Դավիդ Օյստրախ

Դավիդ Օյստրախ
Հիմնական տվյալներ
Բնօրինակ անուն	ռուս.՝ Давид Ойстра
Ի ծնե անուն	ռուս.՝ Давид Фёдорович (Фишелевич) Ойстрах
Ծնվել է	1908 սեպտեմբերի 30 Օդեսա; Օդեսա, Խերսոնի նահանգ, Ռուսական կայսրություն
Երկիր	Ռուսական կայսրություն, Ուկրաինական ԽՍՀ և ԽՍՀՄ
Մահացել է	24 հոկտեմբերի 1974 (տարիքը 66) Ամստերդամ; Ամստերդամ, Նիդերլանդներ
Գերեզման	Նովոդեվիչյան գերեզմանոց
Ժանրեր	դասական երաժշտություն
Մասնագիտություն	ջութակահար, երաժշտական մանկավարժ
Գործիքներ	ջութակ
Գործունեություն	1926 - 1974
Աշխատավայր	Մոսկվայի կոնսերվատորիա և Q111599291?
Կրթություն	Մոսկվայի կոնսերվատորիա
Անդամակցություն	ԳԴՀ Արվեստների ակադեմիա և Արվեստների և գիտությունների ամերիկյան ակադեմիա
Ամուսին	Tamara Rotareva?
Պարգևներ	; ; ; և
	David Oistrach Վիքիպահեստում

Դավիդ Ֆիշելեվի Օյստրախ (ռուս.՝ Ойстрах Давид Фёдорович, սեպտեմբերի 17 (30), 1908^[1]^[4]^[5]^[…], Օդեսա, Խերսոնի նահանգ, Ռուսական կայսրություն - հոկտեմբերի 24, 1974(1974-10-24)^[1]^[2]^[3], Ամստերդամ, Նիդերլանդներ), խորհրդային ջութակահար և երաժշտական մանկավարժ։

Դավիդ Օյստրախը ջութակ և ալտ նվագել է 5 տարեկանից։ 1926 թվականին ավարտել է Օդեսայի երաժշտադրամատիկական ինստիտուտը (Պյոտր Ստոլյարսկու դասարանը)։ Դեռևս ուսանողական տարիներից Օյստրախը ելույթներ է ունեցել Օդեսայի սիմֆոնիկ նվագախմբի հետ՝ որպես մենակատար և դիրիժոր։ 1932–1934 և 1941 թվականներին եղել է Մոսկվայի ֆիլհարմոնիայի մենակատար։ 1934 թվականից դասավանդել է Մոսկվայի կոնսերվատորիայում (1939 թվականից՝ պրոֆեսոր, 1950 թվականից՝ ջութակի ամբիոնի վարիչ)։ Երկրորդ աշխարհամարտի (1939 –1945 թվականներ) տարիներին ելույթներ է ունեցել զորահավաքային կետերում, հոսպիտալներում, պաշարված Լենինգրադում։ 1943 թվականից Օյստրախը դաշնակահար Լև Օբորինի և թավջութակահար Սվյատոսլավ Կնուշևիցկու հետ հանդես է եկել անսամբլով։ Պատերազմից հետո շարունակել է համերգային գործունեությունը։ 1945 թվականին ԽՍՀՄ հյուրախաղերի եկած ամերիկացի ջութակահար Իեհուդի Մենուհինի հետ կատարել է Բախի կրկնակի կոնցերտը։ 1960-ական թվականներին Օյստրախի դիրիժորական երկացանկն ընդգրկել է դասական և ռոմանտիկական ստեղծագործություններ (Յոհան Բախ, Վոլֆգանգ Մոցարտ, Ֆրանց Շուբերտ, Լյուդվիգ վան Բեթհովեն և ուրիշներ)։

