ดาราจักรชนิดก้นหอย
ดาราจักรชนิดก้นหอย (อังกฤษ: Spiral Galaxy) เป็นดาราจักรแบบหนึ่งในสามประเภทหลักของดาราจักรที่จัดแบ่งโดย เอ็ดวิน ฮับเบิล ในปี ค.ศ. 1936 ตามรูปร่างที่มองเห็น ในงานของเขาที่ชื่อว่า "The Realm of the Nebulae" (อาณาจักรของเนบิวลา)[1] จึงถูกจัดประเภทอยู่ในลำดับของฮับเบิลด้วย ดาราจักรชนิดก้นหอยประกอบด้วยแผ่นจานหมุนแบนๆ ของดาวฤกษ์ แก๊ส และฝุ่น มีจุดศูนย์กลางเป็นกลุ่มดาวฤกษ์หนาแน่นเรียกว่าดุมดาราจักร ล้อมรอบด้วยกลุ่มกลดแบบจางๆ จำนวนมาก ส่วนใหญ่รวมตัวกันเป็นกระจุกดาวทรงกลม
ดาราจักรชนิดก้นหอยได้ชื่อนี้จากรูปร่างภายนอกที่มองเห็น ซึ่งมักมีแขนสองแขนเป็นรูปก้นหอยยืดต่อออกมาจากดุมที่ใจกลางไปเชื่อมกับแผ่นจาน แขนก้นหอยเป็นแหล่งซึ่งดาวฤกษ์กำลังก่อตัวใหม่ มักสว่างกว่าบริเวณที่เป็นแผ่นจานโดยรอบ เพราะมีดาวฤกษ์ที่อายุน้อยและร้อนจัด ประมาณครึ่งหนึ่งของดาราจักรชนิดก้นหอยทั้งหมดพบว่าอยู่ในรูปแบบของโครงสร้างก้นหอยมีคาน ยืดต่อออกมาจากดุม เชื่อว่าดาราจักรทางช้างเผือกของเราก็จัดเป็นดาราจักรชนิดก้นหอยมีคาน แม้ว่าส่วนที่เป็นโครงสร้างคานจะสังเกตเห็นได้ไม่ชัดเจนนักจากตำแหน่งของโลกเราที่อยู่บนจานหมุน สมมุติฐานที่น่าเชื่อถือที่สุดได้มาจากการสำรวจเมื่อเร็วๆ นี้ โดยกล้องโทรทรรศน์อวกาศสปิตเซอร์ ในการสำรวจบริเวณใจกลางดาราจักร[2]
ดาราจักรชนิดก้นหอยพบอยู่มากเป็นจำนวนถึง 70% ของดาราจักรทั้งหมดในเอกภพของเรา[3] พบได้มากที่สุดในเขตที่มีความหนาแน่นต่ำ และไม่ค่อยพบที่ใจกลางของกระจุกดาราจักร[4]
อ้างอิง
[แก้]- ↑ อี. พี. ฮับเบิล (1936). The Realm of the Nebulae. นิวฮาเวน: สำนักพิมพ์มหาวิทยาลัยเยล. ISBN 36018182.
- ↑ Benjamin, R. A. et al (September 2005). "First GLIMPSE Results on the Stellar Structure of the Galaxy."[ลิงก์เสีย] (fee required). The Astrophysical Journal 630 (2): L149-L152.
- ↑ เจ. เลิฟเดย์ (กุมภาพันธ์ 1996). "The APM Bright Galaxy Catalogue.". Monthly Notices of the Royal Astronomical Society 278 (4): 1025-1048.
- ↑ เอ. เดรสเลอร์ (มีนาคม 1980). "Galaxy morphology in rich clusters - Implications for the formation and evolution of galaxies.". The Astrophysical Journal 236: 351-365. doi:10.1086/157753.
แหล่งข้อมูลอื่น
[แก้]- Spiral Galaxies เก็บถาวร 2006-01-01 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน @ SEDS Messier pages
- Spiral Structure explained
- SpiralZoom.com เก็บถาวร 2019-03-06 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน เว็บไซต์เพื่อการศึกษา ที่อธิบายเกี่ยวกับดาราจักรชนิดก้นหอยและการก่อตัวของวัตถุรูปทรงกังหันแบบอื่นๆ ตามธรรมชาติ เหมาะสำหรับนักเรียนมัธยมและประชาชนทั่วไป