อำเภอเอราวัณ

สำหรับความหมายอื่น ดูที่ เอราวัณ (แก้ความกำกวม)

อำเภอเอราวัณ
อำเภอ
การถอดเสียงอักษรโรมัน
• อักษรโรมัน	Amphoe Erawan
คำขวัญ:  เอราวัณช้างใหญ่ ถิ่นลำไยขามหวาน ตำนานบั้งไฟแสน ดินแดนผ้าไหมงาม
แผนที่จังหวัดเลย เน้นอำเภอเอราวัณ
พิกัด: 17°18′30″N 101°56′24″E
ประเทศ	ไทย
จังหวัด	เลย
พื้นที่
• ทั้งหมด	262.0 ตร.กม. (101.2 ตร.ไมล์)
ประชากร  (2564)
• ทั้งหมด	34,004 คน
• ความหนาแน่น	129.79 คน/ตร.กม. (336.2 คน/ตร.ไมล์)
รหัสไปรษณีย์	42220
รหัสภูมิศาสตร์	4213
ที่ตั้งที่ว่าการ	ที่ว่าการอำเภอเอราวัณ ทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 210 หมู่ที่ 13 ตำบลผาอินทร์แปลง อำเภอเอราวัณ จังหวัดเลย 42220
ส่วนหนึ่งของสารานุกรมประเทศไทย

เอราวัณ เป็นอำเภอหนึ่งของจังหวัดเลย

ที่ตั้งและอาณาเขต

อำเภอเอราวัณตั้งอยู่ทางทิศตะวันออกของจังหวัด ระยะทางห่างจากตัวจังหวัดเลยประมาณ 42 กิโลเมตร มีอาณาเขตติดต่อกับเขตการปกครองข้างเคียง ดังนี้

• ทิศเหนือ ติดต่อกับอำเภอเมืองเลยและอำเภอนาด้วง
• ทิศตะวันออก ติดต่อกับอำเภอนาวัง (จังหวัดหนองบัวลำภู)
• ทิศใต้ ติดต่อกับ อำเภอผาขาว อำเภอนาวัง และอำเภอศรีบุญเรือง (จังหวัดหนองบัวลำภู)
• ทิศตะวันตก ติดต่อกับอำเภอวังสะพุง

ประวัติ

ชื่ออำเภอเอราวัณได้มาจากชื่อถ้ำขนาดใหญ่ ซึ่งตั้งอยู่บนเขาลูกหนึ่งบริเวณเขตรอยต่อระหว่างอำเภอเอราวัณกับอำเภอนาวัง จังหวัดหนองบัวลำภู โดยชาวบ้านเรียกกันว่า "ถ้ำเอราวัณ" เป็นถ้ำที่สวยงาม ซึ่งมีตำนานนิทานพื้นบ้านเรื่อง "ช้างเอราวัณกับนางผมหอม" ดังนั้นจึงได้นำไปตั้งชื่อหมู่บ้านเอราวัณและเป็นอำเภอเอราวัณในปัจจุบัน

ท้องที่อำเภอเอราวัณเดิมเป็นส่วนหนึ่งของอำเภอวังสะพุง ต่อมาวันที่ 7 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2538 ทางกระทรวงมหาดไทยได้ประกาศแบ่งเขตท้องที่การปกครองออก โดยยกฐานะเป็น กิ่งอำเภอเอราวัณ โดยมีผลบังคับตั้งแต่วันที่ 1 เมษายน ปีเดียวกัน โดยมีศูนย์กลางอยู่ที่บ้านเอราวัณ หมู่ที่ 3 หมู่ที่ 7 หมู่ที่ 10 หมู่ที่ 12 และหมู่ที่ 13 ตำบลผาอินทร์แปลง เนื่องจากเป็นเขตชุมชนที่มีประชากรอาศัยอยู่หนาแน่น เป็นศูนย์กลางทางด้านเศรษฐกิจและการคมนาคมที่สะดวก (ปัจจุบันอยู่ในเขตเทศบาลตำบลผาอินทร์แปลง)

