απολλωνία Μάγκνα ή Άνθεια[3]) είναι μια μικρή, παραλιακή αρχαία πόλη, 35 χλμ. νοτίως του Μπουργκάς στη βουλγαρική ακτή της Μαύρης Θάλασσας. Σήμερα είναι ένα από τα μεγαλύτερα παραθαλάσσια θέρετρα της χώρας, γνωστή για το φεστιβάλ, στις αρχές Σεπτεμβρίου, τεχνών και κινηματογράφου Απολλωνία (όπως ήταν ένα από τα αρχαία ονόματα της πόλης). Η πόλη έχει γίνει επίσης δημοφιλής τουριστικός προορισμός ακόμη και σε διασημότητες όπως ο Ρέιφ Φάινς, ο Μπραντ Πιτ ή η Αντζελίνα Τζολί [4].

Η πιο πολυσύχναστη εποχή του έτους είναι οι καλοκαιρινοί μήνες, που διαρκούν από το Μάιο ως το Σεπτέμβριο, οπότε τουρίστες από όλο τον κόσμο έρχονται για να απολαύσουν τις καιρικές συνθήκες, τις αμμώδεις παραλίες, την ιστορία και τον πολιτισμό, την ανάμεικτη κουζίνα (Βαλκανική και Μεσογειακή), και την ατμόσφαιρα του γραφικού θέρετρου.

Όνομα

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το αρχικό όνομα της πόλης αναφέρεται ότι ήταν Άνθεια [3] αλλά πολύ σύντομα μετονομάστηκε σε Απολλώνια. Σε διαφορετικές χρονικές στιγμές η πόλη ήταν γνωστή ως Απολλωνία Ποντική (δηλαδή Απολλώνια της Μαύρης Θάλασσας - αρχαίος Εύξεινος Πόντος) ή ως Απολλωνία Μάγκνα. Κατά τη Βυζαντινή κυριαρχία μετονομάστηκε ως Σωζόπολη [5]. Κατά τη διάρκεια της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας η πόλη ονομάζονταν ως Σιζέμπολου [3].

Ιστορία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Σωζόπολη είναι μια από τις παλαιότερες πόλεις της ακτής της Μαύρης Θάλασσας της Βουλγαρικής Θράκης. Η πρώτη εγκατάσταση στα μέρη αυτά χρονολογείται από την Εποχή του Χαλκού. Υποθαλάσσιες έρευνες στην περιοχή του λιμανιού έφεραν στο φως απομεινάρια κατοικιών, κεραμικά πήλινα σκεύη, λίθινα και ξύλινα εργαλεία από αυτή την εποχή. Στον κόλπο της Σωζόπολης έχουν ανακαλυφθεί πολλές άγκυρες από τη 2η και 1η χιλιετία π.Χ., απόδειξη δραστήριας ναυσιπλοΐας από την αρχαιότητα.

Η σημερινή πόλη ιδρύθηκε από Έλληνες αποίκους από τη Μίλητο ως Άνθεια, με επικεφαλής τον Αναξίμανδρο (611-547 π.Χ., περίπου). Η πόλη διοικήθηκε από ένα ελεγμένο συμβούλιο αρχόντων και αναπτύχθηκε ως εμπορικό και ναυτικό κέντρο. Συγκεκριμένα αναπτύχθηκε το εμπόριο κρασιού, αλατιού, υφασμάτων κεραμικής και χαλκού.[5]. Το όνομα σύντομα άλλαξε σε Απολλωνία, λόγω ενός ναού της πόλης αφιερωμένου στον Απόλλωνα, που περιείχε ένα διάσημο κολοσσιαίο άγαλμα του θεού Απόλλωνα, έργο του Κάλαμι, ύψους 30 πήχεων, που μεταφέρθηκε αργότερα στη Ρώμη από το Λούκουλλο και τοποθετήθηκε στο Καπιτώλιο. Σύμφωνα με τον Ψευδο-Σκύλακα, η Απολλωνία ήταν η πρώτη ελληνική πόλη που συναντούσε κανείς περιπλέοντας προς τα βόρεια τις δυτικές ακτές της Μαύρης Θάλασσας.[6]

Τα νομίσματα, που πρωτοεμφανίζονται τον 6ο αιώνα π.Χ., φέρουν το όνομα Απολλωνία και την εικόνα του Απόλλωνα. Τα αυτοκρατορικά νομίσματα, που ακολουθούν το πρώτο μισό του τρίτου αιώνα μ.Χ., και ο Πευτιγγεριανός Πίνακας περιέχει επίσης το όνομα Απολλωνία, αλλά ο "Περίπλους του Ευξείνου Πόντου", 85, και τα Notitiae Episcopatuum έχουν μόνο το νέο όνομα Σωζόπολη. Η νησίδα στην οποία διαμορφώθηκε είναι πλέον συνδεδεμένη με την ξηρά με μια στενή γλώσσα γης. Οι κάτοικοί της, κατά το παρελθόν ως επί το πλείστον Έλληνες, ζούσαν από την αλιεία και τη γεωργία.

