17-a de marto

marto
lu	ma	me	ĵa	ve	sa	di
				1	2	3
4	5	6	7	8	9	10
11	12	13	14	15	16	17
18	19	20	21	22	23	24
25	26	27	28	29	30	31
aranĝo de 2024 tagoj

La 17-a de marto estas la 76-a tago de la jaro (la 77-a en superjaroj) laŭ la gregoria kalendaro. 289 tagoj restas.

Je la 17-a de marto okazis, interalie:

Eventoj

• 180: Komodo iĝis romia imperiestro
• 624: Venko de la armeo de Mohamedo super kurajŝoj en la batalo de Badro
• 1337: Eduardo de Woodstock iĝis unua duko de Kornvalo
• 1420: Dum kunsido de Imperia dieto en Vroclavo oni anoncis buleon de Marteno la 5-a, ordonanta al katolikoj militiron kontraŭ husanoj
• 1560: En Francio sensukcesis protestantisma puĉo
• 1597: Pollando: Vicebsko ricevis magdeburgan juron
• 1677: Franca-nederlanda milito: Francio konkeris la urbon Valenciennes en la Hispana Nederlando
• 1750: Ägidius Jais, germana teologo
• 1776: Usona Milito de Sendependeco: evakuo de brita armeo post 11 monatoj de sieĝita Bostono ĝis Halifakso en Nov-Skotio
• 1793: Dua dispartigo de Pollando: Jasna Góra kapitulacis antaŭ prusa armeo
• 1798: Post preskaŭ 200 jaroj estis ŝtatigita kaj malfondita Nederlanda Orient-hinda Kompanio (la unua anonima kompanio kun libere interŝanĝeblaj akcioj kaj iam la plej granda komerca kompanio en la mondo)
• 1800: Itala sciencisto Alessandro Volta sukcese testis unuan elektran pilon
• 1805: Napoleono Bonaparte iĝis reĝo de Italio
• 1809: Prusa reĝo Frederiko Vilhelmo la 3-a ordonis rompi kaj kunfandi polajn kronadajn juvelojn, ŝtelitajn de la trezorejo en Vavelo - en 1811 ili estis komisie detruitaj en Królewiec
• 1830: En Granda Teatro de Varsovio okazis unua pagata koncerto de Chopin
• 1848: Reĝo Ferdinando la 1-a nomumis Lajos Batthyány ĉefministro - sendependa hungara registaro estis establita
• 1852: Itala astronomo Annibale de Gasparis malkovris Psiĥon, unu el la plej grandaj asteroidoj kun 250 kilometroj de diametro
• 1861: Itala reĝlando proklamita en Torino sub la reĝo Viktoro Emanuelo la 2-a.
• 1863: Januara ribelo kontraŭ la Rusia Imperio: pola generalo Marian Langiewicz venkis en batalo de Chroberz (proksime al Pińczów)
• 1888: Britoj kreis protektoraton Saravako en Borneo
• 1891: Golfo de Algeciras: pasaĝera vaporŝipo SS Utopia sinkis post kolizio kun batalŝipo HMS Anson - 564 homoj pereis
• 1898: En Usono surakviĝis unua moderna submarŝipo "Hollanada"
• 1899: William Henry Pickering malkovris lunon de Saturno - Febon
• 1901: Unua granda ekspozicio de la pentraĵoj de Vincent van Gogh kaŭzis sensacion - 11 jaroj post morto de la pentristo
• 1906: Litovio: Lingva Instrua Komitato fondiĝis por enkonduki instruadon de la litova lingvo en urbaj kaj distriktaj lernejoj
• Unua mondmilito:
  • 1917: Februara revolucio: en Kievo ukrainoj kreis Ukrainan Centran Konsilion, kies unua prezidanto iĝis Miĥajlo Hruŝevskij
  • 1918: Aŭstraj regopovoj suspendis pollingvan "Ilustrowany Kurier Codzienny" (Ilustrita Ĉiutaga Kuriero) (reaperis duone de junio) — unusola pola periodaĵo, atinginta 1 827 lokojn en Eŭropo en 1939
• 1920: Ruĝa Armeo likvidis Kubanian Popolan Respublikon
• 1920: Puĉo de Kapp rompiĝis - provo por transpreni potencon en Vajmara Respubliko, efektivigita parte de aktiva militistaro kaj parte de iamaj soldatoj organizitaj en Liberaj korpusoj
• 1921: Dua Pola Respubliko: Leĝdona Sejmo proklamis t.n. martan konstitucion laŭ modelo de Tria Franca Respubliko - respublikismo kun forta parlamento kaj supera regopovo de la nacio (sendepende de naciecoj)
• 1922: En Varsovio estis subskribita interkonsento inter Pollando, Latvio, Estonio kaj Finnlando pri kreo de Balta Asocio (kio ne okazis pro rifuzo de ties ratifiko flanke de la finna parlamento, sub germanaj premoj). En la konferenco Litovio rifuzis partoprenon pro la disputo kun Pollando pri Vilno.