จากนั้นจึงได้มีพระราชกฤษฎีกายกฐานะขึ้นเป็น อำเภอเอราวัณ ในวันที่ 24 สิงหาคม พ.ศ. 2550 โดยมีผลบังคับตั้งแต่วันที่ 8 กันยายน ปีเดียวกัน

ภูมิศาสตร์

ลักษณะภูมิประเทศ

อำเภอเอราวัณมีพื้นที่ 262 ตารางกิโลเมตร หรือประมาณ 163,750 ไร่ ลักษณะภูมิประเทศส่วนใหญ่เป็นที่ราบสลับภูเขา มีป่าเบญจพรรณและมีลำห้วยไหลผ่าน เช่น ลำน้ำสวย ลำน้ำหินฮาว ลำน้ำตาดข่า ลำน้ำป่าน และลำน้ำลิ้นควาย พื้นที่ส่วนใหญ่อยู่ในเขตป่าสงวนแห่งชาติ ได้แก่ ป่าดงซำทอง ป่าหนองไผ่ ป่าผาสามยอด และป่าโคกนกยูง มีเนื้อที่ป่าโดยประมาณ 82,155 ไร่ มีระดับความสูงของพื้นที่อยู่สูงกว่าระดับน้ำทะเลประมาณ 270 เมตร

ลักษณะภูมิอากาศ

อำเภอเอราวัณมีลักษณะภูมิอากาศ โดยแบ่งฤดูกาลตามลักษณะอากาศของประเทศไทย แบ่งออกเป็น 3 ฤดู ได้แก่

• ฤดูร้อน เริ่มตั้งแต่กลางเดือนกุมภาพันธ์ถึงเดือนเมษายน อากาศจะร้อนและร้อนจัดที่สุดในเดือนมีนาคมและเมษายน เนื่องจากพื้นที่ส่วนใหญ่เป็นที่ราบสลับกับภูเขา ทำให้อุณหภูมิเปลี่ยนแปลงง่าย ฤดูร้อนจะร้อนมาก และบางครั้งจะมีพายุฤดูร้อนเกิดขึ้น
• ฤดูฝน จะแบ่งออกเป็น 2 ช่วง ช่วงแรก เริ่มปลายเดือนเมษายนถึงเดือนกรกฎาคม จะเกิดฝนเนื่องจากอิทธิพลของลมมรสุมตะวันตกเฉียงใต้ ส่วนช่วงหลังจะเริ่มตั้งแต่เดือนสิงหาคมถึงเดือนตุลาคมจะมีฝนเนื่องอิทธิพลจากร่องความกดอากาศต่ำและพายุจากทะเลจีนใต้
• ฤดูหนาว จะเริ่มหนาวตั้งแต่กลางเดือนตุลาคมจนถึงเดือนกุมภาพันธ์ เป็นผลมาจากอิทธิพลลมมรสุมตะวันออกเฉียงเหนือพัดจากประเทศจีนเข้าปกคลุมประเทศไทย ทำให้อุณหภูมิลดลงทั่วไป และมีอากาศเย็น เนื่องจากสภาพพื้นที่เป็นที่ราบสลับกับภูเขา ในฤดูหนาวจะมีอากาศหนาวถึงหนาวจัด

การแบ่งเขตการปกครอง

การปกครองส่วนภูมิภาค

อำเภอเอราวัณแบ่งเขตการปกครองย่อยออกเป็น 4 ตำบล 47 หมู่บ้าน ได้แก่

1.	ผาอินทร์แปลง		(Pha In Plaeng)		14 หมู่บ้าน
2.	เอราวัณ		(Erawan)		16 หมู่บ้าน
3.	ผาสามยอด		(Pha Sam Yot)		10 หมู่บ้าน
4.	ทรัพย์ไพวัลย์		(Sap Phaiwan)		7 หมู่บ้าน

