Jump to content

Կուրտ Գյոդել

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Կուրտ Գյոդել
գերմ.՝ Kurt Friedrich Gödel
Ծնվել էապրիլի 28, 1906(1906-04-28)[1][2][3][…]
Բռնո, Չեխական թագի հողեր, Ցիսլեյտանիա, Ավստրո-Հունգարիա[3][4][5]
Մահացել էհունվարի 14, 1978(1978-01-14)[6][1][2][…] (71 տարեկան)
Փրինսթոն, Մերսեր շրջան, Նյու Ջերսի, ԱՄՆ[7]
ինքնասպանություն[1]
ԳերեզմանՓրինսթոնի գերեզմանատուն[8]
Բնակության վայր(եր)Ավստրիա
Քաղաքացիություն ԱՄՆ,  Ավստրիա,  Ցիսլեյտանիա և  Չեխոսլովակիա
Դավանանքքրիստոնեություն
Մասնագիտությունմաթեմատիկոս, փիլիսոփա, համալսարանի դասախոս, համակարգչային գիտնական և ֆիզիկոս
Հաստատություն(ներ)Փրինսթոնի համալսարան[1], Վիեննայի համալսարան[1], Նոտր Դամ համալսարան[1] և Ընդլայնված հետազոտությունների ինստիտուտ[1]
Գործունեության ոլորտբազմությունների տեսություն, մաթեմատիկական տրամաբանություն[3], վերլուծական փիլիսոփայություն, մաթեմատիկա[3], ֆիզիկա[3], համարժեքության տեսություն[3], տրամաբանություն[3], predicate logic?[3], փիլիսոփայություն[3] և մաթեմատիկայի փիլիսոփայություն[3]
ԱնդամակցությունԼոնդոնի թագավորական ընկերություն, Արվեստների և գիտությունների ամերիկյան ակադեմիա, Ֆրանսիական գիտությունների ակադեմիա[9] և ԱՄՆ-ի Գիտությունների ազգային ակադեմիա
Ալմա մատերՎիեննայի համալսարան (1929)[1]
Տիրապետում է լեզուներինգերմաներեն[3][10] և անգլերեն[6][3][10]
Գիտական ղեկավարՀանս Հան[11]
Պարգևներ
Ամուսին(ներ)Adele Gödel?[1]
Ստորագրություն
Изображение автографа
Քաղվածքներ Վիքիքաղվածքում
 Kurt Gödel Վիքիպահեստում

Կուրտ Ֆրեդերիկ Գյոդել (/ˈɡɜːrdəl/ GUR-dəl[13], German: [[Միջազգային հնչյունական այբուբեն|[kʊʁt ˈɡøːdl̩]]] ( ); ապրիլի 28, 1906(1906-04-28)[1][2][3][…], Բռնո, Չեխական թագի հողեր, Ցիսլեյտանիա, Ավստրո-Հունգարիա[3][4][5] - հունվարի 14, 1978(1978-01-14)[6][1][2][…], Փրինսթոն, Մերսեր շրջան, Նյու Ջերսի, ԱՄՆ[7]), տրամաբան, մաթեմատիկոս և փիլիսոփա։ Արիստոտելի և Գոտլոբ Ֆրեգեի հետ միասին համարվում է բոլոր ժամանակների ամենանշանակալի տրամաբաններից մեկը, հիմնվելով Ֆրեգեի, Ռիխարդ Դեդեկինդի և Գեորգ Կանտորի աշխատանքի վրա՝ մեծ ազդեցություն է ունեցել 20-րդ դարի գիտական և փիլիսոփայական մտքի վրա (այն ժամանակ, երբ Բերտրան Ռասելը[14], Ալֆրեդ Նորթ Ուայթհեդը[14] և Դավիթ Հիլբերտը տրամաբանության և բազմությունների տեսության միջոցով ուսումնասիրում էին մաթեմատիկայի հիմքերը

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. 1,00 1,01 1,02 1,03 1,04 1,05 1,06 1,07 1,08 1,09 1,10 1,11 1,12 Մակտյուտոր մաթեմատիկայի պատմության արխիվ — 1994.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)
  3. 3,00 3,01 3,02 3,03 3,04 3,05 3,06 3,07 3,08 3,09 3,10 3,11 3,12 3,13 3,14 Չեխիայի ազգային գրադարանի կատալոգ
  4. 4,0 4,1 4,2 Կերպարվեստի արխիվ — 2003.
  5. 5,0 5,1 5,2 Vědecká knihovna v Olomouci REGO (չեխերեն)
  6. 6,0 6,1 6,2 6,3 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  7. 7,0 7,1 7,2 Deutsche Nationalbibliothek Record #11869569X // Gemeinsame Normdatei (գերմ.) — 2012—2016.
  8. http://www.cemeteryregister.com/search.asp?id=NJ_PRINCETON
  9. Notable Names Database — 2002.
  10. 10,0 10,1 CONOR.Sl
  11. Mathematics Genealogy Project — 1997.
  12. 12,0 12,1 12,2 https://www.nndb.com/people/550/000091277/#FN1
  13. «Gödel». Merriam-Webster.com Dictionary.
  14. 14,0 14,1 For instance, in their "Principia Mathematica Կաղապար:-" (Stanford Encyclopedia of Philosophy edition).

Արտաքին հղումներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 3, էջ 111