• 1922: En Varsovio okazis 1-a Kunsido de Komunista Asocio de Pola Junularo
• 1926: Brazilo, Pollando kaj Hispanio malebligas al Germanio aliĝi al la Ligo de Nacioj
• 1930: La kvina pola registaro de Kazimierz Bartel falis
• 1932: Dua Pola Respubliko: dum striko en Pabianice en bataloj kontraŭ polico 5 personoj pereis
• 1931: Nevado: oni leĝigis hazardludon
• 1938: Rezulte de landlimaj incidentoj kaj morto de pola soldato de la Korpuso de Lim-Protekto Pollando ultimatis al Litovio pri tuja ligo de diplomatiaj rilatoj
• Dua mondmilito:
  • 1940: Germana teroro en okupata Pollando: en minejo "Kazimierz" en Silezio finiĝis striko daŭrinta de la 15-a de marto; en Parizo aperis semajnrevuo "Wiadomości Polskie Polityczne i Literackie" (Polaj Sciigoj Politikaj kaj Literaturaj) kun versoj de Kazimierz Wierzyński kaj Antoni Słonimski - plurfoje represataj; franca ekspedicia korpuso destinita unue al Finnlando ricevis la nomon "Grupiĝo A" - ĝi konsistis el 13-a Duonbrigado de Fremdula legio kaj la pola Memstara Brigado de Podhale-Pafistoj
  • 1941: En la kastelo de Lublin sub germana okupado estis enprizonigitaj 1 990 personoj; Hitler interparole kun generaloj esprimis deziron ŝanĝi planon Barbarossa, la ĉefatakon translokiĝi de Rumanio al Lublinio; Britio: "Dziennik Żołnierza" (Ĵurnalo de Soldato) informis pri lernejoj por polaj rifuĝintoj en Stokholmo, Grenoblo (neokupata parto de Francio), Nikozio kaj Tel-Avivo, krome pri diversnivelaj kursoj en Svislando; Berlino: konfidenca interparolo de Hitler kun Hans Frank, kiu unu semajnon poste informis dum kunsido de la registaro en Ĝenerala Gubernio pri la du regopovoj: Wehrmacht kaj ĝenerala guberniestro; Batalo de Atlantiko: 3-taga batalo pri konvojo HX-112 (41 ŝipoj) - oni sinkigis 5 ŝipojn, 2 submarŝipojn; Orientafrika Fronto: brita 11-a Afrika Divizio konkeris Ĝiĝiga
  • 1942: Kadre de komencita Operaco Reinhardt al germana-nazia ekstermejo Belzec alvenis unuaj transportoj de judoj deportitaj de likvidata Lublina geto kaj Lvovo — funkciantan ĝis decembro 1942 (en ĝi pereis pli ol duonmiliono de judoj); germana polico pafmortigis en Międzyrzec Podlaski 15 judojn kune kun la loka rabeno; Gestapo pendumis en Łęczyca 10 judojn; generalo Stefan Rowecki kadre de la Pola Enlanda Armeo kreis organizaĵon "Pomoc Żołnierzowi" (Helpo al Soldato), kies membroj organizus socian helpon por la armeo; generalo Douglas MacArthur alvenis al Darvino por transpreni la komandejon en Sidnejo; Plej Supera Tribunalo en Svedio forigis areston pri norvegaj ŝipoj, altruditan en 1941 flanke de germana postulo
  • 1943: Germana polico pafmortigis en Chmielnik 16 personojn de Kielce, kaj en Borszczów 3 polojn pro kaŝado de judoj; Volinia masakro: membroj de Ukraina Ribela Armeo murdis en Michałówka 5 polojn; germanaj regopovoj fermis litovan universitaton; Pola Rezistomovado: en urboj de Ĝenerala Gubernio aperis alvoko al la pola socio, redaktita de polaj konspiraj organizaĵoj, por helpi al fuĝintoj de italaj, rumanaj, slovakaj kaj hungaraj taĉmentoj; en distrikto Hrubieszów taĉmento de Stanisław Basaj "Ryś" malarmigis 2 ukrainajn gardejojn en 2 vilaĝoj; Kamparana Bataliono eksplodigis trajnon sur fervojlinio Medyka (distrikto Przemyśl) - Lvovo, oni detruis armilaron, kelkaj germanoj de la konvojo pereis, kelkhora paŭzo de la trafiko; Japanio kreis stabon por la Birma Fronto; Orienta Fronto: atako de la trupoj de Centra Fronto el Sevsk-regiono kaj transiro al defendo de la linio Mcensk-Novosil-Sevsk-Rilsk; Albanio: 1-a Landa Konferenco de la Komunista Partio de Albanio pri kontraŭitala ribelo
  • 1944: Militkrimoj: germana polico pafmortigis en ĉirkaŭaĵoj de Tuchów dekkelkajn personojn, en Kielce 16 kaj en Łańcut 10; en Jaślików apud Krasnystaw ĝendarmoj bruligis 10 domojn murdante 19 personojn pro nelivero de devigaj agrikulturaĵoj aŭ helpo al partizanoj; en Poznań germanoj pendumis 5 polojn; de fervoja transporto fuĝis apud Poznań 34 sovetajn militkaptitoj; Pola Rezistomovado: 2-taga batalo en distrikto Hrubieszów finita - 1-a Bataliono de "Ryś" atakis SS-on kaj ukrainan policon dum atako de la URA-grupiĝo de 600 banditoj al 3 polaj vilaĝoj - pereis 30 malamikoj, la vilaĝoj saviĝis, la perdoj de Kamparana Bataliono - 3 mortfalis kaj 2 vundiĝis; al Koncentrejo Ravensbrück alvenis transporto kun 66 polinoj de Varsovio
