ข้ามไปเนื้อหา

ไฟลัม

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
The various levels of the scientific classification system.สปีชีส์สกุลวงศ์อันดับชั้นไฟลัมส่วนอาณาจักรโดเมนชีวิต
The various levels of the scientific classification system.

แปดลำดับขั้นสำคัญ ๆ ของการจำแนกชั้นทางวิทยาศาสตร์ ในหนึ่งอาณาจักรประกอบด้วยหนึ่งไฟลัมขึ้นไป ตามแผนภาพไม่ได้แสดงลำดับขั้นที่อยู่อื่น ๆ ที่อยู่ระหว่างนี้

ไฟลัม (อังกฤษ: phylum) เป็นขั้นอนุกรมวิธานขั้นหนึ่งในการจำแนกสัตว์ในทางวิทยาศาสตร์ (ในทางพืชนิยมใช้คำว่า ส่วน แทนไฟลัม ไฟลัมถือเป็นการจัดกลุ่มในขั้นสูงที่สุดแยกตามสายวิวัฒนาการ แต่บางครั้งก็มีการรวมไฟลัมเป็นไฟลัมใหญ่ (superphylum) อีกทีหนึ่ง เช่น เอคไดโซซัว (Echdysozoa) ประกอบด้วยสัตว์มีเปลือกแข็ง นีมาโทดา ทาร์ดิกราดา โอนีโคฟอรา นีมาทอมอร์ฟา และ สัตว์ที่มีช่องปากเกิดภายหลังช่องทวาร (Deuterostomia) ประกอบด้วยปลาดาวและสัตว์มีแกนสันหลัง

ไฟลัมของสัตว์ที่รู้จักกันมากที่สุด ได้แก่ มอลลัสกา, ฟองน้ำ, ไนดาเรีย, หนอนตัวแบน, นีมาโทดา, หนอนปล้อง, สัตว์ขาปล้อง, เอคคิโนเดอร์มาทา และสัตว์มีแกนสันหลัง (ซึ่งมนุษย์อยู่ในไฟลัมนี้) ถึงแม้ว่าจะมีไฟลัมทั้งหมดประมาณ 35 ไฟล่า (หน่วยของไฟลัม) ไฟลัมที่กล่าวทั้ง 9 ตัวนี้ครอบคลุมสปีชีส์ส่วนใหญ่ และทุกไฟลัมยกเว้นหนอนกำมะหยี่ ต่างก็มีสมาชิกอาศัยในมหาสมุทร

รายชื่อไฟลัม

[แก้]

แบ่งตาม อาณาจักร (ชีววิทยา)

