ژوزف استالین
یوسیف ویسارینویچ جوگاشویلی (گرجی جه: იოსებ ბესარიონის ძე სტალინი) که وه ره ژوزف استالین (روسی جه: Иосиф Сталин) نوم جه اشناسنّه (بزائه ۱۸ دسامبر ۱۸۷۸- بمرده ۵ مارس ۱۹۵۳) شوروی ِکمونیست ِرهبر و سیاستمدار بییه که اواسط دهه ۲۰ جه تا شه مرگ ِزمون (۱۹۵۳) شوروی ِکمونیست ِحزب رهبر و نتیجتاً این کشور ِحاکم بییه.
وه گوری ِشهر، گرجستون دله، دنیا بموئه و سال ۱۹۲۲ شوروی ِکمونیست حزب دله دبیرکل بیّه. ولادیمیر لنین ِبمردن په، استالین موفق بیّه لئون تروتسکی ره کِنار بَزنه و حزب ِرهبری ره دَس بَیره. دهه ۱۹۳۰ استالین گت تصفیه ره شروع هاکرده که اتا کمپین بییه و ونه کار مخالفون ِسرکوب، دستگیری و قتل بییه.
استالین ۱۹۲۸ «نِپ ِطرح» ره دَوِسته و وِن جا «پنج ساله برنامه» و «کلکتیو کشاورزی» ره مطرح هاکرده. این سیاستها جه شوروی تا آخرهای دههٔ ۳۰، اتّا دیاتی کشور جه تبدیل بیّه به اتا صنعتی قدرت.[۱۵]
ونه دستور جه اتسری مصادره انجام بَیته که قحطی سالهای ۱۹۳۲ تا ۱۹۳۴ ره باعث بیّه (خصوصاً اکراین، قزاقستون و قفقاز دله). خله کسا همین ِوسّه اعتراض هاکردنه و شدیداً سرکوب بَیینه. اتا مصنوعی قحطی که استالین اکراین دله راه دمبدائه و هولودومور نوم جه مشهوره، باعث بیّه تا ۱۰ میلیون اکراینی بَمیرِن.[۱۶]
استالین جهونی جنگ دوم دله هم خله نقش داشته و باعث بیّه نازی آلمان شکست بخاره. این جنگ په، استالین شوروی ره اتا از دِتا ابرقدرت مطرح هاکرده و تقریباً تا چار دهه بعد (۱۹۵۳) این موقعیت پابرجا بییه که سرد جنگ ره پیش بیارده.
استالین حکومت ره خلهها متهم کانّه که «اتنفر پرستی ِدین» ره راه دمبدائه و شیوهئونی بساته تا مخالفون ره الکی-الکی محکوم هاکنه. نیکیتا خروشچف، استالین ِجانشین، وه ره بعداً محکوم هاکرده و استالینزدایی ره ونه بَدِل شروع هاکرده که باعث بیّه چین و شوروی همدیگه جه سِوا بَواشِن.[۱۷]
بنبنویشت
[دچیین]ویکی تلمبار دله بتونّی پروندهئونی که ژوزف استالین خَوری دَره ره پیدا هاکنین. |
- ↑ ونه نوم اینجه بمو: برگهدان مستند نامها. هارشیین تاریخ: ۹ آوریل ۲۰۱۴. اثر یا نومِ زوون: آلمانی. نویسنده: کتابخانه ملی آلمان.
- ↑ ونه نوم اینجه بمو: Great Soviet Encyclopedia (1969–1978). مدخل: Сталин Иосиф Виссарионович. هارشیین تاریخ: ۲۸ سپتامبر ۲۰۱۵. ناشر: The Great Russian Encyclopedia. اثر یا نومِ زوون: روسی. انتشارِ تاریخ: ۱۹۶۹.
- ↑ کتابخانه ملی فرانسه. "BnF authorities" (فرانسوی جه). Retrieved 10 October 2015.
{{cite web}}
: Check date values in:|access-date=
(help) - ↑ ونه نوم اینجه بمو: early life of Joseph Stalin.
- ↑ ونه نوم اینجه بمو: Czech National Authority Database. شناسۀ AUT NKC: jn19990210582. هارشیین تاریخ: ۳۰ آگوست ۲۰۲۰.
- ↑ نویسنده: کتابخانه ملی فرانسه — http://data.bnf.fr/ark:/12148/cb11925406n — هارشیین تاریخ: ۱۰ اکتبر ۲۰۱۵ — جواز: Open License
- ↑ شناسۀ AUT NKC: https://aleph.nkp.cz/F/?func=find-c&local_base=aut&ccl_term=ica=jn19990210582 — هارشیین تاریخ: ۱ مارس ۲۰۲۲
- ↑ شناسه CONOR.SI: https://plus.cobiss.net/cobiss/si/sl/conor/6689379
- ↑ ۹٫۰ ۹٫۱ ۹٫۲ ونه نوم اینجه بمو: Great Soviet Encyclopedia (1969–1978). ناشر: The Great Russian Encyclopedia. اثر یا نومِ زوون: روسی. انتشارِ تاریخ: ۱۹۶۹.
- ↑ نشانی اینترنتی: https://hvg.hu/itthon/20110323_diszpolgar_sztalin_haynau.
- ↑ ۱۱٫۰ ۱۱٫۱ پایهٔ قانونی: Decree of the Presidium of the USSR Supreme Soviet of June 26, 1945 № 256/57.
- ↑ نشانی اینترنتی: https://www.prazskyhradarchiv.cz/file/edee/vyznamenani/cs_rbl.pdf. هارشیین تاریخ: ۱۳ ژوئن ۲۰۲۳.
- ↑ ۱۳٫۰ ۱۳٫۱ نشانی اینترنتی: http://content.time.com/time/specials/packages/completelist/0,29569,2019712,00.html.
- ↑ نشانی اینترنتی: https://www.marxists.org/suomi/stalin/teokset/osa12/st-12-24-elamakerrallisia.pdf. هارشیین تاریخ: ۴ دسامبر ۲۰۲۳.
- ↑ [۱]
- ↑ Shelton, Dinah (2005). Encyclopedia of Genocide and Crimes Against Humanity. Detroit ; Munich: Macmillan Reference, Thomson Gale. pp. ۱۰۵۹. ISBN 0028658507.
- ↑ Trotsky, Leon. (2010). Encyclopædia Britannica. Ultimate Reference Suite.
ساری