1593.
(Preusmjereno sa stranice 1593)
- Ovo je članak o godini 1593.
| Milenijum: | 2. milenijum |
|---|---|
| Vjekovi: | 15. vijek – 16. vijek – 17. vijek |
| Decenija: | 1560-e 1570-e 1580-e – 1590-e – 1600-e 1610-e 1620-e |
| Godine: | 1590 1591 1592 – 1593 – 1594 1595 1596 |
| Gregorijanski | 1593.. (MDXCIII) |
| Ab urbe condita | 2346. |
| Islamski | 1001–1002. |
| Iranski | 971–972. |
| Hebrejski | 5353–5354. |
| Bizantski | 7101–7102. |
| Koptski | 1309–1310. |
| Hindu kalendari | |
| • Vikram Samvat | 1648–1649. |
| • Shaka Samvat | 1515–1516. |
| • Kali Yuga | 4694–4695. |
| Kineski | |
| • Kontinualno | 4229–4230. |
| • 60 godina | Yin Voda Zmija (od kineske Ng.) |
| Holocenski kalendar | 11593. |
| Podrobnije: Kalendarska era | |
Godina 1593 (MDXCIII) bila je redovna godina koja počinje u petak po gregorijanskom kalendaru odn. redovna godina koja počinje u ponedjeljak po 10 dana zaostajućem julijanskom kalendaru.
- 8. 1. - Imdžinski rat, Opsada Pjongjanga (1593): Korejci uz pomoć kineskih saveznika povratili Pjongjang.
- 10. 1. - Turska četa iz Petrinje spalila kastel Martinković[1].
- siječanj - Sinan-paša po treći put postaje veliki vezir[2].
- 24. 1. - Hrvatsko-slavonski sabor u Zagrebu: tvrdi se da je u poslednje dve godine Hasan-paša bosanski spalio 26 gradova i kaštela i zarobio 35.000 ljudi; ima žalbi i na zulume kraljevskih i carskih vojnika[3].
- 27. 1. - Rimska inkvizicija započinje sedmogodišnje suđenje Giordanu Brunu.
- veljača, početkom - Novi komandant Ruprecht von Eggenberg stigao u Zagreb.
- 12. 2. - Razbijena četa Rustan-bega petrinjskog, koji je išao robiti Kravarsko - Rustan-beg i narednih mjeseci vrši upade dok gradi dva mosta preko Kupe[4].
- svibanj - Rustan-beg u dva navrata hara Turopoljem.
- jun - Završena Glavatovića džamija u Podgorici[5].
- 15. 6. - Hasan-paša Predojević počinje treću opsadu Siska, prethodno osvojio Drenčinu; Sisak brani Blaž Đurak[6].
- 22. 6. (dan sv. Akacija) - Bitka kod Siska - velika pobjeda kršćanskih snaga. Potisnuti od vatre arkebuzira, odsečeni od mosta preko Kupe, veliki broj Turaka se udavio[7].
- Izginuli Turci: Hasan-paša, sultanov sestrić Mehmed-beg od Hercegovine, zvornički sandžak Memi-beg, Hasanov brat Džafer-beg, požeški sandžak Ramadan-beg i Sinan-beg od Orahovice.
- 25. 7. - Anri IV se odrekao protestantizma, što mu omogućava da bude prihvaćen od pretežno katoličke Francuske.
- 29. 7. - Sinan-paša dobio komandu za predstojeći rat protiv Ugarske[8].
- 10. 8. - Kršćanska vojska stigla pod Petrinju[8], brzo se povlače 16. 8. nakon vijesti o dolasku rumelijskog beglerbega Hasan-paše Sokolovića.
- 17. 8. - Dugi rat (1593-1606) (ili Sisački rat): sultan Murat III ga objavljuje[8].
- 23. 8. - Posle pet dana opsade Turci zauzeli Sisak[9].
- 8. 9. - Turci poharali sela oko Božjakovine i Kraljevca, odveli 5.000 ljudi.
- 27. 9. - Sinan-paša prešao kod Osijeka preko Drave.
- 11. 10. - Mihaj Hrabri uz osmansku pomoć započinje vladavinu u Vlaškoj (do 1601).
- 13. 10. - Sinan-paša zauzeo Vesprim, ubrzo zatim prinuđen odvesti vojsku u zimovnik (u Budim i Segedin, pa u Beograd)[10].
- 28. 10. - Kršćanska vojska opsjeda Stolni Biograd.
- listopad - Nadvojvoda Ernest napušta austrijske zemlje i odlazi za upravitelja u Habsburšku Nizozemsku.
- Kao namjesnika u Ugarskoj, Hrvatskoj i Slavoniji ga zamenjuje Matija (zvanično od sljedećeg travnja) a Maksimilijan je namjesnik Prednje Austrije i vrhovni upravitelj slavonske i hrvatske krajine.
- 3. 11. - Novi budimski beglerbeg Hasan-paša Sokolović potučen kod Pákozda uz gubitak 10.000 ljudi i sva 44 topa.
- 21. 11. - Papa Klement VIII. izdao naputak kanoniku Aleksandru Komuloviću za pregovore sa istočnim državama za savez protiv Turaka (kreće još iste zime)[11].
- studeni, druga polovica - Christoph von Teuffenbach osvojio Filek, nakon čega se predaju i okolne tvrđave.
- Hasan-paša doseljava Srbe u Bihać i okolinu[12].
- Glina spaljena pri turskom povlačenju. (?)
- Izgrađena džamija oko koje će se razviti Gornji Vakuf.
- Ukinut Ilirski kolegij u Loretu, biće obnovljen 1624.
- Juraj Lenković general hrvatske krajine (do smrti 1601).
- 13. 3. - Georges de La Tour, slikar († 1652)
- 6. 4. - Mumtaz Mahal (Arjumand Banu), supruga Džahan-šaha († 1631)
- 19. 5. - Jacob Jordaens, slikar († 1678)
- 8. 6. - Đerđ I Rakoci, erdeljski knez († 1648)
- 8. 8. - Artemisia Gentileschi, slikarica († ca. 1656)
- 9. 10. - Nicolaes Tulp, ljekar i gradonačelnik Amsterdama († 1674)
- 6. 2. - Ōgimachi, bivši japanski car (* 1517)
- 30. 5. - Christopher Marlowe, književnik (* 1564)
- 22. 6. - Hasan-paša Predojević, bosanski beglerbeg
- 5. 9. - Andreas von Auersperg, general hrvatske krajine (* 1556)
- ↑ Klaić, 387
- ↑ Klaić, 367
- ↑ Klaić, 386
- ↑ Klaić, 388
- ↑ Alija Nametak, Neki narodni običaji i lokalne tradicije muslimana u Podgorici (Titogradu), rastko.rs
- ↑ Klaić, 389
- ↑ Klaić, 391
- ↑ 8,0 8,1 8,2 Klaić, 394
- ↑ Klaić, 395
- ↑ Klaić, 397
- ↑ Klaić, 398
- ↑ Proto Svetislav Davidović, Srpska pravoslavna crkva u Bosni i Hercegovini od 960. do 1930. godine[mrtav link], rastko.rs
- Literatura
- Vjekoslav Klaić, Svezak treći: dio prvi..... Prva knjiga: Doba kraljeva Ferdinanda I., Maksimilijana i Rudolfa (1527-1608) (archive.org)