ไฟลัม ความหมาย ชื่อสามัญ ลักษณะเด่น จำนวนสปีชีส์ที่ระบุแล้ว
อะแคนโธเซฟาลา (Acanthocephala) หนอนหัวหนาม Thorny-headed worms Reversible spiny proboscis ประมาณ 756 สปีชีส์
Acoelomorpha ไม่มีลำไส้ Acoels No mouth or alimentary canal (alimentary canal = digestive tract in digestive system)
แอนเนลิดา (Annelida) วงแหวนเล็ก ๆ หนอนปล้อง ลำตัวกลมยาวคล้ายวงแหวน ต่อกันเป็นปล้องอย่างแท้จริง มากกว่า 17,000 สปีชีส์ที่ยังหลงเหลืออยู่
อาร์โธรโพดา (Arthropoda) ขาเป็นข้อต่อ อาร์โทรพอด ไคติน โครงกระดูกภายนอก มากกว่า 1,134,000 สปีชีส์
แบรคิโอพอด (Brachiopoda) Arm foot Lamp shells Lophophore and pedicle 300 ถึง 500 สปีชีส์ที่ยังหลงเหลืออยู่
Bryozoa Moss animals Moss animals, sea mats Lophophore, no pedicle, ciliated tentacles 5,000 สปีชีส์ที่ยังหลงเหลืออยู่
Chaetognatha Longhair jaw Arrow worms Chitinous spines either side of head, fins approx. 100 extant
สัตว์มีแกนสันหลัง (Chordata) สัตว์มีแกนสันหลัง หรือเรียกว่าสัตว์มีกระดูกสันหลัง คอร์เดต Hollow dorsal nerve cord, notochord, pharyngeal slits, endostyle, post-anal tail ประมาณ 100,000 สปีชีส์ขึ้นไป
ไนดาเรีย (Cnidaria) มีเข็มพิษ Cnidarians Nematocysts (stinging cells) approx. 11,000
ทีโนฟอรา (Ctenophora) Comb bearer Comb jellies Eight "comb rows" of fused cilia approx. 100 extant
Cycliophora Wheel carrying Symbion Circular mouth surrounded by small cilia 3 สปีชีส์ขึ้นไป
เอคคิโนเดอร์มาทา (Echinodermata) ผิวหนังเป็นหนาม เอคคิโนเดอร์ม Fivefold radial symmetry in living forms, mesodermal calcified spines ประมาณ 7,000 สปีชีส์ที่ยังหลงเหลืออยู่; ประมาณ 13,000 สปีชีส์สูญพันธุ์ไปแล้ว
Entoprocta Inside anus Goblet worm Anus inside ring of cilia approx. 150
Gastrotricha (Gastrotricha) Hair stomach Meiofauna Two terminal adhesive tubes approx. 690
นาโธสโทมูลิดา Jaw orifice Jaw worms ประมาณ 100 สปีชีส์
Hemichordata Half cord Acorn worms, pterobranchs Stomochord in collar, pharyngeal slits approx. 100 extant
ไคโนรินชา Motion snout Mud dragons Eleven segments, each with a dorsal plate approx. 150
ลอริซิเฟอรา Corset bearer Brush heads Umbrella-like scales at each end approx. 122
Micrognathozoa Tiny jaw animals Accordion like extensible thorax 1
มอลลัสกา อ่อนนุ่ม Mollusks / molluscs Muscular foot and mantle round shell 112,000
หนอนตัวกลม (Nematoda) คล้ายเส้นด้าย พยาธิตัวกลม Round cross section, keratin cuticle 80,000 ถึง 1,000,000 สปีชีส์
นีมาโทมอร์ฟา (Nematomorpha) รูปทรงเส้นด้าย พยาธิแส้ม้า approx. 320
นีเมอร์เทีย A sea nymph หนอนริบบิ้น approx. 1,200
Onychophora Claw bearer Velvet worms Legs tipped by chitinous claws approx. 200 extant
ออร์โธเนคทิดา ว่ายน้ำเป็นทางตรงได้ Single layer of ciliated cells surrounding a mass of sex cells approx. 20
Phoronida Zeus's mistress Horseshoe worms U-shaped gut 11
พลาโคซัว Plate animals 1
หนอนตัวแบน (Platyhelminthes) หนอนตัวแบน approx. 25,000
พอริเฟอรา (Porifera) มีรูพรุน ฟองน้ำ Perforated interior wall 5,000 สปีชีส์ขึ้นไปที่ยังหลงเหลืออยู่
Priapulida Little Priapus 16
Rhombozoa สิ่งมีชีวิตรูปสี่เหลี่ยมขนมเปียกปูน Single axial cell surrounded by ciliated cells 75
โรติเฟอรา (Rotifera) Wheel bearer Rotifers Anterior crown of cilia approx. 2,000
ไซพันคูลา ท่อขนาดเล็ก หนอนคล้ายถั่ว Mouth surrounded by invertible tentacles 144 ถึง 320 สปีชีส์
ทาร์ดิกราดา (Tardigrada) เดินช้า หมีน้ำ ทาร์ดิเกรด (Tardigrade) ร่างกายที่สามารถแบ่งเป็นสี่ส่วน 1,000 สปีชีส์ขึ้นไป
Xenoturbellida หนอนตัวแบนรูปร่างแปลกประหลาด Ciliated deuterostome 2
ทั้งหมด: 35 2,000,000-
สัตว์ที่มีช่องปากเกิดก่อนช่องทวาร สัตว์ที่มีสมมาตรด้านข้าง
สัตว์ที่มีช่องปากเกิดภายหลังช่องทวาร
ยังไม่สามารถลงความเห็นได้
อื่น ๆ (สัตว์ที่มีสมมาตรแบบรัศมี หรือสิ่งมีชีวิตที่ไม่มีเนื้อเยื่อแท้จริง)