Η πόλη εδραιώθηκε ως εμπορικό και ναυτικό κέντρο κατά τους επόμενους αιώνες. Διατηρούσε στενές πολιτικές και εμπορικές σχέσεις με τις πόλεις της Αρχαίας Ελλάδας - Μίλητο, Αθήνα, Κόρινθο, Ηράκλεια Ποντική και τα νησιά Ρόδο, Χίο, Λέσβο κ.α. Η εμπορική της επίδραση στις Θρακικές περιοχές βασιζόταν σε μια συνθήκη με τους ηγεμόνες του βασιλείου των Οδρυσών από τον 5ο αιώνα π.Χ.

Το σύμβολο της πόλης - η άγκυρα, εμφανίζεται σε όλα τα νομίσματα, που κόπηκαν στην Απολλωνία από τον 6ο αιώνα π.Χ. είναι απόδειξη της σημασίας του θαλάσσιου εμπορίου της. Η πλούσια πόλη έγινε σύντομα σημαντικό πολιτιστικό κέντρο. Εκείνη την περίοδο αποκαλείτο Apollonia Magna. Στο κέντρο της πόλης υπάρχει αρχαιολογικό μουσείο όπου ο επισκέπτης μπορεί να δει μερικά από τα ευρήματα (κεραμικά, άγκυρες, αμφορείς κλπ).[5]


Αναστηλωμένη πύλη - μέρος των οχυρώσεων.

Κατά την εξάπλωση της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας τον 1ο αιώνα π.Χ. η πόλη σταμάτησε να είναι σημαντικό εμπορικό κέντρο. Το 75 π.Χ λεηλατήθηκε και το διάσημο άγαλμα του Απόλλωνα μεταφέρθηκε στη Ρώμη ως λάφυρο. Η πόλη υπό τη Βυζαντινή κυριαρχία μετονομάστηκε σε Σωζόπολη, το 705 μ.Χ. κυριεύτηκε από τον Τέρβελ της Α΄ Βουλγαρικής Αυτοκρατορίας, ενώ το 759 μ.Χ. ξανακυριεύτηκε από τους Βυζαντινούς. Το 969 την κατέλαβαν πάλι οι Βούλγαροι.[5]

Υπό την Οθωμανική Αυτοκρατορία η πόλη παρακμάζει και μετατρέπεται σε ένα μικρό ψαροχώρι. Πολλοί από τους κατοίκους της Σωζόπολης ήταν μέλη της Φιλικής Εταιρείας. Η Σωζόπολη ξεσηκώθηκε κατά την Ελληνική Επανάσταση του 1821, στις 17 Απριλίου με επικεφαλής το μητροπολίτη Παΐσιο και τον οπλαρχηγό Δημήτριο Βάρη και εξέχουσες προσωπικότητες συνελήφθησαν και εκτελέστηκαν από τις οθωμανικές αρχές, λόγω της συμμετοχής στην προετοιμασία του αγώνα[7].

Κατά τη διάρκεια του Ρωσο-Τουρκικού πόλεμου (1877-8) οι περισσότεροι κάτοικοι φεύγουν στη Ρωσία για να αποφύγουν του Τούρκους, η πόλη ερημώνει και λίγες δεκαετίες εποικείται από Τούρκους, Βούλγαρους και Έλληνες. Με το Συνέδριο του Βερολίνου το 1878, οπότε και ιδρύεται η αυτόνομη περιοχή της Ανατολικής Ρωμυλίας, η πόλη εντάσσεται μέσα στα όρια αυτής. Έξι χρόνια αργότερα ανακηρύσσεται βίαια η προσάρτηση της στη Βουλγαρία. Το 1906 και αργότερα το 1925 πολλοί Έλληνες εξαναγκάζονται να εγκαταλείψουν την πατρίδα τους, στο πλαίσιο της ανταλλαγής των πληθυσμών, και να εγκατασταθούν στην Ελλάδα, αντικαθιστάμενοι με Βούλγαρους από την Ανατολική Θράκη. Συγκεκριμένα πολλοί κάτοικοι εγκαταστάθηκαν στη Χαλκιδική και δημιούργησαν τη Νέα Σωζόπολη.[8]

Κατά τη διάρκεια της κομμουνιστικής περιόδου η πόλη διαφημιζόταν ως τουριστικό θέρετρο διακοπών.[5]. Από το 1984 φιλοξενεί τις εκδηλώσεις τέχνης Απολλωνία κάθε Σεπτέμβριο, που περιλαμβάνουν θεατρικές παραστάσεις, εκθέσεις, ταινίες, μουσικές και χορευτικές παραστάσεις, παρουσιάσεις βιβλίων και άλλες πολιτιστικές εκδηλώσεις.

Το 2011 τα υπολείμματα ενός αρχαίου ελληνικού οικισμού, μέρος της Απολλωνίας, ανασκάφηκαν στο μικρό νησί Άγιος Κήρυκος, ανοιχτά της Σωζόπολης.

