ہیلیئم

شمصر

نشانیاں
ناں، ایٹمی نمبر، نشانی	شمصر، He, 2
ٹولی	نوبل گیس
گروپ، پیریڈ، بلاک	18, 1, s
ایٹمی پعار
وکھالہ
خصوصیات
ابلن نمبر	منفی272.20 سیلسیس
پگلن نمبر	منفی268.93 سیلسیس
گوڑا	0.1786 گرام/لٹر
الیکٹرونیگیٹیوٹی	صفر

ہیلیئم یا شمصر اک کیمیائی عنصر اے، جیہدا جوہری عدد 2 تے جوہری بھار 4.002602 اے۔ ایہدا کیمیائی نشان He۔ ایہ اک بے رنگی، بنا کسے ذیقے دی، بنا زہر توں اک نوبل گیس اے۔ سارے عناصر اچ سب توں گھٹ ابلن تے پگھلن عدد شمصر دا اے تے صرف فارغہ (gas) دی مورت چ ریندی اے سواۓ انت حالتاں وچ۔ آبساز (hydrogen) دے مگرون ساری کائنات اچ سب توں بہتا پایا جان آلا عنصر وی ہیلیم اے تے ساڈے تارہ سمندر، چٹا راہ دا 24٪ شمصر اے۔

1868 وچ شمصر نوں اک فرانسیسی گرو نے سورج گرہن دے دوران ایہدیاں طیفی لیناں دی مورت وچ پہچانیا تے نارمن لوکائر نے وی ایہنوں اوسے ویلے ویکھیا تے ایہدا ناں ہیلیم رکھیا۔ 1903 اچ امریکہ وچ شمصر وڈے پیمانے تے قدرتی فارغہ دے ذخائر نال لبھی، تے اج تک امریکہ شمصر دا سب توں بہتا دین آلا دیس اے۔

شمصر ترتاش

شمصر نوں ٹھنڈا کرن واسطے وی ورتیا جاندا اے، خاص طور تے فوق موصل (superconductor) مقناطیس ٹھنڈے کرن واسطے شمصر نوں ورتیا جاندا اے جیہناں نوں MRI سکیناں وچ ورتیا جاندا اے۔ ایہنوں ویلڈنگ وچ کردیاں بچاؤ واسطے ورتیا جاندا اے۔ تقریبا ادی بنائی گئی شمصر چقمین (silicon) ویفر بنان واسطے کرسٹل ودان وچ ورت جاندی اے۔ ایہدی گھٹ مقدار نوں غباریاں تے ہوائی جہازاں وچ ورتیا جاندا اے۔ سینس گرو شمصر-4 دیاں دو مورتاں نوں مقداری میکانیات (quantum mechanics) تے سپر فلوایڈٹی (superfluidity) نوں سمجن واسطے ورتدے پۓ نیں۔ فوق ایصلات (superconductivity) وی اک حالت اے جیہڑی کے سب توں بوتی ٹھنڈی تھاں تے ہوندی اے جس واسطے شمصر نوں ورتیا جاندا اے۔ شمصر دوجا سب توں ہلکا عنصر اے تے کائنات وچ وی دوجا سب توں بہتا پایا جان آلا۔ ایہہ کائنات وچ دوجے تمام پارے عنصراں توں 12 گناں بوتا پایا جاندا اے۔ سورج تے مشتری اچ وی شمصر وڈی مقدار اچ مجود اے۔ شمصر جوہری ائتلاف (nuclear fusion) تے جوہری تابکاری اچ وی بندا اے۔ کائنات دا چوکھا شمصر-4 دے بارے اچ خیال اے کے ایہہ بگ بینگ دے دوران بنیا سی۔ سورج توں ادھے وزن دے تارے جوہری ائتلاف توں شمصر بنا سکدے نیں۔

شمصر ہوا توں ہلکی ہوندی اے تے اے بوت اچائی تے اے اس واسطے اے زمین دی فضا اچ صرف 0.00052٪ اے۔ زمین تے تقریبا جنی وی شمصر اے ساری دی ساری تقریبا تابکاری دی وجہ توں اے۔ تابکاری اچ ایلفا ذرہ شمصر دا نویہ (nucleus) ہوندا اے۔ ایہہ شمصر قدرتی فارغہ دے نال پھس جاندی اے۔ ایہدی مقدار قدرتی فارغہ اچ 7٪ ہوندی اے، ایہنوں فریکشنل ڈسٹلیشن دے نال کڈھیا جاندا اے۔