Jump to content

Կիսապաշտպան (ֆուտբոլ)

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Կիսապաշտպանները նշված են կապույտ գույնով

Կիսապաշտպան, ֆուտբոլային դիրք[1]։ Կիսապաշտպանները սովորաբար դաշտում զբաղեցնում են թիմի պաշտպանների և հարձակվողների միջև դիրքը։ Որոշ կիսապաշտպաններ խաղում են պաշտպանվողական դեր` փորձելով խափանել մրցակցի գրոհները և նրանց հաճախ անվանում են հենակետային կիսապաշտպաններ։ Մյուսները ավելի շարժուն են և արդյունավետ փոխանցումներ են կատարում, այս կիսապաշտպաններին հաճախ անվանում են խորքից գործող, փլեյ մեյքերներ և այլն։ Կիսապաշտպանների քանակը և նրանց դերը որոշվում է յուրաքանչյուր թիմի տակտիկական դասավորվածությամբ, կիսապաշտպաններից բաղկացած խմբին հաճախ անվանում են թիմի կիսապաշտպանություն[2]։

Շատ մարզիչներ առնվազն մեկ կիսապաշտպանի տալիս են գրոհներին մասնակցելու դեր, կամ պաշտպանվելու և գրոհելու հավասար դերեր։ Կիսապաշտպանները հիմնականում ամենաշատն են վազում դաշտում[3]։

Կենտրոնական կիսապաշտպան

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Իսպանիայի հավաքականի նախկին կիսապաշտպան Չավի Էռնանդեսը:

Կենտրոնական կիսապաշտպանը այն ֆուտբոլիստն է, որում հավասարապես բաշխված է հարձակվողի և պաշտպանվողի պարտականությունները։ Այս ֆուտբոլիստները պետք է փորձեն գնդակը փոխանցել հարձակվողական ոճի կիսապաշտպաններին և հարձակվողներին, բացի այդ պետք է օգնեն իրենց թիմին գրոհների ժամանակ հասնելով մրցակցի տուգանային հրապարակ, շատ դեպքերում փորձելով հարվածել դարպասին։

Երբ գնդակը մրցակցի մոտ է կենտրոնական կիսապաշտպանը պետք է ձգտի օգնել պաշտպաններին, ճնշման միջոցով խլի գնդակը մրցակցից։ Կենտրոնական կիսապաշտպանը պաշտպանության ժամանակ պետք է գործի սեփական տուգանային հրապարակի մատույցներում և փորձի փակել մրցակցի հարվածները և փոխանցումները։

4-3-3 և 4-5-1 մարտավարություններից յուրաքանչյուրը օգտագործում են առնվազն երեք կենտրոնական կիսապաշտպան։ 4-2-2 մարավարության ժամանակ կարող է օգտագործվել երկու կենտրոնական կիսապաշտպան[4] և 4-2-3-1 մարտավարության ժամանակ մեկ կամ երկու ավելի ետ քաշված կիսապաշտպանները կարող են կատարել կենտրոնական կիսապաշտպանի դեր։

Կոդդիվուարցի BOX TU BOX կիսապաշտպան Յայա Տուրե
Չիլիի հավաքականի BOX TO BOX կիսապաշտպան Արթուրո Վիդալ

նաև կա կենտրոնական կիսապաշտպանի մեկ այլ տեսակ որը կոչվում է BOX TO BOX, որը բառացի նշանակում է տուգանայինից տուգանային։ Նրանց գործն է խլել գնդակը սեփական տուգանային հրապարակում, դրիբլինգի շնօրհիվ անցկացնել գնդակը ամբողջ դաշտով և տալ վերջին փոխանցում կամ ինքնուրույն խփել գնդակ։

Այս ոճի կիսապաշտպանները լինում են ավելի դեպի պաշտպանության միտված(Արթուրո Վիդալ) և ավելի դեպի հարձակման միտված(Յայա Տուրե):Նաև մեր հայազգի ֆուտբոլիստներից Հենրիխ Մխիթարյանն էլ է համարվում կենտրոնական Box To Box կիսապաշտպան։

Եզրային կիսապաշտպաններ (վինգերներ)

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Եզրային կիսապաշտպանների պարտականություններն են գնդակ ստանալ պաշտպաններից, եզրով առաջ շարժվել և կատարել բարձրից փոփանցում տուգանային հրապարակ կամ մի փոքր տեղափոխվելով դեպի կենտրոն հարվածել դարպասի ուղությամբ։ Այդպիսի ֆուդբոլիստներին անվանում են նաև լատերալներ

Հենակետային պլեյմեյկեր

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Անդրեա Պիռլո

Հենակետային պլեյմեյկերի լավագույն օրինական է Անդրեա Պիռլոն, ով երկար փոխանցումների միջոցով խորքից կառավարում էր թե Միլանի թե Յուվենտուսի և թե իտալիայի հավակականի գրոհները։

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. «Positions guide: Central midfield». London: BBC Sport. 2005 թ․ սեպտեմբերի 1. Վերցված է 2013 թ․ օգոստոսի 27-ին.
  2. «Football / Soccer Positions». Expert Football. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ նոյեմբերի 23-ին. Վերցված է 2008 թ․ հունիսի 21-ին.
  3. Di Salvo, V. (2006 թ․ հոկտեմբերի 6). «Performance characteristics according to playing position in elite soccer». International Journal of Sports Medicine. 28 (3): 222–7. doi:10.1055/s-2006-924294. PMID 17024626.
  4. «Formations guide». BBC. Վերցված է 2014 թ․ հոկտեմբերի 31-ին.