การปกครองส่วนท้องถิ่น

ท้องที่อำเภอเอราวัณประกอบด้วยองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น 4 แห่ง ได้แก่

• เทศบาลตำบลผาอินทร์แปลง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลผาอินทร์แปลงทั้งตำบล
• เทศบาลตำบลเอราวัณ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลเอราวัณทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลผาสามยอด ครอบคลุมพื้นที่ตำบลผาสามยอดทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลทรัพย์ไพวัลย์ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลทรัพย์ไพวัลย์ทั้งตำบล

สถานที่ราชการ

• ที่ว่าการอำเภอเอราวัณ
• โรงพยาบาลเอราวัณ
• สถานีตำรวจภูธรเอราวัณ
• สำนักงานสาธารณสุขอำเภอเอราวัณ
• สำนักงานเกษตรอำเภอเอราวัณ

สถานศึกษา

สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาเลยเขต 2 ของสำนักงานคณะกรรมการศึกษาขั้นพื้นฐาน กระทรวงศึกษาธิการ ประกอบด้วย

โรงเรียนมัธยมศึกษา

• โรงเรียนผาอินทร์แปลงวิทยา ประจำอำเภอ
• โรงเรียนเอราวัณวิทยาคม ประจำตำบล
• โรงเรียนผาสามยอดวิทยาคม ประจำตำบล

โรงเรียนประถมศึกษา

• โรงเรียนบ้านเอราวัณ
• โรงเรียนบ้านหนองใหญ่
• โรงเรียนบ้านโป่งศรีโทน
• โรงเรียนบ้านหนองปลาซิว
• โรงเรียนบ้านห้วยป่าน
• โรงเรียนบ้านวังม่วง
• โรงเรียนบ้านวังเลาหัวฝาย
• โรงเรียนบ้านเหล่าใหญ่
• โรงเรียนบ้านโนนสวรรค์
• โรงเรียนบ้านนาอ่างคำ
• โรงเรียนบ้านซำม่วง
• โรงเรียนผานาง-ผาเกิ้ง
• โรงเรียนบ้านซำบุ่น
• โรงเรียนบ้านนาอุดม
• โรงเรียนโคกสง่า
• โรงเรียนบ้านหนองตูม
• โรงเรียนบ้านผาสามยอด
• โรงเรียนบ้านผาสะนา
• โรงเรียนบ้านซำบุ่น
• โรงเรียนตำรวจตะเวนชายแดนวังชมภู

เส้นทางการคมนาคม

• ทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 210 (อุดรธานี-วังสะพุง)
• ทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 2400 [แยกทางหลวงหมายเลข 201 (หนองหิน)-บรรจบทางหลวงหมายเลข 210 (เอราวัณ)]
• ทางหลวงชนบทของกรมทางหลวงชนบท (เอราวัณ-วังเลา)
• ทางหลวงชนบทของกรมทางหลวงชนบท (วังไห-ท่าสะอาด)
• ทางหลวงชนบทของกรมทางหลวงชนบท (บ้านสี่แยก-บ้านเหมืองแบ่ง)
• ทางหลวงชนบทของกรมทางหลวงชนบท (บ้านขัวแตะ-โป่งศรีโทน)

สังคมและวัฒนธรรม

ปัจจุบันอำเภอเอราวัณมีประชากรจากต่างจังหวัดอพยพมาตั้งถิ่นฐานและทำมาหากินจำนวนมาก แม้จะเป็นสังคมใหม่แต่ก็ยังคงอยู่ในวัฒนธรรมและขนบธรรมเนียมประเพณี ที่สามารถบูรณาการเข้าด้วยกัน สามารถอยู่ร่วมกันได้เป็นอย่างดี และเกิดวัฒนธรรมในการอยู่ร่วมกันในทางที่ดีขึ้นตามมา ประชากรที่อาศัยอยู่ในเขตพื้นที่อำเภอเอราวัณประกอบด้วยชาวเลยดั้งเดิม ชาวอีสาน ชาวจีน และชาวญวน

