Сульфаніламіды

Сульфаміламі́ды — сінтэтычныя процімікробныя лекавыя сродкі, вытворныя аміду сульфанілавай кіслаты. Адкрыты нямецкім бактэрыёлагам Герхардам Домакам у 1934—1935 гадах.

Агульная формула тыпу:

H₂N—C₆H₄—SO₂NH—R,

дзе R — астаткі розных гетэрацыклічных злучэнняў.

Бясколерныя крышталі без паху, горкія на смак. Дрэнна раствараюцца ў вадзе, лепш — у арганічных растваральніках, растворах шчолачаў, у плазме крыві.

Сульфацэтамід

Падзяляюцца на прэпараты кароткага дзеяння (стрэптацыд, этазол, урасульфан і інш.), сярэдняга (напрыклад, сульфазін), працяглага дзеяння (напрыклад, сульфадыметаксін) і звышпрацяглага дзеяння. Характарызуюцца высокай процімікробнай актыўнасцю (напрыклад, норсульфазол, сульфадымезін, сульфазол і інш.).

Сульфаніламіды ўжываюцца пры бранхітах, пнеўманіях, цыстытах, урэтрытах, сальманелёзах і інш. Сульфамніламіды мясцовага ўжывання: альбуцын(пры хваробах вачэй), фталазол (пры кішэчных інфекцыях). Душаць рост і развіццё многіх відаў бактэрый (стрэптакокаў, ганакокаў і інш.), некаторых прасцейшых (напрыклад, узбуджальнікаў малярыі, таксаплазмозу), хламідый і інш.

Ўздзейнічаюць сульфаніламіды не толькі на мікраарганізмы, але і на арганізм чалавека. Некаторыя з іх (напрыклад, бутамід) здольныя зніжаць узровень цукру ў крыві, у сувязі з чым знайшлі прымяненне пры лячэнні цукровага дыябету. Могуць выклікаць пабочныя з’явы: алергічныя рэакцыі, млоснасць, ваніты, зніжэнне ўтрымання лейкацытаў у крыві, неўрыты, парушэнні функцыі нырак і інш.

Літаратура

• Семяненя І. М. Сульфаніламі́ды // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 15: Следавікі — Трыо / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2002. — Т. 15. — С. 263—264. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0251-2 (т. 15).
• Сульфаніламідныя прэпараты // Хімічны слоўнік навучэнца: Дапаможнік для вучняў / Б. Н. Качаргін, В. М. Макарэўскі, Л. Я. Гарнастаева, В. С. Аранская. — Мн.: Народная асвета, 2003. — С. 224. — 287 с. — 1 000 экз. — ISBN 985-12-0621-8.
• Сульфаниламидные препараты / Чурюканов В. В. // Большая советская энциклопедия : ([в 30 т.]) / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд.. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978. (руск.)

Спасылкі

• Сульфаниламидные препараты // Справочниках MSD. Пользовательская версия (руск.)
• Сульфаниламиды // Сетевое издание PHARMEDU (руск.)