14ma yarcento
Historio > yarcento | ||||||||||
13ma yarcento 14ma 15ma yarcento | ||||||||||
Yardeki: 1300a • 1310a • 1320a • 1330a • 1340a | ||||||||||
Yari: 1301 • 1302 • 1303 • 1304 • 1305 |
La 14ma yarcento komencis ye la 1ma di januaro 1301 e finis ye la 31ma di decembro 1400. Dum la 14ma yarcento eventis, inter altri:
- En Europa, nigra pesto mortigas 25 milion personi, o 1/3 de Europana habitantaro.
- Anglia e Francia luktas la Cent-yara milito, pos la morto di Charles la 4ma di Francia sen heredanti maskula. Rejulo Edward la 3ma di Anglia, filiulo de Isabelle de Francia, fratino de Charles la 4ma, postulas Franca trono, ma Franca nobelaro refuzas to, e decidas ke Philippe, komto de Valois, esus la nova rejulo. Edward la 3ma aceptis to, ma pose komencis disputo inter Francia ed Anglia pri kontrolo di Gaskonia, e komencis serio di militi qui finis erste en 1453, e la periodo divenis konocata kom Cent-yara milito.
Dum l'unesma duimo
[redaktar | redaktar fonto]- Che l'universitati di Oxford e Paris naskas bazala filozofial idei qui divenos triviala e familiara dum la sequanta yarcenti. Filozofo Johannes Duns (1266-1308) libereskas de la formo di pensado de la filozofi dil Antiqueso e kreas la bazo por moderna filozofio.
- Renesanco (ideo e stilo) naskis en Firenze, Italia.
- Władysław riunigas Poloniana teritorio, ed ye la 30ma di januaro 1320 ilu kronizezas kom Władysław la 1ma di Polonia.
- 1337 - Komencas la Cent-yara milito kande Edward la 3ma di Anglia revendikas Franca trono.
- Azteki fondas Tenochtitlán, lua chef-urbo.
Dum la duesma duimo
[redaktar | redaktar fonto]- Hungaria divenas signifikanta povo en central Europa dum la regno di Lájos la Granda (1342 til 1382).
- 1397 - Norvegia, Suedia e Dania establisas Kalmar-uniono.