ประเพณีบุญบั้งไฟล้าน

ประเพณีบุญบั้งไฟล้านเป็นประเพณีพื้นเมืองที่มีชื่อเสียงของอำเภอเอราวัณ ในงานมีการแข่งขันการประกวดขบวนแห่บั้งไฟ แข่งขันจุดบั้งไฟ และมีมหรสพต่าง ๆ ให้ชมอีกมากมาย ซึ่งจะจัดขึ้นเป็นเวลา 3 วัน ในเดือนมิถุนายนของทุกปี

เทศกาลงานงิ้วเอราวัณ

เนื่องจากอำเภอเอราวัณมีคนไทยเชื้อสายจีนมาอยู่อาศัยในการประกอบอาชีพค้าขายอยู่มาก จึงมีกลุ่มพ่อค้าที่มีเชื้อสายจีนจัดงานเทศกาลงานงิ้วไหว้ศาลเจ้าพ่อเอราวัณขึ้น ที่บริเวณหน้าตลาดสดอำเภอเอราวัณ และยังมีมหรสพต่าง ๆ ให้ชมอีกมากมาย ซึ่งจะจัดขึ้นเป็นเวลา 4 วันในเดือนพฤศจิกายนหรือเดือนธันวาคมของทุกปี

โครงการบ้านเล็กในป่าใหญ่ (ผานาง-ผาเกิ้ง)

โครงการบ้านเล็กในป่าใหญ่เป็นโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริของสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ ที่มีเป้าหมายให้ราษฎรสามารถอยู่ร่วมกับป่าไม้ได้อย่างยั่งยืนและเกื้อกูลกัน โดยราษฎรมีความเป็นอยู่แบบพอเพียงตามวิถีชีวิตแบบดั้งเดิมและมีส่วนร่วมในการอนุรักษ์ฟื้นฟูสภาพป่า นอกจากนี้ยังมีโครงสร้างพื้นฐานและพัฒนาคุณภาพชีวิตให้ดีขึ้น เพื่อให้เกิดความสำนึกในพระมหากรุณาธิคุณ มีความจงรักภักดีต่อสถาบันพระมหากษัตริย์ มีความหวงแหนในแผ่นดินที่อาศัย

โครงการบ้านเล็กในป่าใหญ่ (ผานาง-ผาเกิ้ง) ตั้งอยู่ที่บ้านผานาง หมู่ที่ 5 ตำบลผาอินทร์แปลง มีเนื้อที่ 500 ไร่ พื้นที่ดังกล่าวมีความอุดมสมบูรณ์ อยู่ติดกับเขาภูผาผีถอนซึ่งมีป่าธรรมชาติประมาณ 1,500 ไร่ ปัจจุบันยังมีสภาพป่าที่สมบูรณ์ มีสัตว์ป่าอาศัยอยู่มาก เช่น ลิง ชะมด อีเห็น ไก่ป่า กระรอก และนกชนิดต่าง ๆ มีสระน้ำขนาดใหญ่ซึ่งมีน้ำตลอดปี ภายในโครงการมีการพัฒนาส่งเสริมอาชีพและพัฒนาคุณภาพชีวิตให้แก่ราษฎร เช่น การทอผ้าไหม โรงเพาะเห็ด บ่อเลี้ยงปลา เลี้ยงกบ เพาะชำกล้าไม้ และมีรีสอร์ตไว้บริการนักท่องเที่ยวอีกด้วย

การเดินทางใช้เส้นทางทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 210 (อุดรธานี-วังสะพุง) ระยะทางประมาณ 31 กิโลเมตรจากอำเภอวังสะพุง ผ่านตัวอำเภอเอราวัณไปจนถึงโรงเรียนบ้านวังสำราญในเขตอำเภอนาวัง จังหวัดหนองบัวลำภู แล้วเลี้ยวซ้ายเข้าเขตจังหวัดเลยอีกครั้ง ไปอีกประมาณ 2 กิโลเมตรถึงพื้นที่โครงการ