  • 1945: Germanoj kapitulacis en Malbork, kaj militprizono Stalag 344 Lamsdorf en Łambinowice (proksime al Nysa) estis okupita de la Ruĝa Armeo, kiu liberigis de kelkcent ĝis 4 mil malfortigitajn militkaptitojn, ĉefe el Sovetunio; en Mrzeżyno (apud Trzebiatów) okazis simbola soldata nupto de Pollando kun la Balta maro; Pomerio: en Kołobrzeg trupoj de 1-a Armeo de Pola Soldataro forĵetis malamikon al haveno; en Vajmaro fondiĝis kunlaborisma Ukraina Nacia Komitato; en japana urbo Kobeo post usona aeratako eksplodis fajrotempesto - pereis pli ol 8 mil personoj
• 1947: Unua kirurgia kliniko en Makedonio establiĝis en Skopjo
• 1948: Okcident-Eŭropa Unio: Francio, Britio kaj Benelukso subskribas la Traktaton de Bruselo - antaŭulo de NATO
• 1950: Malkovro de la kemia elemento kaliforniumo - el radioaktivaj transuraniaj elementoj, ricevita i.a. de Glenn Theodore Seaborg
• 1951: Ukraina Ribela Armeo alvokis Usonon helpi en la batalo kontraŭ Sovetunio
• 1954: Sverdlovska provinco: Novouralsk iĝis urbo
• 1957: Dua Pola Respubliko: en urbo sen Dio Nowa Huta - konstruita apud Krakovo dum la periodo de industriiĝo kaj fone de stalinismo - oni starigis lignan krucon kie estis starigota preĝejo (vojkruce de tiutempaj stratoj al Markso kaj Majakovski), kio kaŭzis postajn tumultojn kontraŭ komunistaj regopovoj
• 1959: Unu semajnon post eksplodo de kontraŭĉina ribelo spirita gvidanto de tibetanoj Tenzin Gyatso forlasis sian palacon en Lasao kaj iris en ekzilon al Barato
• 1960: En katastrofo de aviadilo Lockheed Electra en la usona subŝtato Indianao 63 personoj pereis
• 1960: Germana Bundestag decidis privatigi Volkswagen AG
• 1963: Erupcio de vulkano Agung sur indonezia insulo Balio mortigis ne malpli ol 1100 homojn
• 1963: Pola Popola Respubliko: en Instituto pri Nukleaj Esploroj en Świerk apud Otwock ekfunkciis nuklea reakciujo "Anna"
• 1969: Golda Meir iĝis ĉefministrino de Israelo - 19 tagojn post morto de ĉefministro Levi Eŝkol
• 1981: Grandaj militekzercoj de Varsovia Traktato komenciĝis en Pollando
• 1983: Kopio de la ordono de Horatio Nelson por la antaŭbatalo de Trafalgar-floto estis vendita por 6000 £
• 1983: Juĝejo de Varsovia Armea Areo kondamnis Zbigniew Romaszewski al 4,5 kaj lian edzinon Zofia al 3 jaroj de mallibero pro disvastigo de informoj pri situacio en Pollando pere de eksterleĝa Radio Solidareco — establita de ili radio komencis disaŭdigi dum la milita stato en Pollando la 12-an de aprilo 1982.
• 1985: En preĝejo de Podkowa Leśna membroj de la Sendependa Asocio de Studentoj komencis malsatstrikon intence de liberigo de Marek Adamkiewicz, kondamnita al 2,5 jaroj da mallibero pro rifuzo de armea ĵuro kun deklaracio de fideleco al socialismo kaj alianco kun la soveta armeo
• Revolucioj de 1989:
  • 1990: Kazimiera Prunskienė iĝis ĉefministro de Litovio (kiel la unua virino)
  • 1991: Referendumo en Sovetunio pri ĝia daŭrigo kiel Unio de Suverenaj Ŝtatoj — bojkotita de Armenio, Estonio, Kartvelio, Latvio, Litovio kaj Moldava Respubliko
• 1991: Diego Armando Maradona estis arestita en Napolo pro uzo de kokaino post matĉo Napolo-Bari - punita de FIFA per 15-monata malpermeso
• 1992: En Sud-Afriko 69% blankaj balotantoj apogis politikon de reformoj celantan al likvido de apartismo
• 1992: En atenco kontraŭ israela ambasadejo en Bonaero pereis 29 personoj kaj 242 vundiĝis
• 1992: Ukraina Aer-Armeo formiĝis
• 1993: 60 personoj pereis kaj pli ol 100 vundiĝis en bombaj atencoj kontraŭ 2 loĝataj domoj en Kolkato
• 1999: En Varsovio estis registrita Asocio de Polaj Distriktoj
• 2000: Papaj dokumentoj: papo Johano Paŭlo la 2-a finis verki sian testamenton
• 2000: Jens Stoltenberg iĝis ĉefministro de Norvegio
• 2004: KFOR: Kosovaj albanoj en pluraj urboj mortigis 22 personojn, 900 estis vunditaj, krome oni detruis 35 preĝejojn kaj monaĥejojn de Serba Ortodoksa Eklezio
• 2004: Burundo: Partio por paco, demokratio, repaciĝo kaj rekonstruo estas registrita