Στις μέρες μας πολλοί κάτοικοι της παλιάς πόλης, απόγονοι των Ελλήνων που δε μετανάστευσαν, εξακολουθούν να ομιλούν την ελληνική γλώσσα και να κρατούν τις ελληνικές παραδόσεις μέσα από τον τοπικό βουλγαροελληνικό σύλλογο.

Εκκλησιαστική ιστορία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Στην Παλιά Πόλη επικρατεί η παραδοσιακή αρχιτεκτονική από ξύλο

Η Σωζόπολη είχε εκχριστιανιστεί νωρίς. Επίσκοποι καταγράφονται ως κάτοικοι εκεί τουλάχιστον από το 431. Τουλάχιστον οκτώ επίσκοποι είναι γνωστοί: Αθανάσιος (431), Πέτρος (680), Ευθύμιος (787), Ιγνάτιος (869), Θεοδόσιος (1357), Ιωαννίκιος, που έγινε Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως (1524), Φιλόθεος (1564) και Ιωάσαφ (1721).

Από υπαγόμενη στην αρχιεπισκοπή της Αδριανούπολης έγινε το 14ο αιώνα μητρόπολη. Πιθανόν καταργήθηκε προσωρινά με την Τουρκική κατάκτηση, αλλά επανεμφανίστηκε αργότερα και το 1808 η Ελληνική Ορθόδοξη Εκκλησία τη συνένωσε με την έδρα της Αγαθούπολης. Ο τιτουλάριος κατοικούσε στην Αγαθούπολη, που την Οθωμανική εποχή ονομαζόταν Αχτέμπολου.

Ο Οιμπελ (Hierarchia Catholica Medii Aevi, Ι, 194) αναφέρει τέσσερις Λατίνους επισκόπους το 14ο αιώνα. Η τέχνη άκμασε τη Χριστιανική εποχή. Οι παλιές εικόνες και η θαυμάσια ξυλογλυπτική στα τέμπλα αποτελούν αξιοσημείωτο επίτευγμα της τεχνικής αυτών των χρόνων. Η αρχιτεκτονική των σπιτιών στην παλιά πόλη από την περίοδο της Βουλγαρικής Αναγέννησης την καθιστούν τουριστικό αξιοθέατο.

Αξιοθέατα

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Πανόραμα της παραλίας της Σωζόπολης
  • Η εκκλησία 15ου αιώνα "Sveta Bogoroditsa" (Αγία Μαρία) ή οποία χτίστηκε κάτω από το επίπεδο του δρόμου σύμφωνα με τους κανόνες των Οθωμανών.[5]
  • Ο ναός 13ου αιώνα "Sveti Zossim" (ο Άγιος Ζοσίμ θεωρείται προστάτης των ναυτικών), χτισμένος πάνω σε αρχαιότερο ναό.[5]
  • Η εκκλησία του "Sveti Georgi" (Αγίου Γεωργίου).[5]
  • Η νεκρόπολη της Απολλώνιας - νοτιότερα από την παραλία Harmanite.[5]
  • Το κοντινό νησί του Αγίου Νικόλα - αρχαιολογική προστατευόμενη περιοχή.[5]

Προσωπικότητες

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Δείτε επίσης

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Πηγές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ Εθνικό Στατιστικό Ινστιτούτο (Βουλγαρία): «Националният регистър на населените места». (Βουλγαρικά) NRPP. Ανακτήθηκε στις 11  Ιουλίου 2024.
  2. ↑ www.grao.bg/tna/t41nm-15-03-2024_2.txt.
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 «Sozopolis». Catholic Encyclopedia. Ανακτήθηκε στις 29 Μαρτίου 2011. 
  4. ↑ «Sun-seeking Stars: Oh, they do like to be beside the seaside — News & Advice, Travel — Independent.co.uk». Travel.independent.co.uk. 16 Απριλίου 2006. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 23 Νοεμβρίου 2007. Ανακτήθηκε στις 3 Ιουνίου 2009. 
  5. ↑ 5,00 5,01 5,02 5,03 5,04 5,05 5,06 5,07 5,08 5,09 Richard Watkins, Christopher Deliso (2008). Bulgaria 3rd editionΑπαιτείται δωρεάν εγγραφή. Lonely Planet. σελίδες 220-222. ISBN 978-1-74104-474-4. 
  6. ↑ Alexandre Baralis et Antoine Hermary, "Présentation générale de l’histoire et de la topographie d’Apollonia", στο APOLLONIA DU PONT (SOZOPOL) του Antoine Hermary, Aix-en-Provence, 2010, κεφ. 1
  7. ↑ Παρατηρητής της Θράκης online, 25η Μαρτίου 1821, Η Θράκη το 1821, Αναστασία Χατζηνικολάου, 26 Μαρτίου 2010[νεκρός σύνδεσμος]
  8. ↑ «Ιστορικά στοιχεία για τη Γέφυρα - Η Σωζούπολη της Ανατολικής Ρωμυλίας». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Αυγούστου 2016. Ανακτήθηκε στις 4 Δεκεμβρίου 2016. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]


Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Σωζόπολη&oldid=10632940"