Օյստրախը ուրիշների ստեղծագործությունների վերաբերյալ

Օյստրախը կատարել է նաև ժամանակակից կոմպոզիտորների՝ Դմիտրի Շոստակովիչի, Սերգեյ Պրոկոֆևի, Արամ Խաչատրյանի, Նիկոլայ Մյասկովսկու, Պաուլ Հինդեմիտի և ուրիշների ջութակի սոնատներն ու կոնցերտները։ Նա Շոստակովիչի Ջութակի առաջին սոնատի և Ջութակի առաջին կոնցերտի կատարողն է (հեղինակը նվիրել է Օյստրախին)։ Նրան գործեր են նվիրել նաև Ա. Խաչատրյանը (Օյստրախը նրա Ջութակի կոնցերտի առաջին կատարողն է), Ս. Պրոկոֆևը, Ն. Մյասկովսկին, Մոիսեյ Վայնբերգը, Էռնստ Մայերը։ Օյստրախը բազմաթիվ հյուրախաղեր է ունեցել արտասահմանում և վայելել մեծ հեղինակություն։ Եվրոպայում նրան անվանել են «Դավիդ թագավոր»։ Օյստրախի կատարողական արվեստին բնորոշ էին պլաստիկությունը, նրբագեղությունը, բարձր տեխնիկան, մաքուր հնչերանգը։ Օյստրախը երաժիշտ-կատարողների համամիութենական մրցույթի (Լենինգրադ, 1935 թ., 1-ին մրցանակ), Հենրիկ Վենյավսկու անվան (Վարշավա, 1935 թ., 2-րդ մրցանակ) և Էժեն Իզայիի անվան (Բրյուսել, 1937 թվական, 1-ին մրցանակ) ջութակահարների միջազգային մրցույթների դափնեկիր է։ Օյստրախը եղել է Լոնդոնի երաժշտության թագավորական ակադեմիայի, Բոստոնի արվեստի և գիտության ամերիկյան ակադեմիայի պատվավոր անդամ, Հռոմի «Սանտա Չեչիլիա» ազգային ակադեմիայի պատվավոր ակադեմիկոս, Բեռլինի արվեստի գերմանական ակադեմիայի թղթակից անդամ, Քեմբրիջի համալսարանի դոկտոր։

Օյստրախի պարգևատրումները

Օյստրախն արժանացել է ԽՍՀՄ Պետական (1943 թվական) և Լենինյան (1960 թվական) մրցանակների, պարգևատրվել Լենինի 2 շքանշանով։ 2006 թվականին ստեղծվել է Դավիդ Օյստրախի անվան բարեգործական հիմնադրամը, նույն թվականից Մոսկվայում անցկացվում են ջութակահարների՝ Դավիդ Օյստրախի անվան միջազգային մրցույթներ, Էստոնիայի Պյառնու քաղաքում՝ Դավիդ Օյստրախի անվան ամենամյա երաժշտական փառատոն։ 2008 թվականին Ռուսաստանի բանկը թողարկել է արծաթե մետաղադրամ՝ նվիրված Դավիդ Օյստրախի ծննդյան 100-ամյակին։

Ծանոթագրություններ

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)
↑ ^2,0 ^2,1 Կերպարվեստի արխիվ — 2003.
↑ ^3,0 ^3,1 Munzinger Personen (գերմ.)
↑ Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
↑ Brozović D., Ladan T. Hrvatska enciklopedija (хорв.) — LZMK, 1999. — 9272 p.

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Դավիդ Օյստրախ» հոդվածին։

[_c0d47e63e61324c4-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)

[_55917c2eca52a5af-2] 2,0 ^2,1 Կերպարվեստի արխիվ — 2003.

[_490544117aa1a0bd-3] 3,0 ^3,1 Munzinger Personen (գերմ.)

[_fe56fb484f425bbf-4] Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.

[_07b3259452e00092-5] Brozović D., Ladan T. Hrvatska enciklopedija (хорв.) — LZMK, 1999. — 9272 p.

[1]

[4]

[5]

[2]

[3]