• 2005: Madrido: nokte oni forigis lastan monumenton al Francisco Franco
• 2006: Irano: 22 personoj pereis en embusko de sunaismaj ribelantoj kontraŭ militista eskorto en sud-orienta Provinco Sistano kaj Baluĉistano
• 2008: Ne malpli ol 43 personoj pereis en sinmortiga bomba atenco apud ŝijaisma templo en iraka Karbalo
• 2009: Madagaskaro: Andry Rajoelina rezulte de puĉo iĝis prezidento
• 2010: Ĉefo de financa kaj planada fakultato de reganta Korea Laborista Partio Pak Nam Gi estis pafmortigita pro sensukcesa ŝanĝo de nordkoreia ŭono kaj ekonomia ruinigo de la lando
• 2010: Dum politika protestado en Tajlando manifestaciantoj elverŝis homan sangon antaŭ reganta Demokratia Partio kaj rezidejo de ĉefministro Abhisit Vejjajiva
• 2012: Siria enlanda milito: 27 personoj pereis kaj 140 vundiĝis rezulte de eksplodo de du aŭtomobilaj kaptiloj proksime al spionejo kaj ĉefa policejo en Damasko
• 2012: Baza misio de usona kosmosondilo MESSENGER esploranta Merkuron finiĝis
• 2014: Politika krizo en Krimeo: Supera Konsilio de Aŭtonoma Respubliko Krimeo proklamis sendependecon, samtage agnoskitan de Rusio
• 2015: Politika partio Likud de ĉefministro Benjamin Netanjahu gajnis antaŭtempan baloton al israela parlamento Kneset
• 2016: Inaŭguro de la Muzeo al poloj savintaj judojn je la nomo de Familio Ulma en Antaŭkarpatio - unua en la mondo iniciato por eksponi savon kaj ne holokaŭston (dum la dua mondmilito pro germana mortpuno kontraŭ savado de judoj pereis pli ol mil poloj)
• 2018: Pollando: solena prezentado de la plena eldono de t.n. Ekumenisma Biblio - du versioj sen kaj kun Dua-kanonaj libroj (ĉi-kaze ankaŭ bitlibre en la formato EPUB)
• 2020: En Francio oni fermis posttagmeze la groton apud Lourdes, konatan kiel pilgrimlokon al Dipatrino por 6 milionoj de kredantoj ĉiujare, kie mirakle resaniĝas kristanoj — dum 9 tagoj 30 sacerdotoj preĝos en la intenco forigi kronviruson
• Invado de Rusio en Ukrainion:
  • 2022: 22-a tago de la rusa agreso: en nokta atako al Merefa rusoj i.a. detruis lernejon kaj kulturdomon; 13 aŭtobusoj kun ĉ. 300 rifuĝintoj el sieĝita Mariupol atingis Rusion; ukrainoj paffaligis du ĉasaviadilojn Su-25 kaj Su-35 — pasinttage 10 super Ukrainio; en okupata Skadovsk rusoj uzis larmigan gason kontraŭ manifestaciantoj, protestantaj pro haltigo de urbaj oficistoj; pro militagoj 108 ukrainaj infanoj pereis, pli ol 120 estis vunditaj (52 en Kieva provinco, 34 en Ĥarkiva provinco), rusoj damaĝis 411 lernejojn, 63 estis tute detruitaj; Armitaj fortoj de Ukrainio detruis komandejon de unu el rusiaj armeoj; Oleksij Reznikov: Putin estas Hitlero de la dudekunua jarcento; „Ukraińska Prawda”: Mariupolo estas detruita 80-90 procente; ukraina armeo paffaligis apud Buĉa rusan helikopteron Ka-52; post pripafo de Ĥarkivo ekestis incendio en granda bazaro, estingata de 21 fajrobrigadoj (pro plua pripafo unu savisto pereis, du estis vunditaj); al Ukrainio revenis pli ol 320 mil personojn, ĉefe virojn; konata ukraina artistino mortigita dum raketa atako al ŝia domo en Kievo; Ĝenerala Stabo de Ukrainio: Rusio plu uzas teritorion de Belorusio al atakoj; rusoj sinkigis laŭvican ŝipon sur Nigra Maro kun la ŝipflago de Panamo;
  • Mondreago: en Varsovio nun estas ĉ. 300 mil rifuĝintoj el Ukrainio (alvenis 430); brita defend-ministerio: rusoj stopiĝis sur ĉiuj frontoj; laŭ usona spionagentejo dum tri semajnoj rusia armeo perdis pli ol 7 000 soldatojn; UN: pli ol 3 mln da personoj fuĝis el Ukrainio — al Pollando alvenis 1,95 mln (pasinttage 60 mil), Hispanio registris ĉ. 4,5 mil; Volodimir Zelenskij en Bundestag: Donu al Germanio ŝancon al gvidado por ke viaj posteuloj estu fieraj (post 3 semajnoj de plenskala milito kaj 8 jaroj de la milito); ĉefino de brita diplomatio: Ni havas multe da pruvoj, ke Putin estas militkrimulo; paneo aŭ granda ciberatako al Polaj Fervojoj, la trajnoj haltiĝis; amasaj atakoj de retpiratoj al Rusio; Olga Smirnova forlasis Bolŝoj-Teatron; Estonio: en Talino dum karitata koncerto oni kolektis por Ukrainio pli ol 700 mil eŭroj; Opinisondado: plimulto de rusoj apogas invadon al Ukrainio kaj 75,5% aprobas la invadon al alia lando kaj konsideras, ke la laŭvica lando devus esti Pollando; mesaĝo de Arnold Schwarzenegger al rusoj: Tio estas eksterleĝa milito; prezidanto de Ukrainio dankis al Gvatemalo pro apogo; Monda Organizaĵo pri Sano: 43 konfirmitaj atakoj al medicina servo en Ukrainio; unua sankcio atribuita de Nov-Zelando al Rusio ekvalidis
