ویدانته

ویدانته (سانسکریت: वेदान्त) یکی از شش مکتب هندو و ارتدوکس فلسفه هندی است.^[۱] کلمه ویدانته به معنای پایان وداها و در اصل با اشاره به اوپانیشادها است.^[۲]

اوپانیشادها، بهگود گیتا و برهما سوترا اساس ویدانته را تشکیل می دهند ویدانته. تمام مکاتب ویدانته فلسفه خود را با تفسیر متونی که به نام پراتانترای (به معنی سه منبع) مطرح می‌کنند.^[۳]

مروری بر مکاتب ویدانته

مکتب‌هایی که غیر دوگانگی را مطرح می‌کنند

مکتب آدوایتا

آدوایته ویدانته (سانسکریت: अद्वैत वेदान्त) از نا دوگانگی و اعتقاد به وحدت خدا حمایت می‌کند. برهمن تنها ثابت متافیزیکی دانسته می‌شود ^[۴].

ویشیشتادوایتا (وحدت‌الوجود مشروط)

ویشیشتادوایتا ادعا می‌کند که جیواتمان (روح انسان) و برهمن (Vishnu) متفاوت هستند تفاوت که هرگز فراتر نمی‌رود.^[۵] با این فرض رامانوجا همچنین بر اعتقاد به وحدت خدا تأکید کرد با گفتن اینکه تمام روح‌ها واحد هستند و اینکه یک روح به تنهایی می‌تواند برهمن را تحقق بخشد.^[۶]

سودهادوایتا (غیر دوگانگی خالص)

سودهاوایتا (غیر دوگانگی خالص) بیان می‌کند که کل جهان واقعی است و برهمن در قالب کریشنا است.^[۷] همه چیز، همه کس، همه جا، روح و بدن، زنده و غیر زنده، ماده و غیر ماده کریشنای ابدی است.^[۷]

مکاتبی که دوگانگی (دوایتا) را مطرح می‌کنند

این مکتب بر اساس فرض دوگانگی بنا شده‌است. آتمان(روح) و برهمن (ویشنو) به عنوان دو موجودیت کاملاً متفاوت دانسته می‌شوند.^[۸]

مکاتبی که بِهِدآبِهِدا را مطرح می‌کنند

بِهِدآبِهِدا در لغت به معنی «تفاوت و عدم تفاوت» است و بیشتر یک سنت است تا یک مکتب ویدانته. مکاتب این سنت تأکید می‌کند که خود فرد(Jīvatman) هم با برهمن تفاوت دارد و هم تفاوت ندارد.^[۹]

اُپادهیکا

بهاسکارا اُپادهیکا را فرض لازم دانسته و شباهت و تفاوتش را به یک اندازه و واقعی می‌داند. برهمن غیردوگانه و هوشمند و خالص و بی‌شکل در نظر گرفته شده‌است.^[۱۰]

دوایتاوایتا

نیمبارکا این مکتب را مطرح کرد و برهمن (خدا)، روح (چیت) و ماده یا عالم (اچیت) را به عنوان سه واقعیت برابر و جاودان و وابسته بهم در نظر می‌گیرد. ^[۱۱]

آچینتیا-بهِدا-آبهِدا

چایتانوا ماهاپرابهو نخستین نماینده این مکتب بود.^[۱۲] در زبان سانسکریت آچینتیا به معنی «غیر قابل تصور» است.^[۱۳] آچینتیا-بهِدا-آبهِدا فلسفه «تفاوت غیر قابل تصور در عدم تفاوت» را نشان می‌دهد،^[۱۴] در رابطه باغیردوگانگی واقعیت برهمن-آتمان (که آن را کریشنا می‌داند), svayam bhagavan.^[۱۵]

منابع

↑ Flood 1996, p. 231٬232٬238.
↑ (Chatterjee و Dutta 1939); (Flood 1996)
↑ (Ranganathan); (Hiriyanna 1948); (Grimes 1990)
↑ Stoker 2011.
↑ (Betty 2010); (Craig 2000)
↑ (Bartley 2013); (Sullivan 2001); (Doyle 2006)
↑ ^۷٫۰ ^۷٫۱ Bryant 2007, pp. 479–481.
↑ (Stoker 2011); (Dehsen 1999)
↑ Nicholson.
↑ Sharma 1960, p. 340.
↑ Sharma 1960, p. 376.
↑ Sivananda 1993, p. 247.
↑ (Bryant 2007); (Gupta 2007)
↑ Bryant 2007, pp. 378–380.
↑ Gupta 2016, pp. 44–45.

[FOOTNOTEFlood1996231٬232٬238-1] Flood 1996, p. 231٬232٬238.

[2] (Chatterjee و Dutta 1939); (Flood 1996)

[3] (Ranganathan); (Hiriyanna 1948); (Grimes 1990)

[FOOTNOTEStoker2011-4] Stoker 2011.

[5] (Betty 2010); (Craig 2000)

[Bartley_2013_1–2,9–10,76–79,87–98-6] (Bartley 2013); (Sullivan 2001); (Doyle 2006)

[FOOTNOTEBryant2007479–481-7] ۷٫۰ ^۷٫۱ Bryant 2007, pp. 479–481.

[8] (Stoker 2011); (Dehsen 1999)

[FOOTNOTENicholson-9] Nicholson.

[FOOTNOTESharma1960340-10] Sharma 1960, p. 340.

[FOOTNOTESharma1960376-11] Sharma 1960, p. 376.

[FOOTNOTESivananda1993247-12] Sivananda 1993, p. 247.

[13] (Bryant 2007); (Gupta 2007)

[FOOTNOTEBryant2007378–380-14] Bryant 2007, pp. 378–380.

[FOOTNOTEGupta201644–45-15] Gupta 2016, pp. 44–45.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

[۱۰]

[۱۱]

[۱۲]

[۱۳]

[۱۴]

[۱۵]