อาณาจักรพืช

[แก้]

ส่วน ใน อาณาจักรพืช = ไฟลัม

ส่วน* ความหมาย ชื่อสามัญ ลักษณะเด่น
แอนโทเซโรโตไฟตา พืชดอกไม้ฮอร์น ฮอร์นเวิร์ต รูปทรงฮอร์น sporophytes, ไม่มีระบบลำเลียง
ไบรโอไฟตา พืชจำพวกมอสส์ มอสส์ Persistent unbranched sporophytes, ไม่มีระบบลำเลียง
มาร์ชานทิโอไฟตา Marchantia plants ลิเวอร์เวิร์ต Ephemeral unbranched sporophytes, ไม่มีระบบลำเลียง
ไลโคโปดิโอไฟตา Wolf foot plants Clubmosses & Spikemosses Microphyll พืชมีใบ, มีระบบลำเลียง
เทอริโดไฟตา ต้นเฟิร์น เฟิร์น & Horsetails Prothallus gametophytes, มีระบบลำเลียง
เทอริโดสเปอมาโตไฟตา เฟิร์นกับเมล็ดพืช เฟิร์นมีเมล็ด พบเจอเฉพาะในซากฟอสซิล, mostly Devonian, การจัดอันดับยังอยู่ในกรณีพิพาท
โคนิเฟอโรไฟตา Sap/pitch plants โคนิเฟอร์ โคนที่มีเมล็ดพืชและไม้ประกอบด้วย tracheids
ไซแคโดไฟตา พืชจำพวก ปรง ไซแคด เมล็ดไม่มีเปลือก, crown of compound leaves
กิงโกไฟตา พืชจำพวก แปะก๊วย แปะก๊วย, Maidenhair เมล็ดที่ไม่ได้รับการป้องกันจากผลไม้ (ชนิดเดียว)
นีโทไฟตา นีโทไฟต์ เมล็ดพืชและระบบลำเลียงไม้ยืนต้นกับท่อ
แอนโทไฟตา (or แมกโนลิโอไฟตา)   พืชไม้ดอก พืชจำพวก พืชออกดอก มีดอก และมีเมล็ดที่มีรังไข่ห่อหุ้ม, มีระบบลำเลียงด้วยท่อน้ำเลี้ยง

อาณาจักรเห็ดรา หรือฟังไจ

[แก้]
ไฟล่า ความหมาย ชื่อสามัญ ลักษณะเด่น
Chytridiomycota Little pot mushroom Chytrids เซลลูโลสในผนังเซลล์สืบพันธุ์ flagellated
Deuteromycota Second mushroom เชื้อราที่ไม่สมบูรณ์ เชื้อราที่ยังไม่แบ่งประเภท; เท่านั้นที่สังเกตเห็นการสืบพันธุ์แบบไม่อาศัยเพศ
Zygomycota Yolk mushroom Zygomycetes ผสมผสาน gametangia ถึงรูปแบบ zygosporangium
Glomeromycota Ball mushroom ไม่มี Form arbuscular mycorrhizae กับพืช
Ascomycota Bag/Wineskin Mushroom Sac fungi สร้างสปอร์ใน 'ascus
Basidiomycota Basidium Mushroom Club Fungi สร้างสปอร์จาก 'basidium

อาณาจักรแบคทีเรีย

[แก้]
ไฟลัม ความหมาย ลักษณะเด่น
Acidobacteria
Actinobacteria
Aquificae
Bacteroidetes
Caldiserica
Chlamydiae
Chlorobi
Chloroflexi
Chrysiogenetes
Cyanobacteria
Deferribacteres
Deinococcus-Thermus
Dictyoglomi
Elusimicrobia
Fibrobacteres
Firmicutes
Fusobacteria
Gemmatimonadetes
Lentisphaerae
Nitrospira
Planctomycetes
Proteobacteria
Spirochaetes
Synergistetes
Tenericutes
Thermodesulfobacteria
Thermomicrobia
Thermotogae
Verrucomicrobia
ทั้งหมด:29

แหล่งข้อมูลอื่น

[แก้]