  • 2023: 387-a tago de la rusa agreso: Pasinttage Ĥersona provinco pripafita 76 fojojn, Ĥersono - 13; laŭ ukraina stabo ĉ. 163 320 rusiaj soldatoj pereis, estis detruitaj 3 506 tankoj, 6 823 kirasitaj veturiloj, 2 552 artileriaj sistemoj, 504 raketaj elpafiloj, 265 kontraŭaviadaj sistemoj, 305 aviadiloj, 290 helikopteroj, 2 145 senpilotaj aviadiloj, 907 krozmisiloj, 18 surakvaj unuoj, 5 401 veturiloj (kun cisternoj), 258 specialaj unuoj; Krimeo: eksplodo en vilaĝa sidejo de la Defend-Brigado de Marbordo ĉe Nigramara floto de Rusio; ĉefkomandanto de Ukraina Ter-Armeo: Baĥmut restas epicentro de batalagoj; granda atako de senpilotaj aviadiloj kontraŭ Ukrainio
  • Mondreago: Londono: intenseco de rusa ofensivo falas, la plej malgranda de januaro; registaro de Slovakio agnoskis sendon de siaj ĉasaviadiloj MiG-29 al Ukrainio; Internacia Puna Kortumo en Hago ordonis pro ŝtelo de infanoj aresti Vladimir Putin kaj Maria Lvova-Bielova, komisaro pri infanrajtoj — laŭ ukrainaj dokumentitaj donitaĵoj rusoj forveturigis el Ukrainio 16 226 infanojn, sed Regiona Centro de Homrajtoj pritaksas, ke la okupantoj devige deportis 700 mil (la rusa flanko donas la nombron de 738 mil ŝajne evakuitaj); Rusio aldonis laŭvicajn 23 britojn al „nigra listo”; en Novomoskovsk du iranaj senpilotaj aviadiloj atakis objekton de kritika infrastrukturo;

Naskiĝoj

• 600: Ali ibn Abi Talib, araba kalifo, kuzo de Mohamedo, por ŝijaistoj la unua imamo (m. 661)
• 763: Harun ar-Raŝid, granda kalifo de Bagdado (m. 809)
• 1473: Jakobo la 4-a, reĝo de Skotlando, filo de Jakobo la 3-a (Skotlando) (m. 1513)
• 1537: Toyotomi Hideyoshi, japana daimio dum la Sengoku-epoko (m. 1598)
• 1556: Guillaume du Vair, franca eseisto, politikisto kaj episkopo (m. 1621)
• 1686: Jean-Baptiste Oudry, franca pentristo kaj gravuristo (m. 1755)
• 1741: William Withering, angla kuracisto kaj botanikisto, malkovrinto de digitalo (m. 1799)
• 1743: Johann Georg Meusel, germana historiisto, leksikografo kaj bibliografo (m. 1820)
• 1751: Anders Dahl, sveda botanikisto kaj kuracisto (m. 1780)
• 1782: Sophie von Kühn, fianĉino de la germana verkisto Novalis (m. 1797)
• 1801: Pius Zingerle, aŭstra orientalisto kaj benediktano (m. 1881)
• 1811: Karl Gutzkow, germana verkisto kaj publicisto (m. 1878)
• 1819: Alecu Russo, rumana verkisto kaj politikisto (m. 1859)
• 1813: Anton Dominik von Fernkorn, germana-aŭstra artgisisto kaj monumenteca skulptisto (m. 1878)
• 1822: Louis Preller, germana pentristo (m. 1901)
• 1834: Gottlieb Daimler, germana inĝeniero kaj industriisto (m. 1900)
• 1839: Josef Gabriel Rheinberger, liĥtenŝtejna komponisto kaj muzikpedagogo (m. 1901)
• 1844: Giulio Ceradini, itala fiziologo (m. 1894)
• 1852: Patrick Augustine Sheehan, irlanda katolika pastro, politikisto kaj verkisto (m. 1913)
• 1856: Mikaelo Vrubel, rusa artisto kaj pentristo kreinta en secesio kaj simbolismo (m. 1910)
• 1862: Silvio Gesell, germana ekonomikisto, fondinto de la liberekonomi-teorio kaj esperantisto (m. 1930)
• 1863: János Révész (Riszdorfer), hungara pastro, redaktoro, verkisto (m. 1933)
• 1865: Gabriel Narutowicz, pola inĝeniero pri konstruo de akvobaraĵoj, profesoro de Svisa Federacia Instituto pri Teknologio Zuriko, unua prezidento de la Dua Pola Respubliko, murdita (m. 1912)
• 1868: René de Saussure, franca matematikisto, aŭtoro de la ĉefverko Fundamentaj Reguloj de la Vort-teorio en Esperanto, konata de la principo Neceso kaj sufiĉo, redaktoro de "Internacia Scienca Revuo", interlingvisto proponinta Nov-Esperanton (n. 1943)
• 1873: Margaret Bondfield, brita politikistino, membrino de Brita Laborista Partio, la unua ministrino (m. 1953)
• 1883: Urmuz, rumana avangarda verkisto, esperantigata de Ionel Oneț (m. 1923)
• 1884: András Mikola, rumania hungara pentristo (m. 1970)
• 1890: Ágnes Keresztessy, hungara poetino verkinta sub influo de Endre Ady (m. 1960)
• 1891: René Fülöp-Miller, hungara verkistino, sociologo, kulturhistoriisto kaj vojaĝisto (m. 1963)
• 1902: Erzsébet Balla, hungara verkistino (m. nekonata)
• 1903: Josef Augusta, ĉeĥa paleontologo kaj verkisto (m. 1968)
• 1906: Sándor Gyallay-Pap, rumania hungara poeto, sinmortiginto (m. 1944)
• 1911: Miklós Wesselényi, hungara ĵurnalisto, pranepo de Miklós Wesselényi (politikisto) (n. 1980)
• 1914: Maria Gabriella Sagheddu, itala trapistino kaj beatulino (m. 1939)
• 1917: Nat King Cole, usona ĵaz-pianisto kaj -kantisto (m. 1965)
• 1918: Józef Franczak, pola soldato, partoprenanto de la defenda milito de Pollando, poste ligita kun strukturoj de la Asocio de Armita Batalado, kontraŭkomunista partizano, la lasta Anatemita Soldato, murdita (m. 1963)
• 1920: Ŝeiĥ Muĝibur Rahman, fondopatro de Bangladeŝo kaj ties unua prezidento (m. 1975)
• 1920: Olga Orozco, argentina verkistino, kies poezion oni tradukis al 15 lingvoj (m. 1999)
• 1920: Sándor Thurzó, rumania hungara violonisto, verkisto pri muziko (m. 2009)
• 1925: Zsuzsa Széll, hungara literaturhistoriistino (m. 1997)
• 1926: Siegfried Lenz, germana verkisto ofte priskribanta Mazurion, honora civitano de Ełk, membro de Gruppe 47, laŭreato de la Goethe-premio (m. 2014)
• 1928: Lajos Balogh, rumania hungara pentristo, grafikisto
• 1928: László Varga, rumania hungara reformita pastro, eklezia verkisto (m. 2017)
• 1928: Lida Winiewicz, aŭstra filologino, verkistino kaj tradukistino (m. 2020)
• 1932: Ágnes Szatmári, rumania hungara scenejdekoraciistino, pentristino
• 1935: Hans Wollschläger, germana verkisto, tradukisto, orgenisto (m. 2007)
• 1936: Dénes Gábor, rumania hungara bibliografo, redaktoro
• 1938: Rudolf Nurejev, soveta dancisto de baleto kaj de la nuntempa danco, koreografo (m. 1993)
• 1944: Attila Botár, hungara poeto, filo de Béla Botár
• 1944: László-Sándor Pető, rumania hungara, hungara geografo
• 1946: Lőrinc Baranyai, rumania hungara grafikisto, pentristo
• 1946: János Burus, rumania hungara instruisto, lokhistoriisto
• 1947: András Ágoston, rumania hungara violonisto kaj koncertmajstro
• 1948: William Gibson, usona-kanada sciencfikcia verkisto, kreinto de la ideo pri kiberspaco
• 1949: Maria Elisabeth Prigger, aŭstra artistino
• 1951: Kurt Russell, usona aktoro, rolinta en la filmo Forrest Gump
• 1954: István Bajusz, rumania hungara arkeologo, muzeologo, universitata adjunkto
• 1965: István Sarány, rumania hungara ĵurnalisto
• 1966: Zsolt Kötő, rumania hungara kameraisto, filo de József Kötő
• 1978: Nicole Diekmann, germana ĵurnalistino kaj sociologino
• 1983: Péter Fehérvári, rumania hungara aktoro, dancisto, kantisto
• 1985: Árpád Krisztián Kurta, rumania hungara pentristo, fotisto

Mortoj

• 180: Marko Aŭrelio, romia imperiestro, filozofo kaj verkisto, reprezentanto de stoikismo (n. 121)
• 461: Sankta Patriko, patrona sanktulo de Irlando (n. ĉirkaŭ 385)
• 624: Amr ibn Hiŝam, kurajŝa politeisto opozicia al Muhammado
• 743: Withburga, anglosaksa abatino kaj sanktulino
• 1040: Harold Harefoot, reĝo de Anglio, filo de Knuto la Granda (n. ĉirkaŭ 1015)
• 1058: Lulach, reĝo de Skotlando, unua skota monarko (n. ĉirkaŭ 1033)
• 1267: Pierre de Montreuil, franca arkitekto, pioniro de gotika arkitekturo (n. ĉirkaŭ 1200)
• 1272: Go-Saga, imperiestro de Japanio kontraŭa al la ŝoguna reĝimo (n. 1220)
• 1406: Ibn-Ĥaldun, araba filozofo, islama historiisto, ekonomikisto, geografo kaj politikisto, patro de sociologio (n. 1332)
• 1425: Aŝikaga Joŝikazu, japana ŝoguno el la epoko de Muromaĉi (n. 1407)
• 1542: Ruzante, itala aktoro kaj dramaturgo, verkanta en la dialekto de Padovo, tradukata de George Sand (n. 1502)
• 1609: Olaus Martini, ĉefepiskopo de Upsalo, verkisto (n. 1557)
• 1620: Jan Sarkander, ĉeĥa presbitero, viktimo de torturoj, sanktulo de Katolika Eklezio, patrono de Moravio, Silezio, diocezo Bielsko-Biała kaj de la bona konfeso (n. 1576)
• 1640: Philip Massinger, angla dramisto kunlaborinta interalie kun Thomas Dekker kaj John Fletcher (n. 1583)
• 1680: François de La Rochefoucauld, franca duko kaj verkisto (n. 1613)
• 1713: Juraj Jánošík, slovaka nacia heroo kaj eksterleĝulo (n. 1688)
• 1713: Anthony Ashley-Cooper, 3-a Grafo de Shaftesbury, brita verkisto, filozofo kaj kritikisto (n. 1671)
• 1741: Jean-Baptiste Rousseau, franca poeto kaj verkisto, ekziligito (n. 1670)
• 1768: György Buzinkai, hungara kuracisto, verkisto kaj poeto (n. 1700 aŭ 1701)
• 1781: Johannes Ewald, dana verkisto, poeto kaj teologo (n. 1743)
• 1782: Daniel Bernoulli, svisa matematikisto kaj fizikisto kontribuinta al aerodinamiko (n. 1700)
• 1828: James Edward Smith, angla botanikisto, fondinto de Linea Societo de Londono (n. 1759)
• 1846: Friedrich Bessel, germana matematikisto, geodeziisto kaj astronomo, konata de la funkcio de Bessel (n. 1784)
• 1849: Vilhelmo la 2-a, reĝo de Nederlando kaj grandduko de Luksemburgo (n. 1792)
• 1853: Christian Doppler, aŭstra matematikisto kaj fizikisto, malkovrinto de la efiko de Doppler (n. 1803)
• 1862: Fromental Halévy, franca operkomponisto kaj pedagogo, instruisto de Georges Bizet kaj Charles Gounod (n. 1799)
• 1886: Pierre-Jules Hetzel, franca verkisto kaj eldonisto de Jules Verne (n. 1814)
• 1897: Vittorio Bottego, itala oficiro kaj esploristo de la Korno de Afriko (n. 1860)
• 1909: József Tódor, hungara teologo kaj kanoniko (n. 1852)
• 1914: Antun Gustav Matoš, kroata verkisto kontribuinta al moderna literaturo (n. 1873)
• 1917: Franz Brentano, germana filozofo, sociologo kaj psikologo, adepto de empiriismo proksima al reismo, kies priskribojn de juĝoj evoluigis Kazimierz Twardowski (n. 1838)
• 1919: Heinrich Lefler, aŭstra pentristo, grafikisto kaj scenaranĝisto (n. 1863)
• 1926: Aleksej Brusilov, rusa generalo, konata pro la Brusilov-ofensivo (n. 1853)
• 1928: Emil Wittig, germana aktoro (n. 1870)
• 1929: Antoni Lange, pola poeto, tradukisto, filozofo-mistikulo kaj poligloto populariganta orientalismon, kies Libroj de profetoj en Esperanto-traduko de Antoni Grabowski eblas legi rete (n. 1861)
• 1939: Fritz Ullmann, germana kemiisto, aŭtoro de plurfoje eldonata "Enciklopedio de teknika kemio" (n. 1875)
• 1941: Nicolae Titulescu, rumana diplomato kaj politikisto, prezidanto de la Ligo de Nacioj (n. 1882)
• 1942: Josef Svatopluk Machar, ĉeĥa poeto, esperantigata de Miloš Lukáš (n. 1864)
• 1944: Helena Płotnicka, pola ĉefkonspirantino de apudkoncentrejo Aŭŝvico-Birkenau, laboranta por Kamparanaj Batalionoj kaj Pola Enlanda Armeo, murdita (n. 1902)
• 1945: Gyula Déri-Deheleanu, rumania hungara kulturpolitikisto (n. 1888)
• 1949: Aleksandra Ekster, rusa-franca pentristino, reprezentantino de la rusa avangardo (n. 1882)
• 1949: György Dávid, rumania hungara historiisto, vortaristo (n. 1889)
• 1956: Irène Joliot-Curie, franca Nobelpremiita fizika kemiistino (n. 1897)
• 1960: János Mattis Teutsch, rumania hungara pentristo, skulptisto kaj grafikisto (n. 1884)
• 1973: Karl Anton Rohan, germana ĵurnalisto celanta proksimigon de kristanismo kun nacisocialismo (n. 1898)
• 1974: Louis Kahn, usona arkitekturisto de la moderna arĥitekturo, ligita kun la Universitato de Pensilvanio (n. 1901)
• 1976: Luchino Visconti, itala teatra kaj filma reĝisoro, konata de la filmo La morto en Venecio (n. 1906)
• 1977: Sándor Veégh, rumania hungara literaturhistoriisto, tradukisto (n. 1906)
• 1983: Tibor Dénes, hungara verkisto, literaturhistoriisto (n. 1907)
• 1992: László Lukács, hungara lingvisto, tradukisto kaj lernolibroverkisto (n. 1911)
• 1995: Robert Monroe, usona parapsikologo, esoterulo kaj verkisto pri vojaĝoj ekster la korpo (n. 1915)
• 1998: Nora Moerbeek-Bartels, nederlanda esperantistino, mecenato de ĉinaj esperantistoj, sekretariino de Nosobe, kaj de la Ligo Internacia de Blindaj Esperantistoj, redaktorino de ties "Esperanta Ligilo", dumviva membro de UEA (n. 1930)
• 2005: George F. Kennan, usona historiisto kaj diplomato (n. 1904)
• 2005: Czesław Słania, pola gravuristo, eminenta projektisto de poŝtmarkoj kaj monbiletoj, laboranta en Svisio (n. 1921)
• 2010: Aleksandra Żaryn, pola juristino, tradukistino, justulino inter la popoloj, patrino de Jan Żaryn (n. 1916)
• 2012: Ivan Demjanjuk, ukraina militkrimulo, kondamnita pro partopreno en murdo de 28 000 judoj en koncentrejo Sobibor (n. 1920)
• 2012: Ŝenudo la 3-a papo de Kopta Ortodoksa Eklezio de Aleksandrio (n. 1923)
• 2017: Derek Walcott, karibia Nobelpremiita poeto, verkisto kaj artisto (n. 1930)
• 2017: Franz-Georg Rössler, germana komponisto kaj instruisto kontribuinta interalie al Turingio Internacia (n. 1949)
• 2020: Carmelo Lisón Tolosana, hispana antropologo kaj verkisto, aparte pri Aragono, Galegio kaj eseoj pri sorĉado kaj demonoj (n. 1929)
• 2020: Eduard Limonov, rusia politikisto kaj verkisto, prezidanto de la Nacia-Bolŝevika Partio (n. 1943)
• 2020: Betty Williams, irlanda Nobelpremiita aktivulino pri homrajtoj, favore al solvo de nord-irlanda armita konflikto, kunfondintino de pacisma organizaĵo (n. 1943)
• 2021: John Magufuli, prezidento de Tanzanio (n. 1959)
• 2023: Raoul Servais, belga animaciisto (n. 1928)
• 2024: Ernest Bryll, pola poeto, verkisto, kantaŭtoro, ĵurnalisto, tradukisto, filma kritikisto, diplomato (n. 1935)

Specialaj tagoj kaj festoj

• Festoj kaj rememoroj en Katolika Eklezio:
  • Jozefo de Arimateo, membro de Sinedrio, disĉiplo de Jesuo, oferinta tombon al Jesuo Kristo
  • Sankta Patriko, episkopo devenanta de Britannia, patrono de Irlando
• Nacia tago en Irlando - Tago de Sankta Patriko
• Bangladeŝo: Tago de la infano

Tagoj de semajno

La 17-a de marto estas (laŭ gregoria kalendaro):

• Dimanĉo en jaroj: 1585 1591 1596 1602 1613 1619 1624 1630 1641 1647 1652 1658 1669 1675 1680 1686 1697 1709 1715 1720 1726 1737 1743 1748 1754 1765 1771 1776 1782 1793 1799 1805 1811 1816 1822 1833 1839 1844 1850 1861 1867 1872 1878 1889 1895 1901 1907 1912 1918 1929 1935 1940 1946 1957 1963 1968 1974 1985 1991 1996 2002 2013 2019 2024 2030 2041 2047 2052 2058 2069 2075 2080 2086 2097;
• Lundo en jaroj: 1586 1597 1603 1608 1614 1625 1631 1636 1642 1653 1659 1664 1670 1681 1687 1692 1698 1704 1710 1721 1727 1732 1738 1749 1755 1760 1766 1777 1783 1788 1794 1800 1806 1817 1823 1828 1834 1845 1851 1856 1862 1873 1879 1884 1890 1902 1913 1919 1924 1930 1941 1947 1952 1958 1969 1975 1980 1986 1997 2003 2008 2014 2025 2031 2036 2042 2053 2059 2064 2070 2081 2087 2092 2098;
• Mardo en jaroj: 1587 1592 1598 1609 1615 1620 1626 1637 1643 1648 1654 1665 1671 1676 1682 1693 1699 1705 1711 1716 1722 1733 1739 1744 1750 1761 1767 1772 1778 1789 1795 1801 1807 1812 1818 1829 1835 1840 1846 1857 1863 1868 1874 1885 1891 1896 1903 1908 1914 1925 1931 1936 1942 1953 1959 1964 1970 1981 1987 1992 1998 2009 2015 2020 2026 2037 2043 2048 2054 2065 2071 2076 2082 2093 2099;
• Merkredo en jaroj: 1582 1593 1599 1604 1610 1621 1627 1632 1638 1649 1655 1660 1666 1677 1683 1688 1694 1700 1706 1717 1723 1728 1734 1745 1751 1756 1762 1773 1779 1784 1790 1802 1813 1819 1824 1830 1841 1847 1852 1858 1869 1875 1880 1886 1897 1909 1915 1920 1926 1937 1943 1948 1954 1965 1971 1976 1982 1993 1999 2004 2010 2021 2027 2032 2038 2049 2055 2060 2066 2077 2083 2088 2094;
• Ĵaŭdo en jaroj: 1583 1588 1594 1605 1611 1616 1622 1633 1639 1644 1650 1661 1667 1672 1678 1689 1695 1701 1707 1712 1718 1729 1735 1740 1746 1757 1763 1768 1774 1785 1791 1796 1803 1808 1814 1825 1831 1836 1842 1853 1859 1864 1870 1881 1887 1892 1898 1904 1910 1921 1927 1932 1938 1949 1955 1960 1966 1977 1983 1988 1994 2005 2011 2016 2022 2033 2039 2044 2050 2061 2067 2072 2078 2089 2095;
• Vendredo en jaroj: 1589 1595 1600 1606 1617 1623 1628 1634 1645 1651 1656 1662 1673 1679 1684 1690 1702 1713 1719 1724 1730 1741 1747 1752 1758 1769 1775 1780 1786 1797 1809 1815 1820 1826 1837 1843 1848 1854 1865 1871 1876 1882 1893 1899 1905 1911 1916 1922 1933 1939 1944 1950 1961 1967 1972 1978 1989 1995 2000 2006 2017 2023 2028 2034 2045 2051 2056 2062 2073 2079 2084 2090;
• Sabato en jaroj: 1584 1590 1601 1607 1612 1618 1629 1635 1640 1646 1657 1663 1668 1674 1685 1691 1696 1703 1708 1714 1725 1731 1736 1742 1753 1759 1764 1770 1781 1787 1792 1798 1804 1810 1821 1827 1832 1838 1849 1855 1860 1866 1877 1883 1888 1894 1900 1906 1917 1923 1928 1934 1945 1951 1956 1962 1973 1979 1984 1990 2001 2007 2012 2018 2029 2035 2040 2046 2057 2063 2068 2074 2085 2091 2096.